- Tạp chí quân sự Nga gần đây cho biết, tình hình thị trường vũ khí thế giới hiện nay đã đem lại cơ hội phát triển rất tốt cho Tập đoàn Sản xuất Máy bay MiG, Nga.
Đơn đặt hàng mua máy bay MiG-29K (dùng để trang bị cho tàu sân bay) có triển vọng tiếp tục tăng lên. Nhu cầu của các nước khu vực châu Á-Thái Bình Dương tăng lên khi đối mặt với sự trỗi dậy của Trung Quốc về quân sự.
Ấn Độ "khiến người Nga" khổ sở...
Một trong những sự kiện thu hút sự chú ý nhất của thị trường vũ khí thế giới năm nay là Ấn Độ công bố kết quả trung hạn của chương trình gọi thầu mua 126 máy bay tiêm kích hạng trung đa năng. Typhoon của châu Âu và Rafale của Pháp đã bước vào “trận quyết đấu”, máy bay chiến đấu của Mỹ, Thụy Điển và Nga đã phải rời khỏi cuộc chơi.
Máy bay MiG-29K của Nga đang tiến hành kiểm tra trên tàu sân bay.
Ấn Độ đặt mua tổng cộng 45 máy bay tiêm kích MiG-29K của Nga.
Đây là một đòn nặng đối với Công ty MiG của Nga, thậm chí bị hoài nghi về triển vọng chế tạo MiG-29 và MiG-35 trong tương lai.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, máy bay tiêm kích hạng năng Su-27 và Su-30 là trang bị hàng không Nga được ưa chuộc trên thị trường vũ khí thế giới, đặc biệt là Ấn Độ đã mua lượng lớn Su-30MKI/MKM/MKI (A), còn MiG-29 có quy mô xuất khẩu rất nhỏ.
Nhưng hiện nay tình hình đã thay đổi, nhu cầu mua máy bay MiG-29 (nhẹ nhàng, tiện lợi hơn) đang tăng lên nhanh chóng. Đơn đặt hàng của Công ty MiG hiện có khoảng 90 chiếc, có triển vọng phát triển khả quan.
Máy bay chiến đấu Typhoons của châu Âu.
Máy bay chiến đấu Typhoons cất cánh trên đường băng.
Máy bay chiến đấu đa năng Typhoons của châu Âu
Sự kiện quan trọng ảnh hưởng đến tiền đồ của Công ty MiG là hai hợp đồng của hải quân Ấn Độ mua tổng cộng 45 máy bay tiêm kích MiG-29K. Đến đầu tháng 8 năm nay, 11 chiếc đã được bàn giao, 5 chiếc tiếp theo sẽ hoàn thành vào cuối năm nay.
Mặc dù tàu sân bay INS Vikramaditya (Ấn Độ mua từ Nga, mang theo máy bay MiG-29K) tạm thời còn đang được đại tu và tân trang tại Công ty chế tạo cơ khí Phương Bắc của Nga, nhưng phi công của hải quân Ấn Độ đã bắt đầu tích cực luyện tập máy bay MiG-29K, tổng thời gian bay đã vượt 1.000 giờ.
Ấn Độ hành động theo cách thức của họ, khiến người Nga kêu khổ kêu sở vì chương trình hợp tác Su-30MKI. Trong thời gian đại tu, Ấn Độ muốn tập trung sử dụng để kiểm tra tính năng trang bị, kịp thời phát hiện thiếu sót để đề xuất ý kiến.
Nga "bận rộn" vì MiG-29
Hợp đồng mua 20 máy bay MiG-29 các loại của Myanmar cũng hỗ trợ rất lớn cho sản xuất của Công ty MiG. Trong hợp đồng, có 4 máy bay đang được biên chế trong không quân Nga, còn 16 máy bay sẽ được Công ty MiG tái sản xuất. Hiện đã bàn giao 3 chiếc, 3 chiếc khác chuẩn bị giao hàng, 5 chiếc tiếp theo cũng đang được lắp ráp.
Tàu sân bay Viraat của Ấn Độ, được mua lại từ Anh với tên cũ là HMS Hermes.
