“Vinashin, Vinalines - kiểm toán, thanh tra đă vào cuộc nhiều lần mà không phát hiện vấn đề ǵ. Cứ để như vậy, khi vụ việc tham nhũng xảy ra mà thanh tra trước đó vẫn… vô can th́ rất băn khoăn” - Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp Nguyễn Đ́nh Quyền nêu vấn đề.
Trách nhiệm khi thanh tra để “lọt”… tham nhũng
Tại UB Thường vụ Quốc hội ngày 23/1, Phó tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh báo cáo việc triển khai thực hiện luật Pḥng chống tham nhũng (PCTN) sửa đổi, đến tháng 3/2013, các nghị định về minh bạch tài sản, thu nhập, về trách nhiệm giải tŕnh của cán bộ công chức, viên chức, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ và việc thực hiện quy định về công khai, minh bạch trong hoạt động sẽ được tŕnh Chính phủ.
Tháng 2 tới, nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật PCTN sẽ được tŕnh Chính phủ xem xét. Dự thảo một số văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành luật cũng đă hoàn thành và được tŕnh Chính phủ trong quư 1/2013.
Liên quan đến chuyện thay đổi về mô h́nh tổ chức Ban chỉ đạo pḥng chống tham nhũng ở Trung ương và địa phương, ông Thanh cho hay, “hiện tại Thanh tra Chính phủ chưa nhận thấy vấn đề ǵ vướng mắc trong công tác phối hợp, xử lư hành vi tham nhũng”.
Ủy viên thường trực UB Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường: "Quy định về xử lư tài sản tham nhũng vẫn đang... treo".
Phó trưởng Ban Nội chính TƯ Phạm Anh Tuấn cũng thông tin, Bộ Chính trị đă quyết định cho lập lại Ban này với tư cách cơ quan tham mưu, chấp hành của Ban chỉ đạo TƯ về PCTN vào tháng 12 vừa qua, quy định 6 nhóm nhiệm vụ của Ban. Bộ Chính trị đă giao Ban Nội chính chủ tŕ xây dựng đề án chuyển giao nhân sự từ Văn pḥng Ban chỉ đạo TƯ về PCTN thuộc Chính phủ trước đây về Ban Nội chính. Ngày 1/2 tới, Ban chỉ đạo TƯ về PCTN sẽ chính thức hoạt động. Tuy nhiên, quy định về hoạt động của cơ quan thường trực sẽ chậm hơn một chút.
Ủy viên thường trực UB Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường khái quát, luật sửa đổi bổ sung một số điều của luật PCTN được thông qua mới đây chỉ kịp sửa đổi một số nội dung theo tinh thần Nghị quyết TƯ 5 nhưng các yêu cầu toàn diện của luật để có thể đem lại thay đổi đột phá vẫn đang… treo. Các vấn đề như mở rộng nhận thức về hành vi tham nhũng sang khối tư nhân, quy định trách nhiệm h́nh sự của pháp nhân, xử lư tài sản tham nhũng phát hiện được… cần tiếp tục cần đặt ra nghiên cứu sửa đổi toàn diện. Ông Cường yêu cầu Chính phủ có kế hoạch sửa toàn diện luật này.
Đại biểu cũng dẫn lại phát biểu tại kỳ họp Quốc hội cuối năm 2012, Tổng Thanh tra Chính phủ thẳng thắn thừa nhận trách nhiệm về hạn chế trong việc phát hiện hành vi tham nhũng, trong đó có yếu tố do năng lực, tŕnh độ của cán bộ ngành ḿnh nên nhiều vụ việc qua thanh tra nhiều lần vẫn không phát hiện. Ông Cường đặt câu hỏi Thanh tra Chính phủ có giải pháp cụ thể nào để tăng cường năng lực tŕnh độ thanh tra cũng như xử lư trách nhiệm thanh tra viên để lọt tham nhũng.
Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp Nguyễn Đ́nh Quyền cho rằng, cử tri và người dân cả nước quan tâm nhất đến hiệu quả PCTN khi sửa luật. Ông Quyền đồng t́nh với quan điểm cần chỉ thị nâng cao trách nhiệm toàn ngành thanh tra về nhiệm vụ phát hiện tham nhũng. Phải quy định, nếu thanh tra kết luận tốt đẹp mà sau đó lại phát hiện sai phạm, cần xử lư trách nhiệm người thanh tra trước.
“Chúng tôi đă kiến nghị nhiều lần về việc này để tránh t́nh trạng như Vinashin, Vinalines - kiểm toán, thanh tra trước đó cũng vào cuộc nhiều lần mà không phát hiện vấn đề ǵ. Cứ để như vậy, khi vụ việc tham nhũng xảy ra mà thanh tra trước đó vẫn… vô can th́ chúng tôi rất băn khoăn” – ông Quyền nói.
