Gặp lại cháu bé 6 tuổi và ba cái tết ở bãi tha ma:

Chúng tôi không chỉ gặp Tèo mà còn được gặp những thành viên khác trong gia đình và được nghe nhiều điều chưa biết.
Đã 2 năm trôi qua, kể từ ngày loạt phóng sự Đứa bé 6 tuổi và ba cái tết ở nghĩa địa được chuyển tới độc giả dịp Tết Nguyên đán 2010, đã đón nhận được chia sẻ, đồng cảm của độc giả với thân phận xót xa của cháu Tèo do bạo hành gia đình gây nên. Một số độc giả điện thoại quan tâm đến thân phận bé Tèo ra sao, nhưng từ ngày ấy, chúng tôi mất liên lạc…

Ngày 28/12/2011 cháu Tèo được ông nội mang về quê chịu tang cụ nội (93 tuổi). Chúng tôi không chỉ gặp Tèo mà còn được gặp những thành viên khác trong gia đình và chuyển tải đến độc giả những điều chưa biết.

Cháu Tèo bên bàn thờ cụ nội

Cháu Tèo (Bùi Hữu Đồng) về quê chịu tang cụ nội

9 giờ 30 ngày 28/12, ông Bùi Hữu Khoái - Cụ nội cháu Tèo - trút hơi thở cuối cùng, hưởng dương 93 tuổi. Cháu Tèo cùng ông nội Bùi Hữu Chí đã từ TP Huế về chịu tang cụ nội.

Còn nhớ, năm 2010, khi bố (anh Bùi Hữu Thanh) mất vì bệnh viêm gan và nhiễm vi trùng uốn ván, anh Nguyễn Văn Hậu - Chủ trang trại cạnh bãi tha ma Thạch Vĩnh (Thạch Hà, Hà Tĩnh) - cõng cháu Tèo về chịu tang, thì Tèo không dám xuống đất. Bác Hưng (bác họ) đưa gậy cho cháu thì cháu co rúm người lại, bỏ chạy vì ám ảnh những trận đòn từ người bố nát rượu trước đây.

Lần này, về chịu tang cụ nội, cháu Tèo mặc áo tang, chít khăn trắng, đứng bên bàn thờ không còn run rẩy như cách đây 2 năm, nhưng mắt thì đờ đẫn và hiu hắt… Con đường trở về của cháu bé là con đường của đau khổ, chia lìa. Cháu chỉ trở về nhà ruột thịt của mình trong hoàn cảnh tang gia.

“Mà gia đình ông Khoái đây ăn ở hiền lành, phúc đức mà sao ông trời cay nghiệt. Bà Nguyễn Thị Liên (bà nội cháu Tèo) mất vào ngày mồng Một Tết năm 2007, bố Tèo mất vào mòng 4 Tết 2010, và cụ Khoái mất vào 28 Tết dương. Tết là ngày vui, ngày đoàn tụ gia đình, còn riêng nhà này, tết là ngay tang tóc, chia lìa” - Ông Nguyễn Phi Quang (thôn Vĩnh Đình) cám cảnh.

Hai anh em Tèo, tết không áo mới mà khăn tang mới. Nhìn 2 cháu bé còi cọc, chít khăn tang trong ngày mưa dầm dề, gió bấc đi sau xe tang cụ nội ra nghĩa địa mà buồn hiu hắt.

Đối với cháu Tèo con đường ra nghĩa địa xã Thạch Vĩnh sao lại như một định mệnh. “Cảm nghĩ của cháu khi trở lại con đường này?” - Tôi hỏi. Tèo quệt nước mắt, im lặng, không nói, co rúm người lại.

Sau khi tang xong, tôi dành thời gian tiếp xúc với cháu, nhưng thật khó khăn. Tèo không muốn hòa nhập. Ngay cả với em trai là Bùi Hữu Trường, Tèo vẫn không mấy thân thiện.

Theo ông Bùi Hữu Chí, sau khi anh Bùi Hữu Thanh (con trai) mất, một số người đã liên lạc với ông để xin nuôi cháu Tèo, nhưng ông quyết định mang cháu Tèo vào Huế chăm nuôi. Hiện cháu đang học lớp 1 Trường Tiểu học Phú Bình (TP Huế). Trí tuệ cháu phát triển bình thường.

Theo quan sát của chúng tôi, cháu ít nói, ngại tiếp xúc, khép nép, co mình lại. Còn em trai của Tèo là Bùi Hữu Trường (5 tuổi) hiện đang ở với bà ngoại tại xóm 5 xã Bắc Sơn, học sinh Trường Mầm non Bắc Sơn.

Ba mẹ con cháu Tèo.

Làm sao để đoàn tụ gia đình?

Chị Hồ Thị Điểm (mẹ Tèo) nức nở: “Khổ quá anh ạ. Gia đình giờ tan nát. Năm 2002, chúng tôi lấy nhau rồi được 2 mặt con. Cả hai không học hành, không nghề nghiệp. Nhà tôi đi làm thuê sa vào rượu chè, hành hạ vợ con. Tôi sợ quá, gửi đứa thứ hai cho bà ngoại trốn đi Nam, còn đứa đầu thì ra bãi tha ma… Giờ tôi muốn đoàn tụ gia đình mà khó quá. Trời ơi!”.

