Trịnh Hội là một con người của nhiều lănh vực. Ông tốt nghiệp và đă hành nghề luật sư nhưng đôi khi người ta quên dùng hai chữ luật sư trước cái tên Trịnh Hội. Người ta biết đến Trịnh Hội như là một thiện nguyện viên hết ḷng tranh đấu cho những người tuyệt vọng khốn khổ, những người Việt tị nạn ở Hồng Kông, Thái Lan, Philippines, Kampuchea,... người MC trong các chương tŕnh ca nhạc cho Asia hay Thúy Nga, dự thi khiêu vũ, tài tử đóng phim Việt Nam, kư giả, phóng viên truyền h́nh và nhà văn với tác phẩm “Hội & Ngộ” vừa xuất bản.
Trịnh Hội trong những ngày dừng chân ở Nam Cali 2004. (H́nh: Huy Phương)
Sinh năm 1970 trong một gia đ́nh mà song thân đều là nhà giáo. Thân phụ Hội là Trịnh Chỉnh, một giáo sư trung học tại Lái Thiêu, B́nh Dương, động viên và phục vụ trong ngành quân nhu, đi ở tù cộng sản về, đă gần hai mươi lần t́m đường vượt biển, để cuối cùng đă bảo lănh gia đ́nh gồm vợ và bốn con đến Úc. Tại đây, ông đă làm nghề lái xe bus trong mười năm tại Melbourne và đă phấn đấu đi học trở lại để trở lại nghề dạy học cũ tại xứ người.
Chọn cuộc sống không b́nh thường
Trịnh Hội được thân phụ bảo lănh đến Úc năm 1985, theo học trung học, đại học tại đây và trở thành một luật sư năm 1996. Ông làm việc cho một công ty lớn ở Sydney ngay từ khi ra trường, nhưng người thanh niên 25 tuổi thấy đời sống tại bàn giấy gây cho ông một nỗi chán chường đến nỗi buổi sáng thức dậy, ông không thấy hứng thú đến sở làm. Trong 5 mùa hè, từ năm 1992 đến 1996, Trịnh Hội đă đến Hồng Kông làm việc thiện nguyện với Luật Sư Pam Baker (bà mất năm 2002), để giúp cho những hồ sơ xin định cư của người tỵ nạn tại đây.
Năm 1997, trước cao trào ép buộc những người Việt Nam tỵ nạn c̣n ở lại Philippines phải hồi hương, tại Úc, Trịnh Hội gây quỹ pháp lư để lập văn pḥng tại Manila. Ông đă làm việc và vận động các dân biểu, nghị sĩ, Bộ Di Dân Úc để cứu xét các hồ sơ của người tỵ nạn Việt Nam đang ở Philippines. Trịnh Hội đă gặp gỡ và vận động các cộng đồng tỵ nạn Việt Nam tại Melbourne, Canberra, Sydney với mục đích gây quỹ và t́m sự đồng t́nh yểm trợ cho công việc cấp bách đang làm. Do đó, một số thanh niên và nhiều người hảo tâm đă đến Philippines, tiếp tay với Trịnh Hội. Từ năm 1997 đến 1999, 200 đồng bào ở Philippines đă lên đường đến định cư tại Úc và 300 đă được đến Mỹ.
Trịnh Hội cũng đă đi Canada, Na Uy, Anh Quốc... để t́m sự hỗ trợ của các vị dân cử tại các quốc gia này. Năm 2002, Trịnh Hội đă đến California làm việc cùng với các Luật Sư Nguyễn Quốc Lân, Trần Kinh Luân,... và năm 2003 gây quỹ tại đây để giúp cho người tỵ nạn c̣n kẹt ở Philippines, và đă mời một số kư giả giới truyền thông, ca sĩ và các thiện nguyện viên qua Palawan để t́m hiểu sự thật về đời sống và nguyện vọng của đồng bào tại đây.
Để có trong tay kiến thức về luật Hoa Kỳ, hầu công việc tranh đấu cho người tỵ nạn được hữu hiệu hơn, tháng 8 năm 2002, Trịnh Hội đă hoàn tất chương tŕnh về Luật Tỵ nạn Quốc tế (International Refugee Law) tại Oxford và sau đó đă đến tổ chức Liên Hiệp Quốc ở Geneve nghiên cứu về vấn đề tỵ nạn. Ông cũng đă ở Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn, làm việc với cơ quan Church World Services, một tổ chức chuyên giúp người tỵ nạn. Trong thời gian này, ông đă tranh thủ và vận động các dân biểu, nghị sĩ Hoa Kỳ tại đây.
