Chính phủ Pakistan vừa chính thức đóng cửa các tuyến đường tiếp tế của NATO vào Afghanistan nhằm trả đũa vụ giết hại binh lính nước này tuần trước.
(ĐVO) Chỉ vài giờ sau cuộc tấn công “nhầm” của NATO vào một đồn lính Pakistan, Thủ tướng Pakistan đã triệu tập cuộc họp nội các quốc phòng ngay sau đó và quyết định đóng cửa mọi tuyến cung cấp logistic của NATO/ISAF ngay lập tức.
Theo đó, các cửa khẩu ở thị trấn Jamrud, khu vực Khyber gần thành phố Peshawar, cửa ngõ vào Afghanistan đã chặn lại các xe tải chuyên chở tiếp tế và xe chở nhiên liệu của NATO. Một cửa ngõ khác tại Chaman, phía Tây Nam tỉnh Baluchistan cũng cấm các đoàn xe NATO đi qua để vào Afghanistan.
Quyết định tác động lớn tới hoạt động của quân đội NATO, vì các tuyến đường qua Pakistan chiếm gần một nửa lượng hàng quân sự vận chuyển tới chiến trường Afghanistan. Đây cũng là một động thái bất thường từ khi Pakistan trở thành đồng minh của Mỹ từ sau vụ tấn công 11/9.
Những hàng dài xe tiếp tế của NATO phải dừng chân ở cửa khẩu sang Afghanistan sau khi có lệnh cấm của chính phủ Pakistan.
Đại diện chính quyền Islamabad còn cho biết, nước này cũng đã yêu cầu Mỹ “dọn” một căn cứ máy bay không người lái Shamsi, nơi xuất phát của các cuộc tấn công vào Afghanistan bằng UAV, cũng là tâm điểm tranh cãi từ trước tới nay giữa chính quyền Islamabad và Washington.
Tuy nhiên, một quan chức cấp cao của Washington cho rằng Mỹ không nhận được yêu cầu nào như vậy và nhấn mạnh, Pakistan từng cắt đường tiếp tế của Mỹ và liên quân. Đó là vào hồi cuối tháng 9/2010, khi 2 người Pakistan thiệt mạng do máy bay của NATO, Islamabad đã đóng cửa 1 tuyến đường tiếp tế của NATO trong 10 ngày.
Các quan chức của NATO và Mỹ cũng bày tỏ sự hối tiếc về cái chết của những binh sĩ Pakistan và cho rằng cuộc tấn công có thể là một nhầm lẫn. Tuy nhiên, hoàn cảnh và nguyên nhân cụ thể chưa được xác định rõ ràng.
Đại diện Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ, ông Tommy Vieter phát biểu: “Các quan chức cấp cao dân sự và quân sự của Mỹ đã liên lạc với các đồng nghiệp Pakistan ở Islamabad, Kabul và ngay chính Washington để bày tỏ lời chia buồn của chúng tôi, mong muốn của chúng tôi để xác định rõ điều gì đã xảy ra, cũng như những cam kết trong mối quan hệ Mỹ - Pakistan tiếp tục duy trì trong việc chia sẻ lợi ích và chống khủng bố trong khu vực”.
Chỉ huy lực lượng NATO tại Afghanistan cũng xác nhận, máy bay NATO có thể đã giết hại binh lính Pakistan tại một khu vực gần biên giới 2 nước. Tướng Carsten Jacobson, phát ngôn của Lực lượng Hỗ trợ An ninh Quốc tế (ISAF) nói: “Trong tình thế chiến thuật phức tạp, có thể do một yêu cầu hỗ trợ không kích đã gây ra thương vong với người Pakistan. Mặc dù vậy, chúng tôi không biết con số cụ thể đã thiệt mạng”.
Thủ tướng Pakistan, ông Yusurf Raza Gilani phẫn nộ trước hành động trên và gọi đó là “cuộc tấn công vào chủ quyền đất nước” và sẽ “không để thêm bất cứ tổn hại đến chủ quyền và đoàn kết dân tộc”.
Người dân Pakistan biểu tình thể hiện sự tức tối với cuộc tấn công "nhầm" của NATO.
Văn phòng ngoại giao Pakistan cũng tuyên bố sẽ “theo vấn đề đến cùng với NATO và Mỹ”, trong khi lãnh đạo quân đội, tướng Kayani khẳng định sẽ tiến hành các bước cần thiết nhằm phản ứng lại “hành động vô trách nhiệm” này.
Tuyên bố của phía quân đội Pakistan rất mạnh mẽ, “lực lượng quân sự Pakistan sẽ phản ứng tức thì để tự vệ với những cuộc xâm lược của NATO hay ISAF với mọi thứ vũ khí sẵn có”.
Về cuộc không kích “nhầm”, theo 2 quan chức quân đội giấu tên cho biết, có khoảng 28 lính bị giết và 11 người khác bị thương. Trong khi đó, theo thông tin từ quân đội Pakistan, có 24 lính bị giết và 13 người bị thương.
Cuộc tấn công diễn ra vào 2 giờ sáng (21 giờ GMT) tại khu vực Baizai, cách biên giới Afghanistan khoảng 2,5 km, nơi quân đội Pakistan đang chiến đấu với quân Taliban. Lúc đó, có khoảng 40 lính đang đồn trú tại khu vực này và bất ngờ bị tấn công khi hầu hết đang ngủ.
Một số chuyên gia quân sự đổ lỗi việc đánh dấu các đồn trú trên bản đồ, cũng như sự khác biệt trong đánh dấu biên giới giữa Afghanistan và Pakistan. Tuy nhiên, theo Thiếu tướng Athar Abbas của Pakistan, NATO đã được cung cấp bản đồ của khu vực trên, bao gồm các điểm đóng quân được đánh dấu.
Hiện các chuyến hàng quân sự qua biên giới bị đình trệ.
Vụ việc này càng làm nóng thêm quan hệ giữa hai nước, đặc biệt từ sau vụ đơn phương hạ sát trùm khủng bố Osama bin Laden của Lực lượng đặc nhiệm Mỹ thực hiện trên đất Pakistan hồi tháng 5/2011. Pakistan đã gọi đó là hành động vi phạm chủ quyền trắng trợn.
Pakistan cũng vừa bỏ tù một nhà thầu của CIA, trong khi Mỹ cáo buộc Pakistan đã đứng đằng sau vụ tấn công Đại sứ quán Mỹ ở Kabul.
Theo ông Charles Heyman, chuyên gia phân tích quốc phòng trên trang web Armedforces.co.uk, các vụ việc trên sẽ có tác động mạnh mẽ tới mối quan hệ Mỹ - Pakistan và công chúng Pakistan trở trở nên mất bình tĩnh với vấn đề chủ quyền.
Tuy nhiên, theo một số chuyên gia khác như Cựu đại sứ Afghanistan, Rustam Shah Mohmand dự đoán, Pakistan sẽ biểu tình và đóng cửa các tuyến tiếp tế một thời gian, nhưng cuối cùng mọi việc sẽ trở lại bình thường.
Mạnh Thắng (theo Reuters)
Pakistan đóng cửa đường tiếp tế sang Afghanistan
