- “Có lúc cũng sợ họ tưởng mình ăn cắp rồi dựng trò để đòi tiền nhưng tôi không ngại, mình ngay thẳng mà, nhất quyết tôi chẳng lấy tiền của ai, thế là họ hiểu mình thôi. Đôi khi lòng tốt cũng bị nghi ngại...”
Chị Phạm Thị Thúy chia sẻ cái duyên đến với nghề
Dừng lại trước tấm biển 444/34 Đội Cấn. Người phụ nữ nhỏ nhắn đội chiếc nón lá cũ nhanh nhẹn chạy ra đón tôi.
Chị là Phạm Thị Thúy (42 tuổi)- một người con của xã Xuân Hồng, huyện Xuân Trường, Nam Định. Ở chung phòng với chị là 5 người phụ nữ cùng quê, trẻ nhất thì ngoài 20, già nhất cũng gần 50 tuổi. Họ đến ở với nhau vì có chung một nghề: “Thu mua đồng nát”. Nhưng đặc biệt hơn, họ sống cùng nhau còn vì họ có chung một tấm lòng.
“Nhặt được của rơi trả người bị mất”
Hàng ngày, từ sáng sớm người phụ nữ gầy gò rong ruổi khắp các hang cùng ngõ hẻm cùng chiếc xe đạp màu đồng thau đã cong vành. Tiếng rao giòn tan “Ai đồng nhôm sắt vụn không….” lại vang lên khắp trong cùng, ngõ hẻm. Tôi nhận thấy sự bền bỉ dai dẳng trong con người đó, qua tiếng rao, qua cái dáng dấp đó. Được một người gọi vào mua hàng, chị nhanh nhẹn chống xe và chạy lại bê chồng giấy loại cùng mấy tấm bìa catton, chai lọ. Tôi để ý thấy chị rất tỉ mỉ khi xếp đống giấy đặt lên đĩa cân. “Biết đâu người ta bỏ lẫn giấy tờ gì quan trọng trong đó thì sao” – chị lí giải cho hành động của mình.
Trong cách nói chuyện của chị, tôi nhận ra hơi thở quen thuộc của đồng quê bởi những câu trả lời thật thà, vô tư mà vương vấn chút ngậm ngùi. “Mình ít học, còn biết làm nghề gì được nữa, cũng thấm cái vất vả và nghĩ đến chuyện đổi nghề đấy chứ”- Chị cười hiền lành nói vậy.
Và... một niềm an ủi, cũng như một niềm vui nho nhỏ mà các chị tự tạo ra để cuộc sống thêm ý nghĩa hơn là “nhặt được của rơi trả người bị mất”. Giống như một cái duyên, các chị nhiều lần nhặt được khi thì cái ví, khi thì chứng minh thư, giấy tờ quan trọng khác... mà đa phần là của người bị hại - những người bị bọn lưu manh trộm cắp lấy đi tài sản và để lại mọi vật vô giá trị đối với chúng trong những đống rác bên đường.
Lục tìm tỉ mỉ từng túi giấy vụn bên đường.
Sau một, hai lần tình cờ, dường như trở thành thói quen, các chị luôn để ý những vật “khả nghi” quanh trạm xe bus cũng như trên đường đi hay ngay trong những thứ hàng mình mua. “Nhất là trạm xe bus trung chuyển Cầu Giấy, chúng tôi nhặt được nhiều chứng minh thư, thẻ học sinh của các bạn sinh viên bị vứt ra đấy lắm”, chị Thúy chia sẻ.
Nhưng điều đáng quý là các chị đã có những nghĩa cử cao đẹp khi tìm đến người bị mất để trả lại cho họ. Không chút lợi lộc, tất cả xuất phát từ cái tâm, từ mong muốn được giúp đỡ người khác. Đối với họ, đấy là điều kiến một công việc tưởng chừng cực khổ trở nên thật ý nghĩa.
