Chủ tịch Việt Nam sẽ bàn về đối tác chiến lược khi thăm Nhà trắng

Tổng thống Barack Obama đã lên lịch tiếp đón Chủ tịch nước Việt Nam Trương Tấn Sang tại Nhà trắng vào ngày 25 tháng Bảy tới đây. Chuyến thăm đầu tiên của ông Sang tới Washington sẽ giúp các lãnh đạo thăm dò kỹ hơn về sự hợp tác giữa hai nước có mối quan hệ lịch sử bạn–thù trong quá khứ.

Trong khối ASEAN, Việt Nam có lẽ là quốc gia đáng chú ý nhất về thế cân đối địa chiến lược. Nhìn vào mối quan hệ lịch sử và sự hiểu biết đặc biệt về Trung Quốc, Việt Nam đã trở thành một trong những nước có thể mang lại nhiều hiệu quả nhất trong khu vực nhằm củng cố các mối quan hệ, xây dựng các cơ quan ban ngành, và thuyết phục Trung Quốc nổi lên như một sức mạnh trong khu vực với sự tôn trọng các nước láng giềng của họ.

Khi suy nghĩ về khu vực, bản thân Việt Nam cũng đang tiến hóa về mặt chính trị. Chuyến thăm của ông Sang đến Hoa Kỳ vào thời điểm này đặc biệt khá quan trọng giữa lúc nước này gặp nhiều vấn đề. Chính phủ hiện đang vật lộn tìm hiểu làm cách nào để người dân có thể thở bầu không khí chính trị nhẹ nhàng hơn, những người đã tăng cường sức mạnh của họ thông qua lợi ích kinh tế từ những nổ lực cải cách trong nhiều năm qua.

Chuyên gia nghiên cứu về Việt Nam Jonathan London từ Đại học Thành phố Hồng Công đã chỉ ra rằng sáu tháng vừa qua, các cuộc tranh luận chính trị nóng và cởi mở hơn rất nhiều đã nổ lên ở Việt Nam liên quan các vấn đề như sửa đổi hiến pháp. Đảng Cộng sản Việt Nam đã bắt đầu cho phép người dân tham gia sâu hơn vào các quyết định cũng như trách nhiệm của chính phủ, bao gồm cả việc cho phép các đại biểu Quốc hội đánh giá sự hoạt động của các lãnh đạo trong chính phủ.

Phần nhiều của cuộc tranh luận này diễn ra trên không gian mạng đầy năng động cùng với thời điểm nhiều blogger Việt Nam bị bắt. Điều thú vị khác là các cuộc tranh luận này lại nổi lên vào thời điểm nền kinh tế trong nước đang tăng trưởng chậm lại và mâu thuẫn bên trong đảng lãnh đạo đã thể hiện ra cả bên ngoài.

Dù cho có nhiều phức tạp, và có thể một phần bởi vì chúng nên các lãnh đạo Việt Nam đã nổ lực thực hiện chiến lược ngoại giao phòng vệ trong một vài tháng gần đây. Ông Sang lên kế hoạch tới thăm chính thức Washington chỉ vài ngày sau chuyến thăm ngắn tới Bắc Kinh và gặp gỡ các lãnh đạo của Trung Quốc cũng như công du Indonesia để ký hiệp ước đối tác chiến lược. Cuộc gặp gỡ giữa ông Sang và Obama sẽ diễn ra chỉ vài tuần sau khi đối thủ chính trị của ông, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, đã thực hiện điều mà giáo sư London gọi là “sự thể hiện quan điểm hiệu quả hiếm thấy từ phía Việt Nam trên trường quốc tế” khi ông trình bày những điểm quan trọng về an ninh khu vực tại Diễn đàn Đối thoại Shangri-La ở Singapore vào đầu tháng sáu.

Việc các nhà lãnh đạo Việt Nam thi thố với nhau về những ý tưởng tốt cũng như nâng cao tiểu sử chính trị không hẳn là điều tệ đối với các đối tác của họ, bao gồm cả Hoa Kỳ. Obama chính thức nhậm chức vào năm 2009 với mục đích tái cân bằng trọng tâm của chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ vào khu vực Indo-Pacific với Đông Nam Á là trung tâm chính. Một phần của nổ lực này bao gồm lời đề nghị hội đàm đối tác chiến lược với Việt Nam. Tuy nhiên, cho đến nay việc này vẫn chưa thành công.

