Trung Quốc đă khiến căng thẳng biển Đông ngày càng leo thang dữ dội. Nhưng bộ máy tuyên truyền đồ sộ của họ luôn t́m trăm phương ngàn kế đổ lỗi cho láng giềng mà không bao giờ nhận lỗi về ḿnh. Nhà văn, nhà báo Bá Dương hiểu tận gốc rễ bản chất này của nhiều người Trung Quốc những đồng hương của chính ông.
Người Trung Quốc biết rơ rành rành là xâu xé nhau, nhưng vẫn xâu xé nhau. Nếu nồi vỡ th́ chẳng ai có ăn, nhưng nếu trời sụp th́ người nào cao hơn người đó phải chống đỡ.
Cái loại triết học xâu xé nhau đó lại đẻ ra nơi chúng ta một hành vi đặc thù khác:
"Chết cũng không chịu nhận lỗi".
Có ai nghe thấy người Trung Quốc nhận lỗi bao giờ chưa? Giả sử anh nghe một người Trung Quốc nói:
"Việc này tôi đă sai lầm rồi!" Lúc đó anh phải v́ chúng tôi mà uống rượu chúc mừng.
Con gái tôi hồi bé có một lần bị tôi đánh, nhưng cuối cùng hóa ra là nó bị oan. Nó khóc rất dữ, c̣n tâm can tôi th́ đau đớn.
Tôi biết rằng đứa con thơ dại và vô tội của tôi chỉ biết trông cậy vào bố mẹ, mà bố mẹ bỗng nhiên trở mặt th́ nó phải sợ hăi biết nhường nào.
Tôi ôm con vào ḷng rồi nói với nó:
"Bố xin lỗi con. Bố không đúng. Bố làm sai. Bố hứa lần sau bố không làm như vậy nữa. Con gái ngoan của bố, con tha thứ cho bố nhé!".
Nó khóc măi không thôi. Cái sự việc này qua rồi mà ḷng tôi vẫn c̣n đau khổ. Nhưng đồng thời tôi lại cảm thấy vô cùng kiêu hănh bởi tôi đă dám tự nhận lỗi của ḿnh đối với nó.
Người Trung Quốc không quen nhận lỗi và có thể đưa ra hàng vạn lư do để che dấu cái sai trái của ḿnh. Có một câu tục ngữ: "Đóng cửa suy ngẫm lỗi lầm" (Bế môn tư quá). Nghĩ về lỗi của ai? Dĩ nhiên của đối phương.
Lúc tôi đi dạy học, học sinh hàng tuần phải viết tuần kư để kiểm thảo hành vi trong tuần. Kết quả kiểm thảo thường là:
"Hôm nay tôi bị người này người nọ lừa tôi. Cái người lừa tôi ấy đă được tôi đối xử mới tốt làm sao, cũng bởi v́ tôi quá trung hậu!".
Lúc đọc đến kiểm thảo của đối phương, lại cũng thấy anh học tṛ kia nói ḿnh quá trung hậu. Mỗi người trong kiểm thảo của ḿnh đều là người quá trung hậu. Thế c̣n ai là người không trung hậu?
Người Trung Quốc không thể nhận lỗi, nhưng cái lỗi vẫn c̣n đó, đâu phải v́ không nhận mà nó biến mất.
SH