Những thăng trầm của đế chế Yahoo

Xuất phát từ một sở thích của sinh viên và trở thành gã khổng lồ trên Internet, Yahoo! đã làm thay đổi cách thức liên lạc, mua sắm, tìm kiếm và truy cập thông tin của hàng triệu người trên thế giới. Tuy nhiên với những vấn đề gặp phải gần đây và sự canh tranh ngày càng cao từ các đối thủ, liệu có phải Yahoo đang trên con đường trở lên lỗi thời và đế chế Yahoo đang đi đến những ngày cuối cùng?

Sự khởi nguồn của Yahoo
Lịch sử của đế chế Yahoo bắt đầu một cách rất tình cờ. Hai sinh viên tốt nghiệp từ trường Stanford là Jerry Yang và David Filo là những nhân tố chủ yếu làm nên sự khởi đầu của Yahoo. Năm 1994, Yang bắt đầu đăng tải những nội dung ngẫu nhiên lên mạng kèm theo đó là danh sách những trang web mà anh hay theo dõi. Ngay sau đó, anh tổ chức lại những web trên và làm thành một danh mục cùng các trang web khác, đặt tên là “Jerry and David’s Guide to the World Wide Web.” (Cẩm nang tiến vào thế giới web của Jerry và David). Danh sách này đã thu hút được sự chú ý của những người dùng khác vì nó cung cấp đường link dễ dàng tới những trang web hữu dụng và phù hợp khác.
Chỉ khoảng hai tháng sau, trang web này được đặt tên lại là Yahoo, chữ viết tắt của “Yet Another Hierarchical Officious Oracle", được hiểu như danh mục tìm kiếm trực tuyến. Yahoo lớn mạnh trong vòng một thời gian ngắn. Trước cuối năm đó, công ty đã chứng kiến số lượng truy cập lên tới hơn một triệu lượt/ngày. Yang và Filo đã nhận thấy thời cơ có một không hai, cùng với lúc nhận được sự giúp đỡ của Sequoia Capital, một doanh nghiệp tiếng tăm từng đầu tư cho các hãng nổi tiếng như Apple Computer, Atari hay Oracle và Cisco System, với số tiền mà tổ chức này đầu tư cho công ty lúc đó là 2 triệu $.
Yahoo nhanh chóng trở thành một trong số những trang web phổ biến nhất trên internet. Năm 1996, Yahoo thuê khoảng 50 nhân viên, với công việc chính là đưa thêm những trang web khác vào đường dẫn. Cùng năm đó, lần đầu tiên công ty bắt đầu công bố hoạt động rộng rãi. Quá trình này đã làm tăng vốn lên thêm 33,8 triệu $. Đến năm 1999, Yang và Filo mỗi người có tài sản lên tới hơn 8 tỉ $. Cổ phiếu của Yahoo được giao dịch với giá 118,75$/cổ vào đầu năm 2000. Yahoo trở lên lớn mạnh đến nỗi làm cho đối thủ cạnh tranh của mình là AOL trở lên vô dụng.
Sự xuất hiện của Google
Google xuất hiện ngay thời điểm cơn sốt kinh doanh qua mạng bắt đầu bùng nổ. Cả hai nhân tố cùng lúc này tác động đến Yahoo một cách mạnh mẽ. Google chứng tỏ mình có công cụ tìm kiếm đơn giản và tốt hơn, cho ra những kết quả xác đáng. Google cũng sử dụng công cụ của mình trên Internet để cho ra những kết quả tự động. Tại thời điểm đó, Yahoo vẫn sử dụng con người để đưa những đường dẫn lên trang của mình.
Đây cũng là lúc cơn sốt kinh doanh qua mạng bùng nổ thực sự. Từ mức 118,75 $/Cổ trong tháng 1/2000, đến tháng 9/2001 cổ phiếu của Yahoo xuống dốc nhanh chóng tới mức chỉ còn 4,05$/cổ chỉ sau 21 tháng. Google thời điểm đó có những bước tăng trưởng không mấy tốn kém bởi công cụ tìm kiếm vượt trội của mình và những chi phí chung không cao. Tình hình khó khăn khiến Yahoo bắt buộc phải cho một số nhân viên của mình nghỉ việc.
Bình tĩnh để sống sót
Tuy khó khăn là vậy, nhưng Yahoo vẫn sống sót qua thời điểm này. Hãng đã nhận thức được vấn đề và thực hiện một chiến lược vừa đối đầu vừa hợp tác. Thậm chỉ Yahoo còn sử dụng công cụ tìm kiếm của Google từ năm 2000 để phát triển công nghệ giành cho công cụ tìm kiếm của riêng mình. Công cụ này sau đó được đưa vào sử dụng năm 2004.
Hãng cũng mở rộng vai trò của mình trên Internet thông qua việc tập hợp những công ty nhỏ hơn trong các lĩnh vực liên kết, ví dụ như Hotjob, một công cụ tìm kiếm việc làm trên mạng, Oddpost, một nhà cung cấp các dịch vụ thư qua mạng và Flickr, một trang web chia sẻ hình ảnh..
Yahoo cũng tăng cường nội dung trang web của mình bằng cách hợp tác với các nhà cung cấp nội dung trên toàn thế giới. Thông tin được phân loại thành các mục như thể thao, âm nhạc, phim ảnh, tài chính, thời tiết, tin tức, trò chơi…của Yahoo, (Yahoo! Music, Yahoo! Movies, Yahoo! Finance, Yahoo! Weather, Yahoo! News, Yahoo! Games and Yahoo! Answers). Hãng cũng mở thêm dịch vụ cá nhân có tên My Yahoo, cho phép người dùng tạo ra sự kết hợp những thông tin, đặc điểm riêng, nội dung, thông tin mà mình yêu thích và đăng tải lên một trang riêng biệt.
Yahoo cùng lúc đó cũng tiến hành nâng cấp những dịch vụ thông tin liên lạc của mình trên Internet, ví dụ như Yahoo! Messenger và Yahoo! Mail. Dịch vụ Yahoo! Mail là đối thủ cạnh tranh của dịch vụ Gmail của Google bằng cách cung cấp kho dự trữ dữ liệu không hạn chế. Hãng cung cung cấp các dịch vụ mạng xã hội và những nội dung mà người dùng đăng tải như dịch vụ My Web and Yahoo! Personals.
Bên cạnh đó, Yahoo cũng cung cấp những dịch vụ mua sắm như Yahoo! Shopping, Yahoo! Autos, Yahoo! Real Estate and Yahoo! Travel, cho phép người dùng thu thập được những thông tin và tiến hành mua bán trực tuyến. Thậm chí, hãng cũng có một dịch vụ như eBay với tên gọi Yahoo! Auctions. Dịch vụ này bị gián đoạn năm 2007, tuy vậy nó vẫn được duy trì ở châu Á.
Năm 2007, thị phần trên lĩnh vực tìm kiếm trực tuyến của Yahoo chiếm 22%, vẫn trên đà thấp hơn so với mức 54% của Google, nhưng vượt trội đáng kể so với lượng 10% của Microsoft. Trong quý 1/2008, tập đoàn Microsoft đề nghị mua toàn bộ tập đoàn Yahoo với giá 45 tỉ $.
Những tính toán sai lầm
Trên con đường phát triển của mình Yahoo cũng có những bước đi và tính toán sai lầm. Một vài sản phẩm và dịch vụ của hãng buộc phải đóng cửa trong vòng những năm qua, đáng chú ý có Yahoo! 360, Yahoo! Buzz, MyBlogLog và một số dịch vụ khác.
Hãng mua dịch vụ tổ chức web phổ biến có tên gọi Geocities năm 1999 để rồi phải đóng cửa một thập niên sau đó, xóa sạch lượng thông tin khổng lồ khỏi 1 triệu trang web. Yahoo cũng có một ứng dụng giành cho điện thoại di động chạy trên Java có tên gọi Yahoo!Go, tuy nhiên phải đóng cửa trong năm 2010.
Những dịch vụ khác phải ngưng hoạt động từ Yahoo bao gồm Yahoo! Tech, Farechase, Audio Search, My Web, Pets, Kickstart, Live, Briefcase and Yahoo! for Teachers. Hãng cũng duy trì hoạt động của một trang web có tên gọi Yahoo! Koproi, tuy nhiên cũng buộc phải dừng hoạt động do nó không hỗ trợ cơ bản, với hầu hết người dùng là ở Indonexia.