Nhóm bảo thủ của Việt Nam có vẻ như không sẵn lòng đi quá xa với Hoa Kỳ vì lo ngại sẽ làm phật lòng Trung Quốc, một đất nước mà Đảng Cộng sản và quân đội Việt Nam đã có mối quan hệ dài lâu nhưng cũng không ít căng thẳng. Tại Washington, Quốc hội Hoa Kỳ đã không ngừng gia tăng áp lực lên chính quyền Obama nhằm giải quyết các vấn đề vi phạm nhân quyền tại Việt Nam, điều này còn tệ hơn vào thời điểm mà các nước trong cùng khu vực như Miến Điện đang có những cải cách chính trị mạnh mẽ và thu hút sự chú ý lớn từ Washington.

Chuyến thăm của ông Sang sẽ cho cả hai phía một cơ hội điều chỉnh lại mối quan hệ song phương. Không rõ là hai đối tác có tin rằng đây là thời điểm đề làm sống lại đối tác chiến lược hay không, nhưng cuộc thảo luận hi vọng sẽ trọn vẹn, với việc bàn về mối quan hệ kinh tế và thương mại, các vấn đề an ninh và chính trị, cùng với các mối giao kết công dân giữa hai nước.

Đối với Việt Nam, chuyến thăm sẽ mang lại cơ hội để nước này theo đuổi Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược Xuyên Thái Bình Dương (TPP), tăng cường mối quan hệ quân sự, và thảo luận về an ninh của châu Á, đặc biệt là vấn đề tranh chấp tại Biển Đông – nơi mà cả Việt Nam lẫn Trung Quốc đều tuyên bố có chủ quyền.

Đối với Hoa Kỳ, chuyến thăm sẽ cũng sẽ tạo cơ hội nhằm thảo luận các mối quan ngại của họ về tình hình nhân quyền cùng với tự do tôn giáo ở Việt Nam. Các cuộc hội đàm liên quan đến những vấn đề này giờ đây đã trở nên lạc quan hơn, theo như các quan chức hai bên cho biết. Điều đáng buồn là những vẫn đề này trong thực tế vẫn chưa giải tỏa được các mối lo lắng [từ phía Hoa Kỳ], nhưng là nền tảng cho sự tôn trọng và coi trọng mà bắt đầu đã hình thành giữa đôi bên.

Nhân quyền nên là một phần trong chiến lược [rộng lớn hơn của Hoa Kỳ], nhưng không nên trở thành một điểm chú trọng mà ngăn chặn quá trình của các mảng khác”, Carlyle Thayer, học giả hàng đầu chuyên nghiên cứu về Việt Nam từ Học viên quốc phòng Úc, cho biết.

Các mối quan hệ song phương giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã cải thiện đáng kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ vào 17 năm trước. Cả hai nước giờ đang có vẻ hài lòng với các mối thương mại hai chiều mạnh mẽ, đạt lên đến 25 tỉ USD vào năm 2012 (với việc Hoa Kỳ bị nhập siêu gần 16 tỉ USD), và hai nước là đối tác trong thỏa thuận hiệp ước thương mại TPP cùng với 12 quốc gia khác. Mối quan hệ giữa những công dân cũng đã phát triển mạnh mẽ, Việt Nam hiện nay là nước lớn thứ tám trong việc cung cấp các sinh viên du học tại các trường của Hoa Kỳ.

Sự hợp tác kinh tế cường tráng là điểm chốt của mối quan hệ Việt–Mỹ. Washington đã gây sức ép mạnh mẽ để thêm Việt Nam, một trong những nước ít phát triển nhất trong khối TPP, vào trong hiệp định. Việt Nam đã ký bởi vì các quan chức nước này nghĩ rằng họ có thể đẩy nhanh sự tham gia của Việt Nam vào thị trường thế giới và tăng tốc quá trình cải cách kinh tế nội địa. Nhiều nhà phân tích tin rằng Việt Nam là một trong những người chiến thắng lớn nhất từ hiệp định TPP.

Trong chuyến thăm này, ông Sang sẽ tìm kiếm tín hiệu từ tổng thống Hoa Kỳ về cách để ngành công nghiệp dệt may đang bùng nổ ở Việt Nam có thể thâm nhập vào thị trường Mỹ, và đây cũng là một điều kiện quan trọng để Hà Nội đồng ý với các điều khoản khác của TPP. Một vài đối tác đàm phán khác trong khối TPP trạnh luận rằng Hoa Kỳ nên xem xét vấn đề này thận trọng hơn, vì đây chính là nhân tố căn bản để Việt Nam có thể tham gia vào hiệp định trong lúc chưa có hệ thống pháp luật rõ ràng.

