Hiểu đúng về quy định đeo thẻ xanh mới được xử phạt của CSGT

Từ ngày 1/1/2013, CSGT phải đeo thẻ xanh khi tuần tra. Tuy nhiên, quy định này chỉ nhắm đến việc quy định hình thức, trang phục của CSGT chứ không quy định về thẩm quyền hay điều kiện xử phạt hành vi vi phạm giao thông.

Ảnh: Minh họa

Từ ngày 1/1/2013, người tham gia giao thông trên đường luôn trong tình trạng cảnh giác, tò mò về việc Cảnh sát giao thông (CSGT) phải đeo thẻ xanh mới được xử lý vi phạm. Tuy nhiên trên thực tế vẫn có những cán bộ chiến sỹ không đeo thẻ nhưng vẫn xử phạt như lực lượng 141. Vậy phải hiểu như thế nào mới đúng về vấn đề này?Không phải tất cả đều phải đeo thẻ xanh

Theo thượng tá Lương Đình Hợi, Đội Tuyên truyền và điều tra giải quyết tai nạn giao thông, Phòng Cảnh sát Giao thông Hà Nội, thẻ xanh chỉ riêng lực lượng cảnh sát giao thông có và chỉ dùng ở ngoài đường khi thực hiện tuần tra, kiểm soát. Chiếc thẻ này không có gì lạ lẫm nó cũng giống như việc các cán bộ khi làm việc tại văn phòng thì phải đeo thẻ ngành mà thôi.

Điểm khác biệt mà dư luận quan tâm, theo Thượng tá Lương Đình Hợi là trên thẻ có ảnh và chức danh của cán bộ đó, điều này sẽ giúp người dân có thể yên tâm nếu bị xử phạt vì có thể kiểm tra người trên ảnh và thực tế là một; hoặc có thể phản hồi tới cơ quan chức năng nếu cán bộ đó hành xử chưa đúng quy định ngành.

Trả lời báo chí Đại tá Đào Vịnh Thắng, Trưởng phòng CSGT (Công an Hà Nội) lý giải, Thông tư 45 quy định thêm về biển hiệu, giấy chứng nhận tuần tra kiểm soát. Những cảnh sát đã qua tập huấn, sát hạch được cấp thẻ xanh mới được bố trí tuần tra kiểm soát và xử lý phương tiện vi phạm trên đường.

Còn những chiến sĩ chưa được cấp thẻ, sẽ thực hiện theo điều 4 của Thông tư 28 trước đó, khi chốt trực và chỉ huy giao thông tại các ngã tư, nếu phát hiện vi phạm vẫn có quyền được dừng xe, nhưng việc xử lý vi phạm được giao cho cấp trên.

Cũng theo đại tá Thắng, trước khi thực hiện thông tư này, Phòng CSGT Hà Nội đã có buổi tập huấn 5 ngày với cán bộ, chiến sĩ của các đội. Kết thúc khóa học, những chiến sĩ này phải trải qua đợt sát hạch gắt gao, trả lời được trên 50% câu hỏi theo yêu cầu cầu mới được cấp thẻ.

"Quy định mới này không chỉ giúp các chiến sĩ hiểu hơn về công việc của mình, thực hiện và xử lý tốt, linh hoạt trong quá trình làm nhiệm vụ mà còn tránh trường hợp lạm quyền, chặn xe trên đường", đại tá Thắng khẳng định.