Ngoài ra, Syria cũng đã mua 24 chiếc máy bay MiG-29M/M2, phiên bản mới của MiG-29K.
Như vậy, đến đầu tháng 8/2011, số lượng máy bay theo các hợp đồng đã ký của Công ty MiG là 71 chiếc. Thời gian tới, hải quân Nga còn ký hợp đồng mua 24 chiếc MiG-29K, tổng số đơn đặt hàng sẽ tăng lên tới 95 chiếc. Đây là một quy mô rất đáng khích lệ, ít nhất sẽ giúp Công ty MiG Nga hoạt động đến năm 2014 – 2015.
Đó là còn chưa tính đến lượng công việc giúp Ấn Độ nâng cấp 62 chiếc MiG-29B lên thành MiG-29UPG. Những máy bay này không chỉ được lắp ráp radar, thiết bị và động cơ mới, mà thân máy bay cũng được sữa chữa, cải tiến.
Hiện nay 2 máy bay loại này đang được nâng cấp trong xưởng lắp ráp hoàn chỉnh của Công ty MiG. Công ty sửa chữa hàng không Ấn Độ sẽ hoàn thành nhiệm vụ chính trong thời gian tới, và Công ty MiG Nga chỉ còn nhiệm vụ cung cấp linh kiện cần thiết.
MiG-29SMT do Nga chế tạo, sử dụng động cơ RD-333, trọng lượng cất cánh tối đa 21.000 kg, tấn công đối đất có thể mang theo 5.000 tấn vũ khí treo bên ngoài.
Tạp chí Nga cho biết, sau khi Liên Xô giải thể, Công ty MiG đối mặt với một vấn đề nghiêm trọng. Một lượng lớn máy bay MiG-29 thời Liên Xô được cung cấp cho nước ngoài, nhưng sau khi Liên Xô tan rã, không quân Nga không có khả năng mua, điều này làm ứ đọng lượng lớn bán thành phẩm công nghệ.
Theo thống kê, có trên 100 thân máy bay đã được chế tạo, đủ khả năng thỏa mãn số lượng các khách hàng hiện nay. Nhưng khách hàng chưa chắc chấp nhận các thân máy bay cũ này, cho dù nó chẳng hao tuổi thọ gì, hơn nữa còn được trang bị hệ thống và động cơ mới. Chẳng hạn, do vấn đề chất lượng, không quân Algeria đã hủy mua 34 máy bay chiến đấu MiG-29SMT/UB.
Vì vậy, khi chế tạo máy bay MiG-29K cho hải quân Ấn Độ, Công ty MiG đã sử dụng thân máy bay mới, với các vật liệu tổng hợp và đặc chủng, có thể thích nghi với môi trường ăn mòn trên biển. Hơn nữa, thân máy bay sử dụng cánh gấp, nên không thể sử dụng bán thành phẩm công nghệ khi thực hiện hợp đồng với hải quân Ấn Độ, Công ty MiG Nga buộc phải tuân theo quy trình sản xuất nghiêm ngặt từ đầu đến cuối.
Ngoài ra, thân và thiết bị phải thích hợp với phiên bản mới, trước hết là MiG-29M/M2. Do đó, sự chuyển hướng phát triển thành công của Công ty MiG chính là: sản xuất hàng loạt máy bay hiện đại kiểu mới.
Máy bay F-10 của Trung Quốc. F-10 cùng với máy bay FC-1 của Trung Quốc giá rẻ là đối thủ cạnh tranh của MiG-29 Nga.
Triển vọng phát triển trung hạn của công ty liên quan chặt chẽ đến các bước tiến ra thị trường thế giới của máy bay MiG-29K. Suy cho cùng, sau khi mua 24 chiếc MiG-29K, hải quân Nga sẽ có quyền lựa chọn ưu tiên theo đuổi trang bị có số lượng tương ứng. Hơn nữa, nhu cầu mua MiG-29K của thị trường thế giới chắc chắn không chỉ có 45 chiếc của Ấn Độ.
MiG-29K - máy bay duy nhất sẽ cất cánh kiểu nhảy cầu?
