Bloomberg đưa tin ngày 10/2, Trung Quốc đă vượt Mỹ trở thành nước có nền ngoại thương lớn nhất thế giới, với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 3,87 ngàn tỷ USD năm 2012. Vị trí này Mỹ đă giữ vững kể từ sau Thế chiến thứ hai 1945.
Theo số liệu của Bộ Thương mại Mỹ công bố hồi tuần trước, giá xuất nhập khẩu của Hoa Kỳ năm 2012 đă đạt 3,82 tỷ USD. C̣n Hải quan Trung Quốc hồi tháng 1/2013 cho biết là tổng trị giá nền mậu dịch nước này trong năm 2012 là 3,87 tỷ USD. Mức thặng dư thương mại hiện tại của Trung Quốc ước đạt 231.1 tỷ USD, trong khi con số về thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ ước đạt 727.9 tỷ USD.
Những số liệu này đă trở thành cột mốc đánh dấu sức ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong thương mại toàn cầu, đe dọa phá vỡ thế thống trị của Mỹ trong nền mậu dịch quốc tế từ năm 1945 đến nay. Điều này được cho là không có ǵ lạ bởi trong năm vừa qua, nền kinh tế châu Âu vẫn hết sức nguy khốn do những quyết sách lệch pha giữa các nhóm lợi ích, kinh tế Mỹ mới chỉ nhen nhóm một chút khởi sắc, Trung Quốc đă tranh thủ để kiến tạo ḍng tiền của ḿnh khắp thế giới. Trung Quốc nhanh chóng trở thành đối tác song phương quan trọng nhất của nhiều quốc gia. Chẳng hạn, vào cuối thập kỷ này, Đức có thể sẽ xuất khẩu qua Trung Quốc một lượng hàng gấp đôi mức mà Berlin xuất qua nước láng giềng và đối tác truyền thống như Pháp. Jim O’Neill - người đứng đầu bộ phận quản lư tài sản của Goldman Sachs - nhận định: Rồi đây, nhiều quốc gia châu Âu sẽ c̣n bắt tay với người Trung Quốc c̣n nhiều hơn cả với người châu Âu!
Tất nhiên, thương mại chỉ là một bộ phận của nền kinh tế. Mỹ vẫn là nền kinh tế lớn nhất thế giới với GDP năm 2012 gấp đôi so với Trung Quốc đứng ở vị trí thứ 2 (15 ngh́n tỷ USD so với 7,3 ngh́n tỷ USD - số liệu của WB, c̣n báo cáo của Trung Quốc công bố là 8,3 ngh́n tỷ USD). Song điều đáng nói là với một nền kinh tế quy mô vô cùng khiêm tốn so với Mỹ, Trung Quốc lại có khối lượng giao dịch thương mại lớn hơn một cách đáng ngạc nhiên. Dù là một đất nước có nhiều tài nguyên khoáng sản, nhưng bên cạnh hàng tiêu dùng, Trung Quốc cũng là một trong những nước nhập khẩu dầu mỏ, quặng sắt, đồng, nhôm, than và thép với khối lượng lớn để rồi xuất sang các nước khác chính các thành phẩm này với chất lượng c̣n là dấu hỏi lớn. Chẳng hạn, thép “hạng ba” Trung Quốc dù chất lượng có kém hơn một chút so với thép Việt song giá lại cực “mềm” đă nhanh chóng đè bẹp ngành thép Việt Nam.
Ngoài ra, Trung Quốc có thể đứng đầu thế giới về dân số với nhu cầu ngày một ph́nh ra, song việc nhập khẩu gia tăng một cách bất thường với những mặt hàng chủ lực gạo, sữa bột, vàng và sắt thép đă khiến nhiều chuyên gia cho rằng, thực chất quốc gia này đang cố tích trữ hàng hóa hơn là tiêu dùng hàng hóa đó. Chẳng hạn Trung Quốc đă tung tiền thu mua quặng sắt với giá cao 153,90 USD/tấn liên tục trong 15 tháng đến mức nhiều kho hàng, băi đậu xe đă được sử dụng để chứa sắt thép, thậm chí nhiều nơi c̣n tận dụng cả… mặt đường. Một số nhà quan sát cho rằng không thể loại trừ khả năng Trung Quốc đang âm thầm chuẩn bị để đối phó với “những diễn biến bất thường” từ những cuộc xung đột mà chính nước này cũng là một phần trong đó.
Một số nhà kinh tế thuộc các ngân hàng như UBS AG và ANZ gần đây đă bày tỏ hoài nghi về dữ liệu xuất khẩu của Trung Quốc sau khi Hải quan thông báo xuất khẩu đă bất ngờ tăng mạnh 14,1% hồi tháng 12/2012. Phía Trung Quốc khẳng định đây là số liệu tường minh tổng hợp từ các tờ khai qua hải quan, trong khi Bộ Thương mại bào chữa chỉ là do các nhà xuất khẩu quá sốt sắng muốn chốt sổ năm!
Cũng không thể quên, hai tháng Trung Quốc đạt mức tăng trưởng vượt bậc, thậm chí c̣n vượt Mỹ cũng là lúc áp Tết âm lịch - khi mà tiêu dùng bao giờ cũng tăng vượt trội so với những thời điểm khác trong năm. Đây là khoảng thời gian vô cùng thuận lợi để các quốc gia như Trung Quốc dễ dàng “điều chỉnh” số liệu thống kê một cách mà không một ai chú ư.
Tuy nhiên, rơ ràng, Trung Quốc đang rất “nỗ lực” cả trong xuất khẩu và nhập khẩu một cách quá hăng hái! Do đó, việc phủ nhận trọng số Trung Quốc cũng như mỉa mai trọng số này trong nền kinh tế là rất thiển cận - Jim O’Neill cho biết.
songmoi.vn