Hy hữu chuyện chủ nhân Huy chương Vàng trả giải

Ngày 13/5, ông Phạm Văn Tí, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh TT-Huế cho biết vừa nhận đơn tường trình của ông Đỗ Văn Tri về việc tấm ảnh của ông vừa đoạt Huy chương vàng Liên hoan ảnh nghệ thuật Bắc Trung Bộ không phải… do ông chụp. Câu chuyện bi hài này bắt đầu khi ông Đỗ Văn Tri đoạt Huy chương Vàng với tác phẩm ảnh, "Lễ khất thực Huyền Không". Nhiều sự thật bỗng nhiên bị phanh phui, trong đó có việc, ông Đỗ Văn Tri không phải là tác giả của bức ảnh đã đoạt giải.

Xuất xứ của tấm ảnh này lại liên quan đến không phải 1 người mà là… 2 người khác là ông Nguyễn Hữu Hài và Nguyễn Xuân Hữu Tâm. Cả 3 người này đều là thành viên của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh tỉnh TT-Huế.

Ông Ngô Hòa, PCT UBND tỉnh TT-Huế (trái) và NSNA Vũ Quốc Khánh (phải) trao Huy chương Vàng cho tác giả Đỗ Văn Tri (ảnh: http://vapa.org )

Trong một lần đi sáng tác tại chùa Huyền Không (Huế) vào ngày 7/3/2012 gồm có ông Nguyễn Hữu Hài và ông Nguyễn Xuân Hữu Tâm. Khi lên chụp tại tòa tháp cao để lấy cảnh đoàn sư đi khất thực dưới sân chùa (trong 1 lễ hội khất thực diễn ra thường niên vào đầu năm của chùa), ông Tâm đã chụp được toàn bộ cảnh từ 1 góc nhỏ chênh vênh và rất khó đứng từ phía trong tháp. Vì không có chỗ đứng, không chụp được, ông Hài đã đưa máy ảnh của mình nhờ ông Tâm chụp giúp được 5 kiểu ảnh.
Những tấm ảnh này khi đem về nhà, ông Hài "copy" ra để chơi, ông Đỗ Văn Tri (bạn ông Hài) nhìn thấy khen đẹp nên được ông Hài... cho luôn. Ông Hài cho ông Tri toàn quyền sử dụng bức ảnh, kể cả đi dự thi. Thế là ông Tri mang ảnh đi dự thi và đoạt... Huy chương Vàng.

Bức ảnh của ông Đỗ Văn Tri đem đi dự thi (do ông Hài cho và từ ông Tâm chụp giúp ông Hài qua máy ông Hài)

Vào buổi chiều chấm chung kết, ông Tâm phát hiện bức ảnh “Lễ hội khất thực Huyền Không” rất giống ảnh của ông đã chụp vào 7/3/2012. Ông Tâm hỏi ông Nguyễn Hữu Hài thì ông Hài nói rằng, ảnh này của tác giả Đỗ Văn Tri chụp trước bức ảnh của ông Tâm 1 năm (tức là năm 2011 - đồng nghĩa là phạm quy so với điều lệ quy định giải là ảnh chỉ được sáng tác vào năm 2012,2013 - PV).
“Sau khi mở các file ảnh gốc của ngày 7/3/2012 được chụp ở chùa Huyền Không tôi nhận thấy cảnh vật và con người trong ảnh đều giống nhau. Không thể 2 năm mà con người trong ảnh giống nhau đến như vậy được.Như vậy: Ông Đỗ Văn Tri không phải là tác giả của bức ảnh đã được ban tổ chức trao Huy chương Vàng tại liên hoan ảnh nghệ thuật khu vực Bắc Miền trung 2013, mà do chính tay tôi bấm máy, qua máy ảnh của ông Nguyễn Hữu Hài vào ngày 7/3/2012. Ông Hài là bạn tôi mà còn tìm cách nói dối để đánh lạc hướng tôi nhằm cho qua sự việc, tôi rất bực. Tôi đã định không gửi đơn kiến nghị, nhưng vì bạn bè nói tại sao mình lại không làm, như vậy là không trung thực với bản thân và các tác phẩm nên tôi đã khiếu nại lên Hội Nghệ sỹ nhiếp ảnh Thừa thiên Huế” – ông Tâm nói.

1 trong nhiều ảnh chụp của ông Tâm về lễ hội khất thực tại chùa Huyền Không ngày 7/3/2012. Có rất nhiều điểm giống nhau ở 2 tấm hình trên

Về phía ông Hài, đã thừa nhận 5 tấm hình mà ông có trong máy về cảnh lễ hội khất thực là do ông Tâm bấm máy. Từ đó, ông đã tặng cho ông Tri (là bạn chí cốt) file ảnh gốc này trong máy, và nói với ông Tri thích làm gì tùy ý, kể cả triển lãm.
“Chủ nhân” của Huy chương Vàng- ông Đỗ Văn Tri đã thừa nhận, được ông Hài cho ảnh, nên đã mang đi dự thi. “Dù vô tình, hữu ý cá nhân tôi chịu phần trách nhiệm làm tổn thương uy tín danh dự nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế xưa nay. Trước lãnh đạo hội, chính quyền nhân dân quê nhà, tôi lấy làm hổ thẹn đã làm phiền cá nhân mọi người và anh em nhiếp ảnh” – ông Tri hối hận.

Ông Tâm cũng kiến nghị với ban tổ chức là nhằm bảo vệ bản quyền về nhiếp ảnh theo luật hiện hành, phải xem xét để trả lại quyền tác giả chính đáng cho ông vì chính ông là người bấm máy.

Ông Nguyễn Xuân Hữu Tâm kiến nghị ban tổ chức phải xem xét để trả lại quyền tác giả chính đáng cho ông vì chính ông là người bấm máy, dù ảnh đó nằm trong máy ông Hài đi chăng nữa
Hiện, Hội nghệ sĩ nhiếp ảnh TT-Huế đã cho lập ban thanh tra, kiểm tra vụ việc trên, sau đó sẽ họp lại toàn bộ để giải quyết. Theo ông Phạm Văn Tí, Chủ tịch hội cho biết khoảng vào cuối tuần sau sẽ có kết quả.
“Anh Hài tặng file ảnh cho anh Tri không có gì sai, nhưng liên quan đến vấn đề đạo đức của người nghệ sĩ. Anh Tri nhận file ảnh ấy rồi mang đi thi là sai về mặt đạo đức và gian dối. Nếu đúng là ảnh đoạt giải không phải của ông Tri chụp, tôi sẽ đề xuất Trung ương Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam khiển trách ông Hài và rút huy chương của ông Tri để đảm bảo tính công minh và răn đe các anh em đừng làm bậy” – ông Tí khẳng định quan điểm về xử lý vụ việc.
AP