Việc đeo biển hiệu khi tuần tra đã có từ lâu

Mặt khác, căn cứ theo quy định của pháp luật về giao thông, cần phân biệt thẩm quyền xử lý vi phạm và điều kiện tuần tra. Theo Điều 10 Thông tư 45/2012/TT-BCA ban hành ngày 27/7/2012 quy định về biển hiệu và Giấy chứng nhận Cảnh sát tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ thì: Trách nhiệm của cán bộ trong quản lý, sử dụng biển hiệu, giấy chứng nhận là phải mang theo Giấy chứng nhận khi làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát trong lĩnh vực giao thông đường bộ và xuất trình khi có yêu cầu; Phải đeo biển hiệu khi làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Biển hiệu được đeo chính giữa phía trên nắp túi áo ngực bên trái (đối với cán bộ là nam), chính giữa ngực bên trái và ngang bằng cúc áo thứ nhất từ trên xuống (đối với cán bộ là nữ) và có giá trị thay thế số hiệu công an nhân dân.
Quy định về việc phải đeo biển hiệu khi tuần tra là phù hợp với các quy định trước đây về trang phục của CSGT. Tuy nhiên, quy định này chỉ nhắm đến việc quy định hình thức, trang phục của CSGT chứ không quy định về thẩm quyền hay điều kiện xử phạt hành vi vi phạm giao thông.
Thông tư 45 đã có hiệu lực từ ngày 12/9/2012, nhưng đến ngày 01/01/2013 thì mẫu Giấy chứng nhận CS tuần tra đã cấp trước đây mới hết hiệu lực.
Mặt khác theo Thông tư 65/2012/TT-BCA (ban hành ngày 30/10/2012 và có hiệu lực từ ngày 22/12/2012) thì điều kiện tham gia tuần tra giao thông của CSGT là đã được cấp biển hiệu và Giấy chứng nhận Cảnh sát tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ theo quy định của Bộ Công an.
Như vậy, kể từ ngày 01/01/2013 chỉ những CSGT đã được cấp giấy chứng nhận theo mẫu mới mới được tham gia tuần tra đường bộ. Điều này giống với việc người dân bình thường muốn điều khiển xe máy lưu thông trên đường thì phải được cấp giấy phép lái xe.
Không đeo thẻ có được xử lý vi phạm?
Biển hiệu (theo cách nói thông thường là thẻ xanh) là quy định về hình thức đồng phục của CSGT khi tham gia tuần tra. Chính vì vậy, nếu vi phạm quy định về hình thức này, CSGT sẽ bị xử lý kỷ luật theo quy định của ngành.
Theo Khoản 3, Điều 9 Thông tư 65 thì khi tuần tra phải sử dụng trang phục đúng theo quy định của Bộ Công an, nhưng lại không quy định về hình thức xử lý trong trường hợp CSGT không đeo thẻ; như vậy không có cơ sở để cho rằng nếu CSGT không đeo thẻ thì không được quyền dừng xe người tham gia giao thông để kiểm tra.
Về nguyên tắc, việc xử phạt hành chính chỉ phải tuân thủ 2 điều kiện: thẩm quyền và thủ tục (Khoản 3 Điều 3 Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính 2002)
Tuy nhiên, cần nhấn mạnh là việc vi phạm về hình thức trang phục của CSGT không thể làm ảnh hưởng tới thẩm quyền xử lý vi phạm của họ trừ khi có văn bản quy định khác. Do đó, chỉ cần tiến hành theo đúng thủ tục thì việc xử lý vi phạm của CSGT sẽ được coi là hợp pháp.
Vì vậy, người tham gia giao thông vẫn có nghĩa vụ phải hợp tác với CSGT nếu được yêu cầu dừng phương tiện để kiểm tra. Nếu CSGT không thực hiện đúng quy định về trang phục thì người dân có quyền góp ý/ gửi ý kiến đến cơ quan có thẩm quyền để đề nghị xử lý kỷ luật với CSGT đã vi phạm.
Liên quan đến việc nhiều người dân thắc mắc về các tổ 141 của công an Hà Nội dù không đeo thẻ xanh vẫn được xử lý vi phạm về giao thông, Thiếu tướng Nguyễn Văn Tuyên, Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông đường bộ- đường sắt từng nói, "nói không có thẻ xanh thì không được dừng xe là trong điều kiện bình thường, chứ như với cảnh sát giao thông tham gia 141 là để phòng chống tội phạm, khi đó thì anh có quyền dừng xe để ngăn chặn hành vi tội phạm".

Thiếu tướng Nguyễn Văn Tuyên cũng nhấn mạnh rằng, lực lượng cảnh sát giao thông vẫn được phép dừng xe theo luật giao thông. Như trong trường hợp người điều khiển giao thông vi phạm như không đội mũ bảo hiểm, vi phạm rồi bỏ chạy… thì cảnh sát giao thông đều có quyền dừng xe dù không có thẻ. Tức là ở đây phải có dấu hiệu vi phạm đã thì anh mới được quyền dừng xe mà không cần có thẻ.

Trúc Dân