Lòng tốt bị nghi ngại
Trong những câu chuyện các chị kể lại, có lẽ chị Thúy là người may mắn nhất khi trong những chiếc ví chị nhặt được đều có địa chỉ liên lạc của người bị mất.
Chị kể lại, lần đầu tiên chị nhặt được một chiếc túi sách bị mở bung khóa, tài sản bên trong chỉ còn vài giấy tờ tùy thân của một cô gái nhưng có ghi lại địa chỉ. Không cần suy nghĩ lâu, ngay trong chiều hôm đó, chị tìm đến địa chỉ mình có, giờ hỏi lại chị cũng không nhớ rõ, chỉ biết là ở Thái Hà-Thái Thịnh. Tuy không trực tiếp gặp được người bị mất nhưng chị đã gửi lại tất cả những tài sản mà mình nhặt được cho bố của cô gái. “Bố cô ấy mừng và cảm ơn nhiều lắm, mời tôi vào uống nước nhưng tôi ngại, vì mình làm nghề đồng nát”- chị chia sẻ.
Xem lại những giấy tờ đã nhặt được để tìm cách trả lại.
Một kỉ niệm khiến chị nhớ mãi là lần nhặt được ví của một cháu gái đang học đại học. Hôm đó chẳng hiểu thế nào, chị đã đi qua rồi nhưng vẫn quay lại “vì thấy cái gì đỏ đỏ”. Thì ra là một chiếc ví, nhưng chị chưa vội xem bên trong có gì. Lúc nghỉ trưa, mấy chị em đi cùng cứ hỏi xin vì cái ví còn mới, chị nhất quyết không cho. Thế là tối hôm đó, căn phòng nhỏ của các chị sáng đèn đến tận đêm. Họ kiểm tra hết mọi giấy tờ để rà soát địa chỉ với hi vọng liên lạc được với người mất.
Chị D (cùng phòng với chị Thúy) nói đưa đến trường theo địa chỉ trong thẻ sinh viên và nhờ nhà trường trả lại. Chị H lại nói liên lạc theo địa chỉ ghi trong giấy học thêm tiếng Anh tại trường Sư Phạm... “Còn tôi thì hí hoáy thử 3 cái sim điện thoại của cháu đó để tìm trong danh bạ có số nào liên lạc được không”. Cũng may chị đã tìm được số điện thoại của bố mẹ cô bé.
Chị đã gọi cho gia đình và sau đó thì cháu gái cùng người nhà đến tận nơi để lấy lại giấy tờ. Nhưng đọc lại một tin nhắn trước lúc gặp cháu mà chị không khỏi băn khoăn: “Cháu có đưa tiền đến để chuộc lại giấy tờ”. Làm ơn nhưng cũng dễ bị hiểu lầm. Không phải ai cũng hiểu được tấm lòng của những người như các chị.
“Có lúc cũng sợ họ tưởng mình ăn cắp rồi dựng trò để đòi tiền nhưng tôi không ngại, mình ngay thẳng mà, nhất quyết tôi chẳng lấy tiền của ai, thế là họ hiểu mình thôi. Đôi khi lòng tốt cũng bị nghi ngại”, chị Thúy thở dài.
Không như chị Thúy, chị N.T.D (49 tuổi) cũng vài lần nhặt được của rơi nhưng không có cách nào để trả được cho người mất. Mới đây nhất, chị nhặt được bằng lái và đăng kí xe máy của của một thanh niên. Chị có gửi về cho người thân để đăng lên báo nhưng không có ai gọi điện đến nhận. “Chắc tin đấy không đến được với người ta, đành chịu chứ biết làm sao nữa”. Chị T.H.H cũng kể lại câu chuyện mới hôm qua. Một thanh niên đi xe máy đánh rơi chứng minh thư, chị vội nhặt lên nhưng gọi với theo mãi mà anh ta không nghe. “Có mỗi cái chứng minh thư thế này làm sao tôi tìm ra họ được”.