Hội nghị triển khai luật PCTN, kế hoạch chống tội phạm của UB Thường vụ Quốc hội.
Ở khía cạnh khác, Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp Nguyễn Văn Luật đặt vấn đề, cần cụ thể hóa hơn nữa điều kiện được hưởng án treo, miễn trách nhiệm h́nh sự với tội tham nhũng v́ dư luận hiện đang bức xúc về việc này. Ông Luật cho rằng, trách nhiệm thuộc lănh đạo VKSND tối cao, TAND tối cao phải có chỉ đạo trong ngành ḿnh để hạn chế việc áp dụng án treo, xét xử sao cho nghiêm khắc với loại tội phạm này.
Phó Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Hải Phong khẳng định sẽ xử lư nghiêm minh trách nhiệm cấp dưới nếu làm không đúng. Việc đ́nh chỉ án, trong đó có án tham nhũng, việc miễn trách nhiệm h́nh sự với căn cứ hành vi phạm tội không c̣n nguy hiểm nữa, thời gian tới VKSND tối cao sẽ ra văn bản hướng dẫn áp dụng. Việc này cũng sẽ chống lọt tội phạm trong một khâu rất quan trọng.
Làm rơ t́nh trạng “đột nhiên tâm thần”
Về báo cáo công tác pḥng chống vi phạm pháp luật và tội phạm của Bộ Công an, ông Luật phản ánh, vừa qua, ư kiến cử tri và người dân rất hoan nghênh ngành Công an đă có biện pháp quyết liệt để trấn áp tội phạm. Do đó, t́nh h́nh tội phạm tại Hà Nội, TPHCM và các địa bàn trọng điểm trong cả nước đă có chuyển biến tích cực.
Tuy nhiên, ông Luật cũng đặt dấu hỏi, có phải do giai đoạn trước ngành đă không thực hiện nhiệm vụ một cách quyết liệt dẫn tới hiện tượng tội phạm ngang nhiên hoạt động, công khai trấn lột giữa ban ngày, cướp chặt tay người trên phố… Trách nhiệm về việc chỉ đạo không nghiêm, không liên tục của lănh đạo ngành?
Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga: "Hiện tượng mua bán bệnh án tâm thần hết sức nghiêm trọng".
Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga cũng nhận xét, từ sau kỳ họp thứ 4 đến giờ, Quốc hội hết sức quan ngại về t́nh h́nh cướp giật, giết người gia tăng tại TPHCM. Hiện tượng trộm cắp, cướp giật cũng gia tăng tại các tỉnh thành lân cận như B́nh Dương. Bà Nga cho rằng, đảm bảo an toàn tính mạng người dân khi ra đường, lực lượng chuyên trách (công an) có trách nhiệm lớn. Bà Nga kiến nghị nhân rộng mô h́nh các tổ công tác đặc biệt của Hà Nội.
Ngoài ra, đề cao trách nhiệm người đứng đầu cũng là một giải pháp. Bà Nga cho rằng: “Nơi nào trộm cướp lộng hành cần xem xét trách nhiệm của giám đốc công an tỉnh và trưởng công an địa bàn. Cán bộ chiến sỹ nào không đáp ứng nhiệm vụ cần thay sớm để đảm bảo an toàn tính mạng cuộc sống của người dân”.
Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp cũng khái quát, dư luận hiện rất bức xúc về những vụ giết người, cướp của, hiếp dâm, hiếp dâm trẻ em kinh hoàng xảy ra liên tiếp thời gian qua. Vấn đề gây hoang mang là người phạm tội khi thực hiện hành vi gây án tỏ ra rất b́nh tĩnh, nhiều vụ hung thủ c̣n thực hiện việc phi tang với kế hoạch chặt chẽ, tỉnh táo nhưng đến khi đưa ra xét xử lại “đột nhiên tâm thần”. Đường dây mua bán bệnh án tâm thần báo chi phanh phui gần đây đă lư giải cho việc đó.
Bà Nga yêu cầu làm rơ hiện tượng này v́ nếu đó là sự thật, sự việc hết sức phức tạp, nghiêm trọng.
Ở khía cạnh khác, theo bà Nga, trong cộng đồng hiện có hàng triệu người mắc bệnh tâm thần và các chứng bệnh liên quan đến tâm thần nhưng không có trong hồ sơ, sự quản lư của cơ quan y tế, dẫn đến t́nh trạng người tâm thần phạm tội, để lại hậu quả đau ḷng. Bà Nga dẫn vụ thanh niên Cao Quốc Huy đột nhập trường mầm non khống chế các cháu bé cũng do mắc bệnh tâm thần. Trao đổi về vấn đề này, bà Nga không giấu được lo lắng.
P.Thảo - DânTrí