“Con của tôi đă theo nghề tôi rồi. Tôi khuyên con ḿnh nên đi hát nhưng mà hát ít ít thôi để lấy niềm vui trong đời sống. Tôi hy vọng có lúc cả bốn thế hệ nhà tôi cùng lên sân khấu hát phục vụ khán giả" – danh ca Ư Lan chia sẻ.
Ngắm nh́n nữ danh ca xinh đẹp, điệu đà trên sân khấu qua h́nh, sắc, phục, cử chỉ và từng ca từ trữ t́nh, lả lướt hẳn sẽ ít ai ngờ được rằng chị là người yêu thể thao và đă từng chơi nhiều môn chuyên nghiệp từ tấm bé. Đó như hai thái cực mềm - cứng trong chính con người chị. Cứng cỏi để vượt qua những éo le trong cuộc đời, để dám sống thật, yêu thật, nói thật, hát thật; mềm để đi vào ḷng người kết nối những trái tim…
- Người đàn ông khi yêu th́ hay bảo: anh yêu chính con người thật của em. Chị có tin vậy?
Đó là điều tôi nghe thường xuyên nhất, tôi tin điều đó. Đời của tôi chỉ nghe một người nói câu như thế này, người đó chính là mẹ tôi: “Mẹ thấy lúc nào mà Lan không vẽ son phấn là mẹ thấy Lan đẹp nhất, c̣n khi mà Lan có son phấn rồi Lan cũng đẹp nhưng lại là kiểu Lan đẹp cho người khác chứ không phải cho mẹ”.
Đời tôi chỉ nghe đúng lời này từ mẹ cho đến khi anh Tuấn là người thứ hai nói như thế th́ tôi tin đấy là t́nh yêu rất chân thật. Chỉ có mẹ mới yêu cái đơn sơ của con thôi, đúng không? Nhưng chồng ḿnh yêu ḿnh điều này tức là anh ấy đă nh́n thấu được cái con người thật của ḿnh. Mà yêu được cái đó mới là khó.
- Vậy con người thật của chị là như thế nào?
Người thật của tôi luôn luôn là thật, ngay cả khi tôi không có trang điểm th́ đương nhiên nó là thật rồi, không chối bỏ được. Mà ngay cả khi tôi trang điểm tôi cũng rất thật, khi tôi đứng trên sân khấu hát cho khán giả nghe tôi cũng rất thật. Tôi không biết đóng kịch, đối với tôi đóng kịch là điều tôi thấy dở nhất. Khi mà người ta đến với ḿnh tất cả là thật mà ḿnh lại “vẽ” một cái ǵ đó th́ thật sự không công bằng. Tôi ghét sự giả tạo và sự không công bằng.
- Vợ chồng chị đang sống với quan điểm chung nào?
Đó là dành sự tự do cho nhau. Chúng tôi đến với nhau muộn màng trong tuổi đời và trong đời sống, lúc tôi 45 và anh 52. Trước khi đến với nhau, mỗi người chúng tôi đều đă trải qua biết bao kinh nghiệm nên tụi tôi ngầm đồng ư với nhau, tức chưa bao giờ phải nói ra điều này, nhưng tự động cuộc sống của hai người dần dà nhận ra rằng ḿnh hợp nhau ở điều này – đó là dành sự tự do cho nhau trong mọi sự, nhất là trong tư tưởng, trong sự lựa chọn công ăn việc làm, sự tiếp xúc một người khác trước mặt ḿnh.
Anh nói với tôi rằng: “Em là nghệ sĩ, là người của công chúng nên anh bắt buộc phải thông cảm, phải chia sẻ em với công chúng ở giây phút mà em đến với công chúng”. Tôi có lần hỏi: “Thế những giây phút đó anh có cảm thấy thiệt tḥi hay cảm thấy mất đi một phần nào đó khiến anh khó chịu?” Anh bảo không những không như vậy mà anh c̣n cảm thấy hạnh phúc.
Trong t́nh cảm, tôi nghĩ ai cũng có một góc trong tim ḿnh không muốn ai xen vào, chỉ một ḿnh với nó. Tôi tôn trọng anh ở điều đó và cũng không muốn anh len vào chỗ đó của tôi. Thành ra, nếu hiểu nhau ở chỗ đó, ḿnh sẽ cho nhau sự tự do hoàn toàn. Quan trọng là vợ chồng phải tôn trọng, kính trọng và tin tưởng nhau. Tự do đó không bao giờ ảnh hưởng đến t́nh thương yêu vợ chồng.
- Chị có tin: Yêu là một động từ, nói yêu ai th́ hăy thể hiện đi?
Cũng có thể đúng, nó là một cái ǵ mà ḿnh có thể thể hiện được nữa chứ. Tôi nghĩ là thể hiện luôn luôn đi sau. Đối với tôi, khi ḿnh thương yêu một người nào đó, cũng tùy hành động, có những lúc ḿnh vồn vă quá người ta lại hiểu lầm. Như tôi nói t́nh yêu nó có nhiều màu sắc nên ngay cả trong sự thể hiện nó cũng có nhiều h́nh thức để biểu hiện chữ yêu của ḿnh.
Như anh Tuấn chồng tôi, trong suốt năm đầu anh viết thư không có một chữ “anh yêu em” hay “anh thương em” ǵ hết nhưng mà khi đọc tôi cảm nhận được t́nh thương trong đó, cái đó tôi nghĩ là quan trọng hơn hết. Làm sao để ḿnh yêu thương mà nó có được sự nhẹ nhàng trong đó, rồi đến khi nào cần mănh liệt th́ hăy mănh liệt.
- Chị có hay đ̣i anh ấy phải thế nào không? Ngược lại, anh ấy có yêu cầu chị thay đổi ǵ trong cách suy nghĩ, cư xử không?
