Quốc Phương
BBC Tiếng Việt
Hín pháp sửa đ̉i sẽ đìu chỉnh quan ḥ giữa các vị trí quỳn lực nh́t tại Vịt Nam?
Một năm trước kỳ hạn Ủy ban Dự thảo Sửa đổi Hiến php phải trnh ln Quốc hội bản dự thảo đầu tin vào cúi 2012, một cựu Bộ trưởng Tư php Việt Nam nu quan điểm ring về 'Luật về Đảng' v khả năng cải cch thể chế.
Đề cập với BBC về khả năng sửa đổi Điều 4 lin quan vị thế lnh đạo độc tn của Đảng Cộng sản trong Hiến php 1992, Tiến sỹ luật học Nguyễn Đnh Lộc, nguyn Ủy vin Ủy ban Luật php Quốc hội, cho hay đang c cn nhắc về việc soạn thảo một bộ luật ring về sự lnh đạo của đảng, nhưng trch dẫn Chủ nghĩa Marx, ng lưu đến một lc no đ đảng khng cn nữa v đảng khng phải l mun thuở.
Tín sỹ Nguỹn Đnh Ḷc, nguyn Ủy vin Trung ương Đảng cũng trả lời cu hỏi v̀ vịc có thnh lập hay khng Ta n Hiến php, soạn Luật Biểu tnh hay Luật chống biểu tnh và các đìu lụt ngăn ngừa điều được ṃt phần dư lụn quan ngại v cho là hiện tượng 'cng an trị' trong x hội.
Trong phần đầu cuộc phỏng vấn gồm hai phần với BBC, ng Nguyễn Đnh Lộc lưu v sao Quốc hội Việt Nam kha XIII (2011-2016) cần đặc biệt coi trọng với việc sửa đổi, bổ sung bản Hiến php 1992.
ng Nguyễn Đnh Lộc: Đy l một cng việc hệ trọng v lin quan tới luật m đy l luật cơ bản. N đề cập tới những vấn đề cơ bản của đất nước, từ chế độ chnh trị tới chế độ kinh tế, văn ha, gio dục, khoa học, cng nghệ, rồi bộ my tổ chức nh nước... Đ l tất cả những vấn đề cơ bản của x hội, lm thế no m khng hệ trọng được. Rồi quyền v nghĩa vụ cng dn l những vấn đề rất cơ bản.
BBC: Theo ng, vấn đề Luật về Đảng c được tch hợp trong Hiến php ở một hay một số điều no đ khng? C thay đổi g đng kể lin quan nội dung điều 4 khng?
"Chủ nghĩa Marx đ ni đến một lc no đ đảng khng cn m nh nước cũng khng cn th Đảng mun thuở thế no được"
ng Nguyễn Đnh Lộc: Vấn đề đ cũng đ c người nu ra nhưng chưa r nt lắm v n cũng c một đạo l của n l Đảng Cộng sản Việt Nam by giờ đang l đảng cầm quyền chứ khng chỉ l đảng lnh đạo chung chung. V điều 4 của Hiến php đ ghi rồi. Vấn đề l rồi đy sẽ tnh thm xem c cần xy dựng sự lnh đạo của Đảng thnh một đạo luật khng. Ci đ phải tnh thm.
BBC: Nhưng cũng c người đặt ra cu hỏi rằng Đảng Cộng sản Việt Nam đang tại vị như vậy, một đảng cầm quyền như ng đ ni, nay lại ra một điều luật về đảng, th những chủ thể khc cũng muốn lập đảng c thể lập luận rằng Đ c một đạo luật nguyn tắc về đảng như thế, chng ti cũng muốn lập đảng phi chnh trị, th chng ti phải được php thnh lập. kiến của ng?
ng Nguyễn Đnh Lộc: By giờ Việt Nam mới c một đảng. Bao giờ c đảng khc th sẽ tnh thm. Việt Nam hiện chỉ c một đảng thi.
BBC: Trung Quốc hiện vẫn c một số đảng phi, bn cạnh Đảng Cộng sản Trung Quốc đương quyền, theo ng hnh mẫu một đảng duy nhất tồn tại l Đảng Cộng sản v đồng thời cầm quyền như ở Việt Nam c phải sẽ ko di tới mun thuở?
ng Nguyễn Đnh Lộc: Ni một thời gian đ l kh rồi chứ ni mun thuở th ni thế no được. Đến một lc no đ đảng khng cn v nh nước khng cn. Chủ nghĩa Marx đ ni đến một lc no đ đảng khng cn m nh nước cũng khng cn th Đảng mun thuở thế no được.
