25 năm sau sự kiện hạ cánh xuống Hồng trường, phi công Đức Mathias Rust thú nhận chuyến bay của anh ta là vô trách nhiệm.
“Tôi hồi đó mới 19 tuổi. Ḷng nhiệt huyết và chính kiến của tôi mách bảo tôi rằng, hạ cánh xuống Quảng trường Đỏ là phương án duy nhất đối với tôi”, Mathias Rust, nay đă 44 tuổi, thổ lộ.
Anh ta nói rằng, sự thất vọng với tiến bộ chậm chạp trong đàm phán giải trừ quân bị Xô-Mỹ đă buộc anh ta thực hiện chuyến bay đó. “Bây giờ, tôi nh́n điều đă xảy ra một cách hoàn toàn khác. Tôi chắc chắn sẽ không lặp lại điều đó và sẽ gọi các kế hoạch hồi đó của ḿnh là không thể thực hiện. Đó là một hành động vô trách nhiệm”, Rust đánh giá.
Mathias Rust thú nhận chuyến bay 25 năm trước là hành động vô trách nhiệm.
Ảnh: Stern
Cách đây 25 năm, vào ngày 28/5/1987, Mathias Rust lái chiếc máy bay nhỏ 4 chỗ ngồi Cessna F172P D-ECJB hạ cánh xuống Quảng trường Đỏ, đúng vào Ngày Chiến sĩ Biên pḥng Liên Xô sau khi vượt qua hệ thống pḥng không dày đặc hùng mạnh của Liên Xô.
Mathias Rust tại ṭa án Liên Xô.
Sau đó, Rust bị bắt và xét xử v́ tội côn đồ, vi phạm luật hàng không, vượt biên giới trái phép và bị kết án 4 năm tù. Sau khi ngồi tù hơn 1 năm, Rust được ân xá và trở về CHLB Đức vào ngày 3/8/1988.
Nhiều sĩ quan quân đội và chuyên gia t́nh báo Liên Xô coi chuyến bay của Rust là một hành động do t́nh báo nước ngoài tổ chức, thậm chí có sự cấu kết của nhà lănh đạo Liên Xô lúc bấy giờ M. Gorbachev và các quan chức thân cận. Mục tiêu của hành động này là bôi nhọ uy tín của Hồng Quân, loại bỏ các tướng lĩnh quân đội phản đối cải tổ của Gorbachev và làm suy yếu vị thế của Liên Xô trên trường quốc tế.
Chuyến bay của Rust là đ̣n đau giáng vào uy tín của quân đội Liên Xô.
Đây được xem là thất bại đau đớn của pḥng không Liên Xô, phá vỡ huyền thoại bất khả xâm phạm của pḥng không thủ đô Moskva.
William E. Odom, cựu Giám đốc Cục An ninh quốc gia Mỹ NSA và tác giả của cuốn sách “Sự sụp đổ của quân đội Soviet (The Collapse of the Soviet Military) đánh giá, chuyến bay của Rust đă làm tổn hại nghiêm trọng uy tín của quân đội Liên Xô, tiếp tay cho Gorbachev loại bỏ những địch thủ mạnh nhất phản đối cải cách của ông ta. Bộ trưởng Quốc pḥng Sergei Sokolov và Tư lệnh Pḥng không Alexander Koldunov cùng hàng trăm sĩ quan khác bị sa thải. Trong quân đội Liên Xô đă tiến hành những thay đổi triệt để có thể sánh với cuộc thanh trừng quân đội do Stalin tổ chức năm 1937.
VP (Stern, Newsru)