TP - Tôi không trách Nguyễn Ngọc Tư v́ truyện chị buồn. Tôi trách chị v́ truyện chị… không biết cách vui.
 |
| B́a cuốn “Sông”, tiểu thuyết đầu tay của Nguyễn Ngọc Tư. |
Tôi gọi Sông là tiểu thuyết buôn chuyện. Buôn, chứ chẳng phải kể. Tiểu thuyết này như nhiều truyện ngắn gộp lại với nhau. Qua mỗi khúc sông là xong một câu chuyện. Mỗi địa danh gắn với một vài khoảnh khắc bàng hoàng.
Những ǵ nhóm của Ân - nhân vật chính - góp nhặt trong chuyến đi dọc sông Di có chung một chủ đề: Những mảnh đời trôi dạt, chưa đủ đậm nét để gọi là những số phận.
Người ta
tồn tại mà luôn đợi một ngày bỗng dưng ch́m nghỉm đáy sông v́ một vụ sạt lở nào đó. Phấp phỏm pha chút thờ ơ bất cần. Có phần hả hê thỏa măn v́ những cái chết thảm khốc chính mắt ḿnh chứng kiến. Của hàng xóm, của cả họ hàng, của cả chồng. Nói chung là đă chai ĺ.
Tồn tại kiểu như vậy, người ta c̣n nghĩ đến cống hiến một cái ǵ đó? Hay riêng tư hơn, yêu thực sự một ai đó?
Cao, anh chàng người lùn, và cả đống đàn ông ở Yên Hoa, ṃn mỏi đam mê cô gái điếm tên Huyền, người là của tất-cả-mọi-người nhưng lại không-của-riêng-ai.
Huyền chết trôi sau một vụ sạt lở. Đám đàn ông nhanh chóng t́m nguồn “an ủi” ở chốn khác. Chỉ Cao là vẫn đau đớn, tôn thờ đến cả cái lỗ rún trên xác Huyền. Đó là t́nh yêu? Đừng đùa.
Những chàng trai ở Ể Uu giẫm đạp lên nhau để ngấu nghiến đôi môi của một bức tượng. Tượng Son, cô gái sứt môi lỡ th́ đă tự tử bên miệng vực, khi mang thai đứa con mà dân làng nghi là của cha cô.
“Cứ bải hoải v́ những nụ hôn với đá, mà không thiết tha ǵ với người”. Những chàng trai, họ say men ǵ? Say thứ rượu sông Di uống ba ly là bỏ xứ? Hay say t́nh? Đừng đùa. T́nh nào sống nổi ở đây?
Những mảnh đời vứt đi. V́ họ
tồn tại trên một ḍng sông lúc nào cũng chực lôi họ đi?
Không.
Tôi có cảm tưởng là những người như thế sống ở đâu th́ cũng thế thôi. “Bốc” họ lên khỏi bờ sông Di (liêu xiêu và lênh đênh), đặt họ giữa Sài G̣n (bê tông cốt thép) th́ thế nào nhỉ? Tai họa.
Đổ lỗi cho hoàn cảnh, tṛ đó cũ rồi.
Nhà báo Hàm Châu nói, đọc cuốn sách này ông không chia sẻ được tâm hồn với một nhân vật nào. Chắc v́ ông
sống, và chúng ta (có lẽ là) phần lớn đang
sống, c̣n các nhân vật trong
Sông th́ không. Chẳng ai
sống cả. Ai cũng vật vờ như cái xác trôi sông.
Ân (giới tính nam) rời khỏi Sài G̣n, bỏ việc bỏ mẹ bỏ lại cả người yêu (cũng giới tính nam), đi lang thang dọc ḍng sông Di, nghĩa lư ǵ? Trước Ân mấy năm c̣n có Ánh (giới tính nữ) cũng có chuyến đi y hệt. Không bao giờ trở về. Cả hai giống nhau. Cùng là nhà báo giỏi. Cùng rời bỏ một-nơi-nào-đó để đi đến không-nơi-nào-cả. Nghĩa lư ǵ?
Có lẽ người ta nghĩ thế là lăng mạn. Hoặc điên. Mà dù sao th́ lăng mạn và điên cũng luôn dính vào nhau.
Sống, người ta không cần lúc-nào-cũng-tỉnh. Nhưng lúc-nào-cũng-không-tỉnh th́ cũng có phải là sống đâu?
Trong Sông, Nguyễn Ngọc Tư có lẽ là tự vấn ḿnh, mượn lời nhân vật Xu hỏi Ân: “
Có bao giờ họ hỏi ông sao lại để họ sống khổ sở đến vậy không, những nhân vật của ông ấy?”. Và suy nghĩ của Ân sau đó
: “H́nh dung một ngày nào đó có người đến và hỏi sao mi không để cuộc đời ta suôn sẻ mà phải bị dập vùi đến vậy? Chắc ông Nguyễn Du phải trốn gầm giường khi nhác thấy bóng Thúy Kiều ngoài ngơ”.
Nhà báo Hàm Châu nói tiếp: “Những truyện ngắn đầu tiên của Nguyễn Ngọc Tư có nét buồn nhưng vẫn tươi sáng. Càng về sau càng ảm đạm.
Khói trời lộng lẫy, rồi đến
Sông, ảm đạm quá. Nếu không tươi sáng, ta không thấy được cái đẹp trong lư tưởng. (Tất nhiên tôi không nói đến lư tưởng cách mạng - ông chú thích). Đẹp h́nh thức, đẹp nội dung, đẹp cả tư tưởng nữa”.
Thiếu tươi sáng,
Sông có đẹp không?
“Đẹp. Đáo để. Trần tục và hư ảo”, lời giới thiệu nhà xuất bản viết ra ngoài b́a sách là của biên tập viên Trần Ngọc Sinh, mà chính anh cũng không giải thích được, khi được hỏi. Anh Sinh cười bảo: “Để Tư bán được nhiều sách hơn thôi”.
Tôi thấy “đáo để, trần tục và hư ảo” th́ có. Nhưng đẹp… Cả một cụm từ, đọc lên nghe bơ vơ không kém lời giới thiệu “giày ṿ và quyến rũ” mà ban tổ chức LHP Cannes dành cho bộ phim
Bi, đừng sợ của đạo diễn Phan Đăng Di. Chẳng cho ta một chút ư niệm nào về tác phẩm.
Có câu nói luôn ở măi trong đầu tôi không chịu ra, của nhà toán học Ngô Bảo Châu về văn chương. GS Châu bảo anh muốn viết những cuốn sách khiến người đọc “thiết tha hơn với cuộc sống”. “Nếu chúng ta không biết cười, một nụ cười thật sảng khoái, chúng ta sẽ chết”, lời giáo sư.
Mà cuộc đời này, có buồn cũng lại có vui, và c̣n hằng hà sa số cảm xúc khác nữa. Chị Tư ngoài đời biết cười những nụ cười sảng khoái. Vậy mà văn buồn măi là sao? Phí!
Mi Ly
Tienphong
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Buồn đến bao giờ