Việc từ chối đề nghị mua lại trị giá 45 tỉ của Google có thể sinh ra một bóng đen trên đầu Yahoo. Microsoft đã hạ thấp đề nghị của mình do những bất đồng về giá cả. Giá cổ phần của Yahoo giảm chậm nhưng chắc chắc sẽ thấp hơn. Trong khi Microsoft quay trở lại với những đề nghị mới hơn và thấp hơn các đề nghị trước rất nhiều. Điều này khiến nhà đầu tư tỷ phú Carl Icahn chỉ trích Yahoo vì sự vô trách nhiệm của hãng trong việc đã từ chối lời đề nghị ban đầu của Microsoft.
Trong năm 2008, Jerry Yang rút lui khỏi vị trí CEO của Yahoo, mặc dù thực sự anh đã giành được danh hiệu ông chủ của Yahoo. Anh vẫn gắn bó với công ty, nhưng ở mức độ thấp hơn nhiều. Năm 2010 Yahoo, quyết định cho công cụ tìm kiếm của mình sử dụng cơ sở hạ tầng của Bing, một công cụ tìm kiếm mới do Microsoft thiết kế.
Trên đây là sự thăng hoa đáng mê hoặc của Yahoo. Người khổng lồ Internet này có thể sẽ sớm theo bước chân của AOL, công ty đã bị chính Yahoo biến thành người ngoài cuộc một cách nhanh đến bất ngờ.
TM