(VnMedia) - Quân đội Trung Quốc đă bắt đầu hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế của Mỹ. Động thái này có thể giúp thay đổi t́nh trạng đối kháng giữa cường quốc hải quân ở Thái B́nh Dương với đối thủ lớn nhất của họ.
Hải quân Trung Quốc
Đô đốc Samuel Locklear - Chỉ huy Lực lượng Mỹ ở Thái B́nh Dương, hôm qua, 2/6, đă lên tiếng xác nhận thông tin về việc Hải quân thuộc Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa đă bắt đầu thực hiện những chuyến đi “đáp lễ” thói quen của Hải quân Mỹ trong việc đưa tàu và máy bay vào vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lư ngoài khơi bờ biển Trung Quốc. Thông tin này được tiết lộ từ chính một đại biểu của phái đoàn Trung Quốc đến tham dự cuộc Đối thoại Shangri-La - một diễn đàn quốc pḥng cấp cao diễn ra ở Singapore trong 3 ngày cuối tuần vừa qua.
Theo luật quốc tế, mỗi nước đều đặc quyền riêng đối với các nguồn lực kinh tế bên trong vùng đặc quyền kinh tế trong phạm vi 200 hải lư so với đường bờ biển của ḿnh. Khu vực này khác hoàn toàn so với vùng lănh hải 12 hải lư của các quốc gia ven biển.
Mỹ và hầu hết các nước đều tuân theo luật quốc tế, trong đó cho phép tàu quân sự của các nước có quyền tự do đi lại ở vùng đặc quyền kinh tế của các nước khác. Trung Quốc không đồng ư với điều đó và từ lâu luôn chỉ trích việc Mỹ thường xuyên thực hiện các chuyến đi tuần tra, giám sát dọc bờ biển của họ.
“Bây giờ th́ họ đă thực hiện những chuyến đi như thế và chúng tôi khuyến khích họ làm thế”, Đô đốc Locklear đă nói như vậy về việc quân đội Trung Quốc đang hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế của Mỹ. Ông Locklear cũng nói thêm rằng, v́ các vùng đặc quyền kinh tế của tất cả những quốc gia ven biển chiếm đến 1/3 đại dương của thế giới nên những nỗ lực nhằm ngăn cản sự tự do đi lại ở những khu vực này sẽ làm tê liệt các chiến dịch quân sự.
Đô đốc Locklear từ chối không xác nhận xem chính xác là tàu của quân đội Trung Quốc đă đi bao xa trong vùng đặc quyền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, các đại biểu tham dự hội nghị an ninh khu vực ở Singapore cho rằng, từ thông tin mà họ biết về các hoạt động b́nh thường của Hải quân Trung Quốc, rất có thể, tàu của nước này đă mở rộng bán kính tuần tra và tập trận đến gần Guam hơn là Hawaii hoặc lục địa Mỹ.
Bất đồng giữa Bắc Kinh và Washington về “luật đi lại” bên trong vùng đặc quyền kinh tế từng gây ra hai vụ việc làm phương hại nghiêm trọng quan hệ hai nước trong quá khứ.
Năm 2001, một chiến đấu cơ J-8II của Trung Quốc đă bị máy bay do thám EP-3 của Mỹ đâm trúng và bị rơi gần không phận tỉnh Hải Nam, Trung Quốc. Phi công Trung Quốc thiệt mạng trong khi phi hành đoàn của máy bay Mỹ bị phía Bắc Kinh bắt giữ. Tiếp đó, vào năm 2009, Washington phàn nàn về việc tàu thuyền Trung Quốc quấy rối tàu giám sát Impeccable của Mỹ ở Biển Đông.
Giới chuyên gia quân sự đánh giá, động thái mới của quân đội Trung Quốc hoặc là phát đi tín hiệu về một thái độ thoải mái hơn của Bắc Kinh đối với các hoạt động quân sự của Washington ở cửa ngơ của họ, hoặc là báo hiệu mâu thuẫn thêm sâu sắc giữa hai cường quốc này ở các phần khác của khu vực Thái B́nh Dương.
Trong mấy năm qua, Hải quân Trung Quốc đang ra sức tăng cường, mở rộng phạm vi hoạt động của họ với những cuộc tập trận thường xuyên hơn ở Tây Thái B́nh Dương, Biển Đông và bằng cách mở rộng quy mô của những cuộc tập trận như thế thông qua việc đưa nhiều hạm đội khác nhau với số lượng lớn tàu thuyền và máy bay vào tham gia diễn tập.
Nguồn tin từ Trung Quốc cho biết, việc họ đưa tàu vào hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế Mỹ cho đến giờ vẫn chỉ là một bước thử nghiệm. “Chúng tôi đang xem xét để đưa việc này vào hoạt động thường xuyên của chúng tôi. Chúng tôi đă cố gắng hết sức nhưng rơ ràng, chúng tôi không có đủ năng lực để thực hiện việc đó liên tục như Mỹ đang làm hiện nay”, một nguồn tin quân sự giấu tên của Trung Quốc cho biết.
Việc Hải quân Trung Quốc hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế Mỹ diễn ra trong bối cảnh Washington đang điều chỉnh “chính sách tái cân bằng” lực lượng quân sự của họ ở Châu Á-Thái B́nh Dương, và các nước trong khu vực đang t́m cách làm quen với sự hiện diện quân sự của hai cường quốc hải quân đang cạnh tranh gay gắt với nhau trong khu vực.
Kiệt Linh - (the
o FT)