Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda một mặt chỉ trích Trung Quốc, kêu gọi nước này trở thành “thành viên có trách nhiệm đối với cộng đồng quốc tế”, mặt khác lại muốn xây dựng mối bang giao với nước này.
Ông Noda phát biểu trước Quốc hội Nhật Bản: “Chúng tôi lo ngại về việc tăng cường sức mạnh quốc pḥng vượt quá tầm kiểm soát và thiếu minh bạch của Bắc Kinh”. Mặt khác, ông cũng bày tỏ quan ngại rằng Trung Quốc sẽ phá vỡ trật tự khu vực.
Đây không phải là lần đầu tiên ông Noda chỉ trích Trung Quốc. Trong một bài báo được công bố trên tạp chí Bungei Shunju, ông nhận định Trung Quốc "cậy quyền nước lớn được hậu thuẫn bởi tiềm lực quân sự”.
Thủ tướng Noda nói rằng, liên minh với Washington vẫn là vấn đề cốt lơi trong chính sách an ninh của Tokyo nhưng ông cũng hy vọng quan hệ giữa quân đội Trung Quốc và Nhật Bản được cải thiện.
Điều này thể hiện rơ trong bài phát biểu của Noda trước Quốc hội. Dù quan ngại về vấn đề quân sự của Trung Quốc nhưng ông cũng cho biết, Nhật Bản muốn tăng cường quan hệ với Trung Quốc nhằm hướng tới lễ kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai bên, ông có kế hoạch đến thăm Trung Quốc vào thời điểm thuận tiện cho cả hai bên.
Dù quan ngại về vấn đề quân sự nhưng Thủ tướng Nhật cũng muốn tăng cường quan hệ với Trung Quốc.
Giáo sư Yang Bojiang, chuyên gia về Nhật Bản tại ĐH Bắc Kinh cho rằng, nhận xét của ông Noda là một phần nằm trong kế hoạch xoa dịu công luận trong nước, khi ông được bầu là Thủ tướng trong thời điểm Nhật Bản lâm vào khủng hoảng.
Ông Yang nói thêm rằng, Thủ tướng Noda áp dụng mọi chính sách có thể để bảo vệ lợi ích quốc gia và vị trí lănh đạo. Khả năng kiểm soát thành công mối bang giao với Trung Quốc trở thành tiêu chuẩn so sánh đối với các nhà lănh đạo của Nhật Bản từ trước đến nay.
"Bất cứ sai xót nào trong việc xử lư mối quan hệ với Trung Quốc sẽ khiến ông Noda phải gánh chịu những lời chỉ trích từ các nhà lập pháp đối lập, kể cả những thành viên trong đảng của ông", Michael Auslin, chuyên gia nghiên cứu về Nhật Bản tại Viện Doanh nghiệp Mỹ nhận định trong một bài đăng trên tờ Wall Street Journal .
Mặt khác, những lời trấn an của ông Noda khó có thể bù đắp nhận xét tiêu cực của ông về quân đội Trung Quốc, thậm chí có thể làm xấu hơn quan điểm của Bắc Kinh đối với Tokyo, ông Yang cho biết.
Tuyên bố của Thủ tưởng Noda gửi một "tín hiệu báo động" trước chuyến thăm Trung Quốc của ông có thể diễn ra vào đầu tháng tới.
Hoàng Linh (theo China.org)