Trịnh Hội và những người tị nạn
Để có kết quả vào tháng 10, 2005 với trên 1,500 người Việt được đến định cư tại Hoa Kỳ, Trịnh Hội và bằng hữu đă trải qua những ngày tranh đấu khó khăn và dai dẳng. Về phía Giáo Hội Công Giáo tại Philippines th́ Giám Mục Arguewles và Sơ Pascal đă vận động với cộng đồng hải ngoại tại Hoa kỳ để lập làng Việt Nam, tuy vậy đời sống tại đây rất khó khăn, không có công ăn việc làm, đa số đều đă bỏ làng đi buôn bán ngoài thành phố Manila và các địa phương khác để kiếm sống qua ngày. Trẻ con không được học hành, người lớn không có thuốc men. Tất cả người tỵ nạn đều chưa được Quốc Hội Philippines chấp thuận cho họ trở thành thường trú nhân. Một số thanh niên đă lập gia đ́nh với người bản xứ trong một thời gian chờ đợi ṃn mỏi quá lâu. Đây là những người “không quốc gia” (stateless) v́ họ không thể trở về để sống dưới chế độ cộng sản, họ cũng không có ai dang tay cứu vớt cho họ đi định cư, tại Philippines th́ họ là những người sống ngoài lề xă hội.
Khi Trịnh Hội và bạn bè t́m cách tranh đấu cho người tỵ nạn rời đất Philippines để đi định cư tại một nước thứ ba, nhóm thiện nguyện này bị kết án là đă chia rẽ và nói xấu nước Philippines. Trong khi Hoa Kỳ và Úc Đại Lợi chưa nhận thêm người tỵ nạn, và Philippines chưa có chính sách ǵ mới cho người tỵ nạn, những người xấu số này như những con cá mắc cạn, sống một cuộc đời đen tối và vô vọng như lời thơ ai đó đă viết trên vách tường của làng tỵ nạn Việt Nam tại Palawan:
“Đời tỵ nạn t́m đâu ra hạnh phúc.
Quốc gia nào ghi dấu vết chân tôi?”
Cuối năm 2007, Trịnh Hội được một hăng “kiểm toán tư vấn” lớn của quốc tế gửi về làm việc tại Việt Nam trong một năm, nhưng mới được 6 tháng ông đă bị công an Việt Nam hạch hỏi, tra vấn về chuyện làm việc tị nạn, chuyện văn nghệ, chuyện có liên lạc với một số người trong nước và trục xuất ông ra khỏi nước năm 2008.
Trịnh Hội vào thăm và t́m cách can thiệp cho Cường, một con lai bị giam
tại trại tù của Manila, năm 2000. (H́nh: Trịnh Hội cung cấp)
Từ năm 2009 cho đến cuối năm 2011, Trịnh Hội làm việc cho tổ chức International Lifeline Fund, một tổ chức phi chính phủ, có trụ sở ở Washington DC giúp người tị nạn ở Haiti, Phi Châu... nên đă có cơ hội đến những nơi này nhiều lần như ông đă viết lại trong tập sách vừa xuất bản. Hiện nay Trịnh Hội cũng đang tập trung công việc cho tổ chức VOICE (thành lập từ năm 2006), trước đây dành cho các nạn nhân bị buôn bán làm nô lệ t́nh dục, nhưng về sau chỉ giúp người Việt tị nạn ở Thái Lan, Philippines, Kampuchea, v́ chuyện “tị nạn” này mà văn pḥng VOICE ở Kampuchea đă bị CSVN ép phải đóng cửa. VOICE cũng đă làm thư thỉnh nguyện lên cơ quan Liên Hiệp Quốc để nói về t́nh trạng những người bất đồng chính kiến đang bị giam giữ tại Việt Nam.
Những kết quả không ngờ
Từ năm 2007, Trịnh Hội đă cùng với Liên Hội Người Việt ở Canada, chùa Hoa Nghiêm ở Vancouver và bạn bè bắt đầu vận động các nước Úc, Mỹ, Canada cho ba nhóm người, gồm:
- 300 người Việt Nam tại Philippines đă có vợ con là người Phi, Philippines không công nhận là người có quốc tịch Phi mà họ cũng không ở trong lớp người Việt tị nạn v́ coi như đă có gia đ́nh tại địa phương.
- gần 100 thuyền nhân “vô tổ quốc” tại Thái Lan.
- 50 người tị nạn ở Kampuchea.
Cuộc tranh đấu thành công, năm 2009 chính phủ Canada nhận tất cả những người Việt có vợ con là người Philippines đến định cư (hiện nay chỉ c̣n lại 3 gia đ́nh trong trường hợp này chưa đi được,) và năm 2010 đă bắt đầu xét đơn của những người ở Kampuchea.