TS Nguyễn Đình Lộc
TS Nguỹn Đình Ḷc xác nḥn chủ đ̀ v̀ 'Tòa Hín pháp' đang được bàn thảo si đ̣ng ở Vịt Nam
BBC: Trước đy, ở miền Bắc X hội Chủ nghĩa, bn cạnh Đảng Cộng sản cầm quyền, đ c lc c hơn một đảng cng tồn tại. Liệu Đảng Cộng sản c hnh dung l tới một lc no đ sẽ c sự trở lại của m hnh c nhiều hơn một đảng cng tồn tại hay l khng?
ng Nguyễn Đnh Lộc: Ci đ hơi kh ni v by giờ thực tế l một đảng. V cũng chưa c chỗ no ni l xy dựng đảng thm. Chưa c chỗ no ni cả. By giờ chỉ biết l Đảng CSVN l đảng cầm quyền, đảng lnh đạo.
"Phn cng quyền lực?"
BBC: Nhưng cũng c kiến lu nay ni m hnh một đảng duy nhất, lnh đạo v cầm quyền đ lm dẫn tới tnh trạng đảng ny thu tm tam quyền phn lập giữa lập php, hnh php v tư php. Quan điểm của ng?
ng Nguyễn Đnh Lộc: Chng ti khng theo quan điểm tam quyền phn lập, m chng ti ni quyền lực nh nước l thống nhất, nhưng c phn cng, phối hợp giữa cc quyền lực đ, chứ khng ni tam quyền phn lập. Đ l điểm khc.
BBC: Theo dự kiến được cng bố, dự thảo sửa đổi hiến php của Quốc hội khi hon tất sẽ bo co ln Bộ Chnh trị. Tại sao vậy, trong khi Quốc hội về nguyn tắc đ l cơ quan lập php v quyền lực cao nhất của nh nước v nhn dn rồi? Theo đ c thể hiểu Bộ Chnh trị l cao nhất chăng?
ng Nguyễn Đnh Lộc: Khi ni tới Bộ Chnh trị l ni tới lnh đạo, chứ c phải ni l cao nhất đu.
BBC: Cn quyền phc quyết với Hiến php v sửa đổi Hiến php của nhn dn th ra sao trong lần sửa đổi, bổ sung Hiến php ny, thưa ng?
ng Nguyễn Đnh Lộc: Nhiều khả năng lần ny Hiến php (sửa đổi) sẽ quy định trưng cầu dn v dn phc quyết về Hiến php.
BBC: Vấn đề Ta n Hiến php c được đặt ra khng?
ng Nguyễn Đnh Lộc: Đy cũng l vấn đề đang si động. C khả năng l sẽ c Ta n Hiến php hoặc Hội đồng Hiến php, cơ quan Bảo Hiến.
"Lưỡng viện hay khng?"
Ṃt ś giới đang hy vọng Qúc ḥi khóa này cải t̉ được ḥ th́ng pháp lụt
BBC: Liệu cn qu sớm hay khng khi đặt ra vấn đề cải cch thể chế chnh trị. Gần đy, nguyn Đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Thuyết ni với BBC về phương n c thể thnh lập 'lưỡng viện', trong đ Bộ Chnh trị, Trung ương Đảng l Thượng nghị Viện, Quốc hội do dn bầu l Hạ nghị Viện. Liệu c kịch bản ny khng, hay cn kịch bản no khc?
ng Nguyễn Đnh Lộc: Ci đ ti thấy hơi trừu tượng. Năm 1945, ngay dưới thời Cụ Hồ, lc đ cũng đ bn Việt Nam một viện hay hai viện. Chnh Quốc hội lc bấy giờ rất l dn chủ, cũng quyết định l một viện thi. V Việt Nam khc cc nước.
BBC: Liệu c khả năng sẽ c điều khoản no đ trong bản Hiến php sửa đổi quy định l người dn c quyền thực sự lập đảng phi, hội đon chnh trị - x hội đch thực của họ hay khng, ngoi Đảng Cộng sản?
ng Nguyễn Đnh Lộc: Hiến php đ ni (dn) c quyền lập Hội rồi.
BBC: Cn đảng phi th khng? V một số thnh phần trong giai cấp cng nhn, nng dn, tr thức v c thể cả một số thnh phần trong giới tư bản, tư sản trong nước c thể tiếp tục đảng Cộng sản của mnh, th tại sao cc thnh phần khc trong cc tầng lớp, giai cấp, khuynh hướng trong x hội lại khng thể lập được đảng phi chnh trị của ring họ?
ng Nguyễn Đnh Lộc: Ci đ đi vo cụ thể phải tnh thm. Vấn đề đ l tế nhị.
Tín sỹ Nguyễn Đnh Lộc từng giữ cc chức vụ Bộ trưởng Bộ Tư php từ 1992 đến 2002, Ủy vin Trung ương Đảng, Ủy vin Ủy ban Php luật Quốc hội, Ph Chủ tịch Hội luật gia và Đại biểu Quốc hội cc kha VII, IX, X v XI. Phần m thanh của cuộc phỏng vấn gồm hai kỳ sẽ được đưa ln ở mục nghe xem trong thời gian tới đy. Mời qu vị đn theo di.