Tạp chí Nga cho rằng, nếu không tính Su-33, trong tương lai MiG-29K sẽ trở thành máy bay duy nhất trên thế giới có thể cất cánh kiểu nhảy cầu trên đường băng tàu sân bay.
Máy bay F-18F/F của Mỹ và Rafale của Pháp khi cất cánh trên đường băng tàu sân bay đều cần máy phóng phức tạp. Chắc chắn rằng, trong 10-15 năm nữa tàu sân bay được trang bị máy phóng rất khó phổ biến.
Hơn nữa, MiG-29K còn ưu thế giá cả tuyệt đối mà máy bay của Pháp và Mỹ không thể so sánh, huống hồ rất nhiều nước đang phát triển đều không có nhiều hứng thú mua vũ khí trang bị của đối thủ cũ – Mỹ và Pháp.
Máy bay chiến đấu Rafale của Pháp. Trong chiến dịch không kích Libya, Rafale là tốp máy bay đầu tiên thực hiện nhiệm vụ này.
Máy bay chiến đấu Rafale được bàn giao cho quân đội Pháp vào năm 2001, tuy được chào bán khắp nơi nhưng chưa có nước nào đặt mua.
Hiện nay, tình hình máy bay tiêm kích hạng nhẹ và hạng trung trên thị trường cũng có lợi cho Công ty MiG, bởi vì sản phẩm có thể cạnh tranh với MiG-29 đã và đang phải ngừng sản xuất.
Sự kiện quan trọng liên quan có ảnh hưởng sâu sắc chính là Pháp đã rút khỏi thị trường này. Năm 2007, Pháp quyết định ngừng sản xuất máy bay tiêm kích Mirage-2000 (có hiệu quả cao, giá rẻ), dỡ bỏ dây chuyền sản xuất, thay vào đó là máy bay Rafale tiên tiến hơn, đắt hơn.
Nhưng, trong 4 năm qua, Pháp không thể ký bất cứ hợp đồng xuất khẩu máy bay Rafale nào. Cho dù sản phẩm của Pháp có ưu thế rõ rệt khi đấu thầu máy bay chiến đấu ở Brazil và Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, nhưng cuối cùng họ cũng không mua Rafale. Như vậy, rút khỏi thị trường là một thất bại chiến lược to lớn của Công ty Dassault - Pháp.
Tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov của Nga, trọng tải 67.000 tấn, máy bay cất cánh kiểu nhảy cầu duy nhất trên thế giới, sử dụng máy bay MiG-29K.
Máy bay tiêm kích hạng nhẹ F-16 của Mỹ tuy còn đang tiếp tục sản xuất, nhưng Mỹ chỉ muốn kiếm được hợp đồng lớn. Công ty Lockheed Martin xem nhẹ những hợp đồng xuất khẩu F-16 ít tiền. Vì vậy, có thể dự đoán, F-16 sẽ nhanh chóng rút khỏi thị trường.
Sản lượng Gripen của Thụy Điển thì thấp hơn, lại chưa giành được hợp đồng xuất khẩu lớn. Máy bay chiến đấu khác của phương Tây như Typhoon của châu Âu, F-18 của Mỹ và Rafale của Pháp thì ưu thế cạnh tranh không lớn do giá lên tới 100 triệu USD hoặc cao hơn, triển vọng xuất khẩu không hề lạc quan.
Máy bay chiến đấu hạng nhẹ F-16 của quân đội Mỹ.
Như vậy, tình hình thị trường quốc tế cho thấy, MiG-29 chỉ có duy nhất một đối thủ cạnh tranh, đó là máy bay tiêm kích Fierce Dragon F-10 và FC-1 giá rẻ (chưa tới 45 triệu USD) của Trung Quốc. Tuy nhiên, những máy bay này vẫn phụ thuộc vào động cơ Nga và do đó Nga sẽ ngăn chặn có hiệu quả ảnh hưởng của Trung Quốc trên thị trường máy bay tiêm kích quốc tế.
Đức Trọng (Theo Mil)
Nga "bận" vì máy bay duy nhất cất cánh kiểu nhảy cầu?
