Ảnh vệ tinh do công ty DigitalGlobe cung cấp trong giai đoạn từ tháng 7 tới tháng 10/2011 cho thấy tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc gặp phải nhiều vấn đề.
Tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc, được hoán cải từ chiếc tàu sân bay Varyag được nước này mua từ năm 1998 đă được tiến hành chạy thử lần đầu tiên vào ngày 10/8/2011 sau 6 năm sửa chữa và nâng cấp.
Trong chuyến chạy thử này, Varyag đă được lai dắt bằng tàu kéo 4 ngày ở khu vực phía bắc Hoàng Hải và vịnh Bột Hải, sau đó chiếc tàu đă quay trở lại cảng Đại Liên vào ngày 13/8.
Vào thời điểm này, người phát ngôn Bộ Quốc pḥng Trung Quốc cho biết hàng không mẫu hạm này đă “hoàn thành được các nhiệm vụ như mong đợi”.
Một bức ảnh chụp ngày 31/7 cho thấy chiếc Varyag đă gần hoàn thành và sẵn sàng cho chuyến đi biển. Trong bức ảnh này, các thiết bị đă được dọn sạch khỏi boong tàu.
Phần boong tàu dành cho việc hạ cánh đă hoàn thành toàn bộ với một phần h́nh tṛn được sơn trắng có vẻ như là điểm đáp số 4 của trực thăng; Đường cất cánh trên boong tuy chưa được kẻ đường hướng dẫn nhưng ba tấm che lửa từ động cơ máy bay đă được nâng lên. Từ bức ảnh có thể thấy sự thiếu vắng của các ống phóng tên lửa P-700 Granit, có thể đă được che đi để đợi trang bị các tên lửa nội địa.
Ảnh chụp ngày 31/7: Sàn tàu đă hoàn thành, đường hạ cánh và điểm hạ cánh số 4 của trực thăng đă được sơn đánh dấu
Một bức ảnh khác của DigitalGlobe chụp ngày 23/8, 9 ngày sau khi chiếc Varyag trở về cảng Đại Liên sau chuyến chạy thử cho thấy chiếc tàu đă được đưa lên xưởng cạn. Yếu tố này cho thấy, tàu có thể gặp vấn đề nghiêm trọng trong chuyến đi biển đầu tiên.
Phần đuôi tàu bên phía cảng tập trung nhiều công nhân cho thấy, có vẻ tàu đă gặp vấn đề về thân hoặc hệ thống động lực. Ngoài ra, công nhân và thiết bị kỹ thuật cũng tập trung nhiều gần cầu nhẩy, cáp hăm hạ cánh số 1 và dọc phần hạ cánh trên boong...
Các tấm che lửa cũng được nâng lên, các đường hạ cánh, cất cánh đều được sơn nhưng phần sơn đánh dấu chỗ hạ cánh cho trực thăng đă biến mất.
Ảnh chụp ngày 23/8: 9 ngày sau chuyến đi biển đầu tiên của tàu sân bay Trung Quốc.
Thêm vào đó, cũng có những hoạt động bất thường ở tháp chỉ huy và toàn bộ các hệ thống vũ khí đă được bọc lại bằng vải bạt.
Đến ngày 23/9, một bức ảnh khác cho thấy có sự thay đổi lớn. Toàn bộ lớp phủ phần boong tàu dành cho việc cất hạ cánh đă bị bóc gỡ hoàn toàn và đang được sơn phủ lại bằng một loại sơn gốc kẽm crômát. Rơ ràng, phần boong tàu do Trung Quốc sửa lại năm 2005 đă gặp vấn đề lớn.
Ảnh chụp ngày 23/9: Phần phủ boong tàu đă bị lột đi để làm lại. Phần boong đang được sơn dở dang bằng sơn gốc kẽm crômát (màu vàng)
Tấm ảnh gần dây nhất chụp vào ngày 7/10 cho thấy công việc làm lại boong tàu vẫn chưa hoàn thành.
Phần cầu nhẩy của chiếc tàu đă dược làm xong nhưng phần boong hạ cánh của máy bay vẫn xuất hiện mầu sắc và họa tiết không đồng nhất.
Phần boong tàu sát thang nâng hạ máy bay và gần đài chỉ huy đă được sơn xong bằng kẽm crômát nhưng chưa được làm lại hoàn toàn.
Ảnh chụp ngày 7/10: Phần cầu nhẩy đă được làm lại xong xuôi. Tuy nhiên phần boong hạ cánh vẫn chưa hoàn thành
Tổng hợp lại, những bức ảnh trên cho thấy Trung Quốc đang sửa chữa hoặc cải tạo mặt boong tàu sân bay đầu tiên. Rất có thể, Hải quân Trung Quốc và công nhân nhà máy đóng tàu Đại Liên gặp nhiều thách thức phát sinh hơn dự đoán dù Trung Quốc đă làm thế giới ngạc nhiên khi họ có thể khôi phục con tàu đến mức như hiện nay.
Nguyễn Linh (theo Jane's Defence)