Mỹ rút quân khỏi Iraq, đưa 16,000 nhân viên dân sự thay thế

WASHINGTON (Washington Post) -Bộ Ngoại Giao Mỹ hiện đang phải chạy đua với thời gian để có thể kịp thời nhận lãnh trách nhiệm tại Iraq do quân đội chuyển giao, xây dựng các cơ sở, thuê mướn nhân viên làm việc theo giao kèo, trong nỗ lực lớn nhất ở ngoại quốc kể từ khi có kế hoạch Marshall Plan nhằm tái thiết Âu Châu sau Ðệ Nhị Thế Chiến.

Binh sĩ TQLC Mỹ trong cuộc hành quân tại Ramadi, Iraq, hồi Tháng Mười, 2004. (Hình: AP Photo/Jim MacMillan, File)

Trong khi Washington và Baghdad chăm chú thương thảo về con số lính Mỹ có thể ở lại Iraq sau hạn định cuối năm nay, số quân nhân này sẽ không đáng kể so với khoảng 16,000 nhân viên dân sự được dự trù đưa đến nơi này, bằng quân số của một sư đoàn, và được đặt dưới sự điều động của đại sứ Mỹ ở Iraq.

Tầm vóc lớn lao của kế hoạch này đang gây ra sự lo ngại trong giới lập pháp cũng như các nhóm theo dõi hoạt động của chính phủ, vì sợ rằng Bộ Ngoại Giao không đủ sức trông coi số nhân sự lớn lao như vậy, với 80% là nhân viên làm việc theo giao kèo. Họ cho rằng có nguy cơ xảy ra tình trạng hàng triệu đô la bị thất thoát hay phí phạm, cũng như không đủ người kiểm soát các tay súng bảo vệ an ninh dễ đi quá đà.

“Chúng tôi rất, rất là lo ngại,” theo lời ông Christopher H. Shays, một cựu dân biểu từng phục vụ trong ủy ban đặc trách về đấu thầu trong chiến tranh, trong cuộc điều trần ở Hạ Viện hôm Thứ Ba. “Tôi không hiểu họ sẽ làm điều này bằng cách nào.”

Các giới chức Bộ Ngoại Giao nói rằng họ đang cố gắng hết sức để hoàn tất việc chuẩn bị, đưa thêm các nhà thầu chuyên môn để ngăn ngừa tình trạng gian lận và chú trọng vào việc bảo vệ nhân sự Mỹ.

“Chúng ta đã chi quá nhiều tiền và có quá nhiều người lính trẻ hy sinh, nên phải làm điều này cho đúng,” theo Thứ Trưởng Ngoại Giao Tom Nides.

Nhưng các giới chức Mỹ cũng công nhận là chưa bao giờ họ phải đối phó với vấn đề có tầm cỡ lớn như vậy. “Chắc chắn đây không phải là điều dễ,” theo ông Nides.

Hiện có khoảng 43,000 binh sĩ Mỹ ở Iraq. Theo một thỏa thuận có từ thời Tổng Thống George W. Bush, họ sẽ rút khỏi nơi đây vào cuối năm 2011. Chính phủ Obama dự trù sẽ để lại từ 3,000 đến 5,000 huấn luyện viên quân sự nếu hai bên có được sự đồng ý.

Danh sách những công việc Bộ Ngoại Giao Mỹ thừa hưởng từ Bộ Quốc Phòng rất nặng nề. Họ sẽ phải cung cấp bảo vệ an ninh cho khoảng 1,750 nhân viên tòa đại sứ trong một quốc gia vẫn còn thường xuyên xảy ra các cuộc nổ bom và ám sát.

Ðể làm được điều này, Bộ Ngoại Giao phải gọi thầu lực lượng an ninh gồm khoảng 5,000 người.

Bộ Ngoại Giao cũng phải điều hành dịch vụ hàng không của mình - với phi đội gồm 46 phi cơ - cũng như các bệnh viện Mỹ, các nhiệm vụ trước đây do quân đội Mỹ đảm nhận.

“Ðây không phải là điều mà các nhân viên Bộ Ngoại Giao được huấn luyện, phải điều hành một công việc tầm cỡ lớn lao như vậy. Từ năm 2003 đến nay, họ phải trông cậy rất nhiều vào sự trợ giúp của quân đội Mỹ,” theo lời ông Max Boot, một chuyên gia an ninh quốc gia tại cơ quan nghiên cứu Council on Foreign Relations.

Trong bản báo cáo sau cùng hồi tháng qua, ủy ban lưỡng đảng điều tra về đấu thầu trong thời gian chiến tranh nói rằng nhiều tỉ đô la tiền thuế của dân chúng Mỹ đã bị phí phạm ở Iraq và Afghanistan. Họ cũng cho rằng Bộ Ngoại Giao chưa thi hành các biện pháp cần thiết để cải tổ cách thức kiểm soát đấu thầu, một cáo buộc bị giới chức liên quan bác bỏ. (V.Giang/nv)