Hiện tại gia đình chị Điểm tan đàn, sẻ nghé. Cháu Tèo sau tang cụ nội lại vào Huế. Mẹ và em trai về ở tạm tại nhà bà ngoại tại thôn 5 xóm Bắc Sơn. Sau thời gian bỏ trốn vào Lâm Đồng, làm công nhân cho xưởng chè Bảo Lộc, ốm đau triền miên, tiền công không đủ sống, tháng 10/2010, chị Điểm lại về nương nhờ gia đình bà ngoại, cày rẽ hai sào ruộng và hàng ngày nhặt sắt vụn, bán chè, kiếm kế sinh nhai.

Khi hỏi, bàn thờ chồng để đâu? Chị lắc đầu. Vì ba gian nhà tre đã tan hoang. Năm 2009, sau khi gia đình ly tán, anh Thanh ốm đau, về ở tại nhà cụ nội và mất ở đó. Ông Nguyễn Phi Hoàn và một số hàng xóm dẫn tôi đến mảnh vườn hoang, cỏ dại. Trên nền nhà cũ có một thiên đài mới đựng cách đây không lâu.

Ông Nguyễn Phi Quang (thôn Vĩnh Đình) vừa chỉ tay vừa nói: “Thiên đài này để thờ bà Liên (bà nội Tèo). Bà ấy mất vào năm 2007, sau đó vườn nhà này bố mẹ Tèo ở. Nhưng do rượu, nẩy sinh mâu thuẫn, bạo lực gia đình rồi mỗi người một ngả... Năm 2010, anh Thanh chết. Nhà tan hoang. Vợ chồng ông Chí dựng cột này để thắp hương cho bà Liên”.

Một am thờ mà chỉ để được một bức ảnh, một lư hương. Ảnh để giữa mưa nắng đã ố, không hương khói đã lâu. Theo dân làng, bà Liên vợ đầu của ông Chí. Ông Chí đi bộ đội, bà ở nhà tằn tiện nuôi con. Rồi vợ chồng không đoàn tụ, sống ly thân. Ông Khoái tạo dựng cho mảnh vườn, dựng cho lều tre, hai vợ chồng riêng ra. Nhưng cũng không thể nào hàn gắn được những rạn nứt trong tình cảm vợ chồng…

“Nghe bảo ly hôn khoảng năm 1982, 1983 chi đó. Rồi ông vào Huế ở với bà hai. Bà Liên ở nhà làm công cho nhà tui. Cày, cấy, gặt, hái, việc chi cũng làm, siêng năng lắm. Tội nghiệp! Rồi đổ bệnh. Oái oăm lại mất trúng ngày mồng Một Tết. Giờ nhà để thờ cũng không có. Cái cột thiên đài này giữa nắng mưa cũng nhạt cây hương, ngọn khói... Nghĩ mà thương” - Bà Hà Thị Thủy (thôn Vĩnh Đình) ngậm ngùi kể.

Vườn hoang lạnh, vừa phát quang ngõ để lo tang.

Năm 2010, sau khi anh Thanh mất, ông Bùi Hữu Tam (con) mang ông Bùi Hữu Khoái về nhà mình. Cho nên, túp nhà tranh ấy gần hai năm nay để hoang lạnh. Trước khi ông Khoái mất 8 ngày, con cháu lại đưa ông trở về đây để tiện săn sóc. Vườn nhà không có hơi người, hoang hóa. Lối vào vừa được phát quang. Vườn, sân cỏ mọc đầy vì không có bàn tay người.

Khi được hỏi: “ Sao không thu xếp về đây để chăm cây hương ngọn khói cho ông cho mẹ, cho chồng..?”, chị Điểm lau nước mắt: “Muốn lắm chứ! Em muốn đưa cháu Tèo về để có mẹ có con, có anh có em. Cứ nhìn hai anh em nó gặp nhau không mặn mà, em xót lắm.

Em cũng muốn sum họp gia đình. Nhưng túp nhà tranh bên này là của ông nội, em đâu có quyền mà vào. Còn mảnh vườn hoang bên kia em lấy chi chụm được túp lều. Mà nhà ngoại em cũng nghèo. Bố em đi bộ đội bị chất độc da cam. Mẹ ốm đau suốt. Em cũng bị tiền đình. Khổ lắm chú ạ! Em bó tay, chẳng còn biết cách nào”.

Con đường trở về của cháu Tèo, của mẹ, của em cháu Tèo là con đường tang tóc, con đường chia biệt người thân, chứ không có ngôi nhà của mình, nơi để mẹ con đoàn tụ. mẹ con gặp nhau cũng gặp nhau ngoài dường, ngoài ngõ, nếu trong nhà cũng là nhà của người khác đâu là nhà mẹ con chị. “Chẳng lẽ trở về rồi ba mẹ con lại dắt nhau ra bãi tha ma tá túc hay sao?” - Chị Điểm òa lên nức nở.

Lê Văn Vỵ