Đặt khác, đối với Washington thì họ tìm kiếm sự cam kết từ Việt Nam về việc công bằng hóa sân chơi nhằm cạnh tranh với các tập đoàn nhà nước cũng như đảm bảo thực hiện các quyền sở hữu trí tuệ. Ông Obama có thể cũng sẽ đề nghị giúp đỡ Việt Nam trong các vấn đề kỹ thuật nhằm giải quyết các vấn đề đầu tư và thương mại mới mà Việt Nam đang còn phải đối mặt trong hiệp định TPP.

Tranh chấp Biển Đông là một chủ đề nóng khác mà sẽ được mang ra thảo luận tại buổi gặp gỡ giữa hai nước. Cả hai lãnh đạo có thể sẽ đẩy mạnh nổ lực giữa các nước ASEAN và Trung Quốc nhằm tìm cách tránh các cuộc đụng độ không cần thiết tại Biển Đông.

Giáo sư Thayer gợi ý rằng Hoa Kỳ sẽ xem xét đến các cách hỗ trợ Việt Nam trong việc nâng cao hiểu biết về lãnh hải thông qua việc bán các công nghệ rada bờ biển, hỗ trợ giám sát trên không, và phát triển hợp tác giữa Tuần duyên Hoa Kỳ và Hải quân Việt Nam.

Về các mối quan hệ quân sự giữa hai nước, Việt Nam đã tập trung nhưng khá thận trọng vì lo ngại sự hợp tác với Hoa Kỳ sẽ làm phức tạp hóa mối quan hệ với Trung Quốc. Tuy nhiên, một tia hi vọng có thể đã hé ra trong cuộc gặp gần đây tại Washington giữa Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Đỗ Bá Tỵ với Tổng Tham mưu trưởng Quân lực Hoa Kỳ, Tướng Martin Dempsey.

Bàn về chuyến thăm của ông Tỵ, giáo sư Thayer cho rằng Washington đang xem xét đến việc dành cho các quan chức Việt Nam các suất học tại các cơ sơ quốc phòng quốc gia Hoa Kỳ và tài trợ để Việt Nam tham gia vào các quộc hội thảo chuyên đề và các cuộc họp về những vấn đề mà cả hai bên cùng quan tâm. Washington trước đây đã đề nghị giúp đỡ Việt Nam trong việc tăng cường sự tham gia của nước này trong lưc lượng hòa bình thế giới.

Cả Việt Nam và Hoa Kỳ đều nhận ra rằng chính các quan tâm chiến lược của họ sẽ giúp duy trì các mối quan hệ khăng khít giữa hai nước. Chuyến thăm của ông Sang sẽ tái khẳng định lại niềm tin đó và sẽ tạo ra một bước đệm cho một mối quan hệ đối tác Việt Nam–Hoa Kỳ ở một tầm cao hơn mới trong một thập niên tiếp theo.

Murray Hiebert & Phoebe De Padua, CSIS

Việt Khôi chuyển ngữ, CTV Phía Trước

© 2013 Bản tiếng Việt TẠP CHÍ PHÍA TRƯỚC

Người Mỷ bây giờ không cần VN nửa đâu, họ chỉ bàn về nhân quyền, kinh tế, di trú thôi vì 1.5 triệu dân gốc việt sống trên đất Mỷ còn về chính trị quân sự thì không vì VN đã thuần phục trung quốc hoàn toàn rồi, lảnh đạo VN không có sự lựa chọn nào khác ngoài tàu và họ cần đất dung thân chỉ có cộng sản mới chứa cộng sản thôi, thử nghỉ nếu có chính biến thì 3 Dũng chạy về đâu và quốc gia nào chứa họ, về Mỷ à !! chuyện Mỷ chứa Dũng là không thể xảy ra, chuyện Sang đi Mỷ là Obama "kêu thằng Sang qua tao biểu" dụ vổ trao đổi nhân quyền với chống lưng để Sang về VN lật đổ 3 Dũng vì cả Mỷ lẩn tàu đều không ưa 3 Dũng do quá tham.

Đây là những dương vật lường gạt cao cấp trong nhà nước ngu dốt cs Việt Nam hiện nay:

1) Trọng lú
2) Sang hai hàng
3) Dũng ba xạo

Bản tin CNN cho biết vợ tổng thống Obama đã ra lệnh ngầm cho ban tiếp tân tòa Bạch ốc KHÔNG BAO GIỜ ĐỂ OBAMA VÀ TƯ SANG Ở RIÊNG VỚI NHAU mà không có sự kiểm soát của nhân viên mật vụ. Lý do thầm kín là bà Obama sợ thằng nhỏ của chồng bị thun vì thằng tư sang bú.