HÀ NỘI (NV) - Một bài trên báo Quân Đội Nhân Dân ngày 7 Tháng Bảy, 2013 đả kích kịch liệt một luận văn cấp thạc sĩ (tức cao học) của cô Đỗ Thị Thoan, một giảng viên tại Khoa Văn, trường Đại Học Sư Phạm Hà Nội và từng được chính trường này cấp văn bằng thạc sĩ.

Các thành viên trong nhóm "Mở Miệng," đề tài trong luận văn cao học của Đỗ Thị Thoan. (H́nh: Tiền Vệ)
Luận văn của Đỗ Thị Thoan bàn về nhóm “Thơ Mở Miệng” với nhan đề “Vị trí của kẻ bên lề: Thực hành thơ của nhóm Mở Miệng từ góc nh́n văn hóa”. Nhóm này gồm 4 tác giả: Khúc Duy, Bùi Chát, Lư Đợi và Nguyễn Quán, từng xuất bản tập thơ Mở Miệng vào Tháng Sáu năm 2002, được phổ biến tại Sài G̣n, nhưng không lâu sau đă bị tịch thu và thiêu hủy.
Theo báo Quân Đội Nhân Dân th́ các thi sĩ trên đă dùng lối nói trong thơ “Nhằm hạ bệ các thần tượng, giải thiêng lănh tụ và các danh nhân... xúc phạm t́nh cảm của hàng triệu đồng bào ta đối với Bác Hồ kính yêu”.
Tờ báo nói về tập thơ trên: “...Nó t́m cách giải thiêng h́nh tượng Bác Hồ, mang những bài viết, lời phát biểu và những bài thơ của người ra để chế tác và giễu nhại. Đây là biểu hiện hết sức trắng trợn của những người tự nhận là ‘cách tân, đổi mới’ nhưng thực chất là mượn văn nghệ để làm ngọn cờ chính trị ḥng lật đổ chế độ, thay đổi thể chế.”
Tờ báo tố cô Đỗ Thị Thoan, “Đây là một bản luận văn trá h́nh mang nội dung chính trị phản động.”
Tháng Tư năm 2011, Hiệp Hội Xuất Bản Quốc Tế (IPA) đă trao giải thưởng về tự do tại thủ đô Buenos Aires, nước Argentina cho thi sĩ Bùi Chát v́ “sự dũng cảm mẫu mực trong duy tŕ tự do xuất bản” của ông. Ngày 30 Tháng Tư ông đă bị bắt giữ khi về tới phi trường Tân Sơn Nhất. Trong luận văn, Đỗ Thị Thoan đă viết: “Bùi Chát lật đổ các slogan (khẩu hiệu) xă hội, các ảo tưởng được đóng đinh trong ngôn ngữ ư thức hệ...” Cô Đỗ Thị Thoan đă tŕnh luận văn này để lấy bằng cao học và được chấm đậu, bản văn hiện được lưu trữ tại thư viện trường này.
Báo Quân Đội Nhân Dân đă tố bản luận văn của Đỗ Thị Thoan: “Tác giả c̣n tố cáo đảng và nhà nước ta bóp nghẹt tự do sáng tạo;” và “Tác giả đă bộc lộ thái độ chính trị của ḿnh thông qua việc ca ngợi những nhà văn ‘phản kháng’ như Phạm Thị Hoài, Dương Thu Hương... để rồi xuyên tạc và kích động...”
Đỗ Thị Thoan c̣n bị tố khen ngợi nhóm Nhân Văn Giai Phẩm và so sánh với nhóm Mở Miệng. Cô viết “Nhân Văn Giai Phẩm trước hết là một phong trào dân chủ... Mở Miệng cũng bắt đầu bằng một phản ứng chống một thứ quyền lực ‘vô h́nh’ trong sự thiết lập sân chơi thơ trẻ của các sĩ phu Bắc Hà.”
Theo tờ báo trên, trong một cuộc “Hội nghị Lư luận-Phê b́nh văn học lần thứ III” do Hội Nhà Văn Việt Nam tổ chức đầu Tháng Sáu năm nay, “nhiều ư kiến phê phán khá gay gắt đối với bản luận văn này” đă được nêu lên.
Báo này nêu tên Giáo Sư Phong Lê, “hai lần lên diễn đàn đề nghị các cơ quan chức năng phải làm việc nghiêm khắc và xử lư thích đáng đối với tác giả bản luận văn cũng như hội đồng chấm luận văn” của trường Đại Học Sư Phạm Hà Nội. Đây là một lời kêu gọi “đấu tố” không riêng tác giả mà cả một trường đại học, có thể gây sóng gió trong giới trí thức Việt Nam và riêng tại Hà Nội.
(Đ.Q.T.)