Gió giật liên hồi, cây ngă đổ, tôn bay tứ tung... nhưng nhiều người dân vẫn chạy xe trên đường.
Có người bị gió thốc mạnh quá phải quăng xe kiếm chỗ núp. Núp xong lại... chạy tiếp.
Cơn băo số 1 thực chất đă chuyển thành áp thấp nhiệt đới khi quét qua TP.HCM vào chiều tối chủ nhật, ngày 1/4 vừa qua. Thiệt hại mà nó gây ra chưa phải là quá lớn so với những cơn băo trước đây ở các địa phương khác, nhưng đă làm lộ ra những lỗ hổng đáng sợ.
Đó là lỗ hổng về dự báo, cảnh báo, việc chuẩn bị phương án đối phó với những sự kiện bất thường, kịch bản ứng phó khi có t́nh huống khẩn cấp...
Dẫn chứng dễ nhận thấy nhất là trong điều kiện gió giật liên hồi, cây ngă đổ, tôn bay tứ tung... nhưng nhiều người dân vẫn chạy xe trên đường. Tại cuộc họp với các ban ngành sau cơn băo, ông Lê Minh Trí, phó chủ tịch UBND TP.HCM cho biết trong quá tŕnh thị sát ảnh hưởng của băo ở khu vực nội thành, ông thấy có gió giật mạnh, cây ngă đổ nhiều nơi nhưng ngoài đường người dân vẫn chạy xe máy, thậm chí có người bị gió thốc mạnh quá phải quăng xe kiếm chỗ núp. Núp xong lại... chạy tiếp.
Điều đó cho thấy, người dân không được cảnh báo đúng mức. Có người đặt vấn đề, trong điều kiện truyền h́nh nhiều nơi ngưng hoạt động v́ bị cúp điện, đứt cáp, radio th́ không c̣n phổ biến... tại sao chính quyền thành phố không tận dụng các mạng di động để nhắn tin cảnh báo đến từng người dân, để không xảy ra t́nh trạng người dân do không hiểu hết mức độ nguy hiểm vẫn chạy ngoài đường hay “đổ xô xuống Cần Giờ... xem băo”!
Và rất nhiều câu hỏi khác đặt ra đối với ngành quản lư cây xanh, ngành điện, các lực lượng cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông... đă làm ǵ trong khi băo đổ bộ? Có ư kiến c̣n cho rằng, may mà cơn băo số 1 vừa qua tràn vào TP.HCM đúng dịp lễ và ngày nghỉ, nên số người lưu thông trên đường ít hoặc đi chơi xa; nếu rơi vào ngày thường, người dân đi làm, không biết điều ǵ sẽ xảy ra khi mà giao thông tắc nghẽn, cây xanh ngă đổ hàng loạt, c̣n hệ thống dây điện th́ cháy, đứt rơi xuống đường khắp nơi?
Trao đổi với phóng viên, TS Hồ Long Phi, đại học Bách khoa TP.HCM nói thiên tai lớn không đồng nghĩa sẽ gây ra thiệt hại nhiều nếu công tác dự báo, ứng phó, đặc biệt là cách để giảm nhẹ thiệt hại được chú trọng đúng mức. Công tác ứng phó tập trung chủ yếu sau khi có dự báo thiên tai, thường là công tác khẩn cấp do chính quyền tiến hành. C̣n những hành động giảm nhẹ thiệt hại lại cần phải tiến hành thường xuyên bởi toàn xă hội, thông qua nhận thức và hoạt động từ giai đoạn quy hoạch, xây dựng và cả trong đời sống hàng ngày.

Có ư kiến c̣n cho rằng, may mà cơn băo số 1 vừa qua tràn vào TP.HCM đúng dịp lễ và ngày nghỉ, nên số người lưu thông trên đường ít hoặc đi chơi xa...
Một chiến lược tích hợp ba thành phần gồm bảo vệ, thích nghi và dự pḥng, theo ông Phi là cần thiết khi các yếu tố thời tiết ngày càng dị thường, thường xuyên và khó dự báo hơn. Các chương tŕnh, giải pháp kỹ thuật thông thường có thể giúp hạn chế nguy cơ trong điều kiện thời tiết b́nh thường, có thể đạt được khoảng 90 – 95%. Tuy nhiên, thành phần này sẽ lạc hậu theo thời gian do biến đổi khí hậu. Để giảm nhẹ thiệt hại, thành phố cũng cần sẵn sàng cho các biến cố đặc biệt lớn, bao gồm các hệ thống cảnh báo sớm, một cơ chế ứng phó hiệu quả, và việc quy hoạch không gian đô thị hợp lư.
Thế nhưng đến nay, hệ thống thông tin cảnh báo trên địa bàn TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung c̣n khá lạc hậu so với mức trung b́nh của thế giới. Phân tích của các nhà khoa học cho thấy.
Nhiều chuyên gia cho rằng, hành động giúp giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai cần phải được chú ư đúng mức hơn ở một thành phố, nơi mà đa số người dân vẫn chưa quen ứng phó với thiên tai băo lũ. Ngoài ra ư thức tham gia, chủ động dự pḥng của cộng đồng cũng không kém phần quan trọng.
Người dân c̣n thiếu thông tin
Trả lời câu hỏi, hiện thông tin cảnh báo thiên tai ở TP.HCM chưa hiệu quả, các bản tin dự báo băo chưa cụ thể, ThS Lê Thị Xuân Lan, đài Khí tượng thuỷ văn khu vực Nam bộ cho rằng: tâm băo thường đi qua một nơi nào đó, nhưng phạm vi ảnh hưởng là hàng trăm kilômét xung quanh mắt băo. Ngành khí tượng thuỷ văn là nơi làm ra bản tin dự báo, c̣n ban chỉ huy pḥng chống lụt băo phải có nhiệm vụ báo cho dân biết chỗ nào bị băo, mưa gió ra sao…
Ngoài ra, công tác tuyên truyền, kiến thức về thiên tai, không chỉ băo lụt mà c̣n động đất, sóng thần, giông sét, lốc xoáy, ṿi rồng… người dân c̣n thiếu. Ngay cả nhiều người trí thức c̣n lơ mơ. Điều này vô cùng nguy hiểm. Hiện ở TP.HCM mới chỉ người dân huyện Cần Giờ được tập huấn, c̣n trong nội đô không có.
Theo Lê Quỳnh (SGTT)