Riêng vào tháng 2, 2012, chính phủ Canada đă đồng ư cứu xét cho tất vả những người Việt tị nạn hiện đang ở Thái Lan đến định cư với điều kiện phải t́m người bảo trợ và chịu trang trải chi phí di chuyển, ăn ở cho những người này. Để có đủ tài chánh, Trịnh Hội lại phải bỏ thời gian và công sức đi nhiều nơi để vận động gây quỹ. Sau ngày 12 tháng 5, là ngày Trịnh Hội có mặt ở Little Saigon (nhật báo Người Việt) để ra mắt cuốn sách Hội & Ngộ, ngày 13 tháng 5 sẽ gây quỹ ở Vancouver, Canada; ngày 26 tháng 5 ở Oslo, Na Uy; ngày 3 tháng 6 ở Sydney và 8 tháng 6 ở Melbourne, Úc...
Giữa những công việc bề bộn như vậy, Trịnh Hội c̣n phụ trách một show truyền h́nh mang tên “Trẻ-Khỏe-Đẹp” trên đài truyền h́nh VNface 57-2 nên cứ hai tháng một lần, dù đang ở đâu, ông lại bay về Mỹ để thu một lần cho 8 shows h́nh cũng như để thăm đứa con trai duy nhất của ḿnh là Trịnh Phi.
Con người của nhiều địa hạt, ham vui và sống hết ḿnh
Do theo đuổi những công việc như thế, chưa lúc nào Trịnh Hội được ổn định ở lại một nơi lâu hơn hai năm. Trịnh Hội không có địa chỉ nhất định, v́ chân của Trịnh Hội là chân đi. Trịnh Hội đi nhiều nơi trên thế giới không phải để du lịch, mà như một kẻ lăng du, đi để làm việc, dấn thân, học hỏi, để viết. Ông làm nhiều nghề, đóng qua đủ vai tṛ: luật sư, phóng viên, viết văn, đóng phim, đóng kịch, thi khiêu vũ, làm MC ca nhạc... Ít có người biết “tài tử điện ảnh” Trịnh Hội đă nhận được giải thưởng Cánh Diều Vàng của VN cho giải Nam Diễn Viên Xuất Sắc qua bộ phim “14 Ngày Phép” đóng năm 2008 tại Việt Nam. Mấy có ai tận hưởng cuộc sống đầy đủ muôn mặt, đôi khi ham vui và dám... sống như Trịnh Hội.
Cộng đồng hải ngoại chúng ta thật hănh diện có những người trẻ tuổi nhiệt t́nh như Trịnh Hội, lấy việc phục vụ tha nhân làm lư tưởng của đời ḿnh. Bên cạnh Trịnh Hội có nhiều luật sư, chuyên viên, sinh viên, thiện nguyên viên đă bỏ rất nhiều thời gian và tốn kém tiền bạc, lo cái ăn, cái ở, tới những nơi xa xôi làm việc cho những người bất hạnh. Phần Trịnh Hội, tốt nghiệp từ một trường đại học danh tiếng, có việc làm ổn định tại một công ty luật lớn nhất của nước Úc, nhưng đă bỏ tất cả để đi theo tiếng gọi của con tim, là làm được một việc ǵ cho những người kém may mắn hơn ḿnh. Đă từng là một người lớn lên trong chiến tranh, chia cắt, đă có cơ hội sống gần gũi và t́m hiểu nỗi khổ của những người đợi chờ trong trại tỵ nạn, Trịnh Hội đă cảm thông được với những nỗi đau khổ, trước hết là của con người, con người của nhân loại, sau hết là con người Việt Nam, qua chiến tranh, tù đày, lưu lạc và tuyệt vọng.
Ngoài một giải thưởng Cành Cọ Vàng cho “sự nghiệp điện ảnh” thực hiện bằng “tay trái,” Luật Sư Trịnh Hội không có huy chương, huân chương ǵ cho việc phục vụ và cống hiến cho hàng ngh́n đồng bào tị nạn được hồi sinh kiếp sống lần thứ hai trên đất tự do, nhưng theo tôi, không có giải thưởng cao quư nào bằng những ḍng nước mắt hạnh phúc của những người khốn khổ vừa ra khỏi địa ngục, đă nhiều lần ướt trên vai áo ông. Đời sống của ông cực kỳ đẹp đẽ v́ được bao gồm hạnh phúc của hàng ngh́n người khác.
Huy Phương /nguoiviet