Cung nữ triều Nguyễn bây giờ c̣n ai? Câu hỏi đó đă được trả lời khi chúng tôi theo chân những người bạn của “Huế xa”, một tổ chức tập hợp những những người con xứ Huế xa quê và những người yêu Huế.
Người cung nữ đầu tiên mà chúng tôi được gặp là bà Lê Thị T́m năm nay 87 tuổi. Hiện bà T́m đang sống ở phường Thủy Dương- thị xă Hương Thủy. Tuổi cao, sức khỏe cạn dần nhưng trong trí nhớ của người cung nữ ngày nào vẫn c̣n đọng lại những kỷ niệm khi bà hầu hạ Đức Từ Cung từ năm 12 tuổi.
Bà Lê Thị T́m- Cựu Cung nữ triều Nguyễn.
Mẹ của bà Lê Thị T́m là Công Tôn nữ Thị Thỏa, cháu ruột của quan Thượng thư Tôn nhơn Bửu Thảo cũng là một cung nữ của Bà Từ Cung. Theo mẹ, bà T́m vào hầu hạ bà Từ Cung với nhiệm vụ chính là đọc truyện cổ tích và tụng kinh cho Đức Bà nghe hàng đêm.
Trong trí nhớ của bà T́m th́ Đức Từ Cung là một người rất khó tính nhưng lại khoan dung, độ lượng. Đă mấy chục năm qua nhưng bây giờ bà T́m vẫn thuộc làu làu bài kinh Phật Chú Đại Bi vốn rất khó nhớ mà bà vẫn tụng cho bà Từ Cung nghe năm nào. Rồi bà cùng cụ ông là ông Lê Viết Quưt vốn là một người thâm Nho cùng song ca khúc Nam B́nh “ Nước non ngàn dặm ra đi…” giọng ḥ nghe thật buồn…
Trong 4 cung nữ cuối cùng của Triều Nguyễn đang c̣n sống, bà Lê Thị Dinh là người cao tuổi nhất. Năm nay 91 tuổi nhưng trí nhớ của bà Dinh vẫn c̣n rất minh mẫn. Không giống với những cung nữ khác chỉ hầu hạ bà Từ Cung một thời gian rồi xuất cung, bà Dinh đă ở trong cung gần 40 năm và sau đó hầu hạ bà Từ Cung mấy chục năm nữa cho đến ngày bà qua đời năm 1981.
Bà Lê Thị Dinh- Cựu Cung nữ triều Nguyễn.
Mẹ của bà Dinh là em chú bác với vua Khải Định nên bà Dinh được vào cung từ lúc 9 tuổi. Công việc chính của cung nữ Lê Thị Dinh là trang điểm cho Đức Bà với các mỹ phẩm hàng Việt Nam chất lượng cao thời ấy như phấn nụ, viết ch́ sáp Bắc mua từ Hà Nội.
Ở trong cung, là một người khéo tay nên bà Dinh cũng được tin tưởng để làm các loại mức bánh Huế vốn rất cầu kỳ và tinh xảo. Bà Dinh c̣n nhớ kỹ là hầu hạ cho bà Từ Cung mỗi ngày có đến 8 người, chia làm hai phiên. Mỗi khi hết phiên, bà Dinh cùng với mấy người bạn rủ nhau ra khỏi cung đến rạp Morin xem xi- nê giải trí…
Hai cung nữ nữa của triều Nguyễn mà chúng tôi đă được gặp và nghe kể chuyện trong cung ngày trước đó là bà Nguyễn Thị Vân năm nay 89 tuổi, ở với bà Từ Cung từ năm 17 tuổi đến 24 tuổi và bà Trần Thị Vui, năm nay 86 tuổi ở với bà Từ Cung từ năm 16 tuổi đến năm 22 tuổi.
Bóng hoàng hôn cuộc đời đang phủ dần lên vai những cung nữ ngày xưa. Cũng không c̣n bao lâu nữa những ai c̣n muốn t́m về kư ức xưa của một thời vàng son gác tía sẽ bồi hồi, luyến tiếc hỏi rằng: Cung nữ triều Nguyễn bây giờ c̣n đâu?
Theo ĐPTTH Thừa Thiên Huế