Thật ra, khi nhặt được những chiếc vì có nhiều tiền nếu cứ như người khác chỉ cần ỉm đi, không nói gì thì các chị cũng đã có được số tiền kếch xù khỏi phải đi làm cả tuần. Nhưng lương tâm các chị không cho phép các chị làm như vậy. Hơn nữa, các chị luôn chọn các điểm xe bus là nơi nán lại, tìm kiếm vì biết ở những điểm đó có rất nhiều học sinh, nhiều người qua lại. Đôi khi chỉ là soát lại đồ mà bọn móc túi vừa vứt lại, hoặc lục tìm những cái thẻ học sinh, các giấy tờ quan trọng để trả lại cho người mất.
Trả đồ vì từng bị mất đồ
Luôn quan sát, để ý những vật "khả nghi" trên mọi con đường
Khi được hỏi tại sao các chị lại có những nghĩa cử đẹp đến thế thì mỗi người lại có một câu trả lời riêng đầy thú vị.
Chị Thúy cười nói: “mình bị mất mát cái gì cũng nóng ruột muốn tìm lại, thì người khác cũng thế thôi, nhất là giấy tờ, làm lại tốn thời gian, tiền của lắm. Giữ lại của người ta thì chẳng có ý nghĩa gì, đem trả lại thì người khác vui mà mình cũng vui”.
Chị N.T.D nói với thái độ bức xúc: “Bây giờ trộm cắp, lừa đảo nhiều lắm. Nhìn chúng nó lấy của người này, cắp của người kia, rồi lừa lọc thì không chịu được. Cản thì mình cản sao được, nên cứ để ý thêm một chút, ai rơi cái gì thì nhặt trả lại cho họ thôi”.
Chị D cũng cho biết, mấy chị em xóm trọ, dù cảnh giác lắm nhưng ai cũng ít nhất đã một lần bị cắp, bị lừa. Khi thì bị người ta bán cho đồ đểu; khi lại bị bọn trộm cắp lừa lấy hết tiền. Chỉ là một vài trăm nhưng là số tiền cả tuần các chị đi làm mới gom góp được.
Khi nói đến những kẻ lưu manh trộm cắp, các chị phẫn nộ lắm. Bởi đa phần đấy là những thanh thiếu niên “sức dài vai rộng”. “Bọn nó thiếu gì sức lực để lao động, nhưng cứ thích ăn cắp của người khác, chúng nó thiếu văn hóa lắm, tôi chỉ thương bố mẹ chúng thôi”- chị Thúy gằn giọng.
Năm nào cũng thế, cứ sau những ngày nông vụ, những người phụ nữ này lại bỏ lại công việc đồng áng, nhà cửa, con cái để ra đất thành thị “kiếm cớ sinh nhai”.
Theo các chị, ngày nào kiếm được nhiều thì cũng được vài ba trăm ngàn, ngày nào ít thì 20 - 30 nghàn. Cũng có những hôm đi cả ngày mà chẳng thu mua được gì, nhá nhem tối mới về mà chân tay mỏi rã rời. “Một cân sắt giờ chỉ có 7 nghìn, bán lại được 8 nghìn. Rồi lên xuống thất thường nên đồng tiền kiếm ra cũng chẳng cố định”.
Chia sẻ về cái nghề “đồng nát”, chị Thúy bảo: Ở quê, mọi người chẳng biết già trẻ hay trai gái, cứ còn khỏe mạnh là tay nải lên đất thị thành hành nghề này với hi vọng kiếm thêm chút thu nhập. “Thấy người ta đi thì mình cũng đi thôi, có chút tiền gửi về cho mấy đứa nhỏ là vui lắm rồi, với lại “đồ nghề” cũng đơn giản í mà”.
Thật khó tin được, nghĩa cử đẹp đẽ đó là của những người phụ nữ làm nghề đồng nát. Họ tự nhận mình ít học, họ thấm thía cái cơ cực và luôn muốn đổi đời nhưng hành động của họ lại đầy văn hóa, đầy tình người.
Nguyễn Oanh
theo phunutoday
Tấm lòng thơm thảo của người phụ nữ ’đồng nát, sắt vụn"