Cũng có chứ. Trong đời sống, nhất là vợ chồng, hai con người để mà ḥa nhập lại một, để mà sống cả đời sống vẫn có nhau trong những chỗ khập khễnh, chỗ lồi, chỗ lơm th́ tôi vẫn tin có những lúc tôi cần phải giải thích và xin anh hiểu cho điều này. Có những lúc tôi phải nghe anh v́ tôi cũng có những thiếu sót về cái nh́n của tôi về anh ấy.
Điều quan trọng là cần phải có sự chia sẻ với nhau và tin nhau đủ để không ghét nhau hơn. Thật sự tôi phải nói là anh ấy không đ̣i hỏi hoặc nếu có, anh ấy nói khéo đủ để tôi không bị áp lực. Tôi chưa bao giờ thấy anh đ̣i tôi phải làm như thế này hoặc thế khác. Tôi may mắn, khi anh đến với tôi từ một gia đ́nh đạo đức và nề nếp.
- Đến giờ, với trải nghiệm của ḿnh, chị thấy sống như thế nào th́ gọi là đáng sống?
Cho đến giờ phút này, tôi nghĩ là tôi đáng sống lắm v́ tôi biết ơn tất cả những ǵ tôi đă trải qua trong cuộc sống. Niềm vui cũng như là sự bất hạnh đến với tôi ngang ngửa nhau chứ không có chỗ cao, chỗ thấp đâu. Tôi thấy ḿnh sống mà chấp nhận - đó là điều đáng sống. Khi hạnh phúc đến, ḿnh reo ḥ vui sướng th́ khi niềm đau khổ hay sự bất hạnh đến với ḿnh ḿnh không thể nào quay mặt chối bỏ nó.
Ḿnh phải biết chấp nhận nó và bước tới, mà trong những bước tới của ḿnh giữ lại những bất hạnh đó để nhớ như một bài học. Tôi hoàn toàn vui và đáng quư với đời sống bây giờ của ḿnh. Nếu khi sống mà cứ cảm thấy tại sao đời sống của ḿnh vẫn chưa nhận được những điều ḿnh đ̣i hỏi th́ cái đó là cái điều không đáng sống.
- Bây giờ, có nhiều bạn trẻ chán sống, muốn tự vẫn. Nếu gặp họ chị sẽ nói ǵ với họ?
Tôi đă đến rất nhiều với những người như thế. Ở bên Mỹ, có những chương tŕnh đi thăm tù nhân, nhất là tù nhân trẻ người Việt, tụi nó nông nổi, rồi đời sống không được lành mạnh, lớn lên mà thiếu sự hướng dẫn, kèm cặp của gia đ́nh. Có một tù nhân viết thư cho tôi, gọi tôi là mẹ, tôi phải an ủi và gửi CD cho người đó. Tôi đă đi thăm một số em gái lấy chồng mà bị ngược đăi, bạo hành, rất tội nghiệp.
Các em này đều trẻ lắm cho nên c̣n thời gian, c̣n cơ may chứ không phải là đường cùng. Từ 7 tuổi, tôi đă được bố mẹ cho vào trường nội trú, hai tuần mới được về nhà một lần nên tôi cô đơn lắm. Tôi không hiểu tại sao đang yên ấm bên bố mẹ và các em, đùng một cái lại ở bên những người xa lạ, và trường nội trú với tôi cũng như một cái nhà tù. Do vậy mà tôi có được sự đồng cảm nên dễ nói chuyện với các em vị thành niên.
- Con chị có theo nghề của chị?
Con của tôi đă theo nghề tôi rồi. Con gái lớn của tôi là ca sĩ Mai Linh. Mai Linh đi hát từ năm 17 tuổi đến năm 21 tuổi th́ tạm ngưng để tập trung việc học trường Y. Sau khi ra trường, Mai Linh sinh em bé, và trở lại sân khấu hát với mẹ. Linh vừa đi hát, vừa đi làm nhưng không hát nhiều đâu, chỉ hát những show đặc biệt của mẹ. Tôi khuyên con ḿnh nên đi hát nhưng mà hát ít ít thôi để lấy niềm vui trong đời sống.
Tại v́ tôi hiểu, khi con người có âm nhạc nó đặc biệt lắm, cái nh́n của ḿnh về đời sống, về tư tưởng rất là đặc biệt cho nên tôi không muốn các con của ḿnh hoàn toàn không có âm nhạc. Các em của Mai Linh cũng đi hát nhưng chỉ hát những show của tôi thôi, v́ bên Mỹ tôi cũng hay tổ chức chương tŕnh khắp cả nước. Tôi hy vọng có lúc cả bốn thế hệ nhà tôi cùng lên sân khấu hát phục vụ khán giả. (cười)
- Ngoài hát, chị c̣n những sở thích ǵ khác?
Tôi thích nhất là thể thao. Từ ba tuổi tôi đă bắt đầu bơi, bơi chuyên nghiệp cho đến lớn. Trước năm 1975, tôi từng đi thi bơi quốc tế và đoạt cup đấy. Thời trung học, năm nào tôi cũng dự thi liên trường: thi bơi, chạy đua, vũ cầu và cả ném tạ nữa. Hiện tôi vẫn c̣n bơi lội và thỉnh thoảng chơi bóng bàn. Ai gần gũi sẽ thấy tôi rất là… tomboyish – nghĩa là mềm không ai bằng và cứng cũng không ai bằng. Trước tôi cũng mê đọc sách nhưng giờ th́ không có thời gian cho việc này nữa.
- Cảm ơn chị đă dành thời gian chia sẻ. Chúc chị luôn đẹp, điệu và đạt được tâm nguyện của ḿnh trong mọi sự mà chị hướng ḷng ḿnh đến!
Gia Hoàng