Phải chăng Apple đã đánh mất sự sáng tạo

Lời chỉ trích về vấn đề thiếu hụt sáng tạo của Apple là có thật. Và ngay cả iPhone "5 màu" sắp ra mắt tới đây cũng sẽ không khiến lời chỉ trích đó lắng xuống.

Các đối thủ cạnh tranh đang dần bắt kịp với Apple trên thị trường mà Quả táo từng một thời thống trị tuyệt đối, và các sản phẩm mới của Apple hầu hết đều mang tính cải tiến chứ không còn mang tính "cách mạng" như trước nữa. Đồng ý là chiếc đồng hồ thông minh (iWatch) và iTV có vẻ khá hấp dẫn, song chúng là các sản phẩm dành cho một số ít khách hàng có nhu cầu đặc biệt, chứ không phải là các sản phẩm có thể làm cả thế giới tiêu dùng "phát cuồng" như iPhone và iPad.

Không chỉ có vậy, chuỗi ngày hoàng kim với tốc độ tăng trưởng khủng khiếp dành cho iPhone và iPad cũng đã kết thúc. Smartphone và tablet từ Samsung và các nhà sản xuất Android khác giờ đã có doanh số cao hơn các thiết bị iOS. Trong năm vừa qua, cổ phiếu Apple giảm giá tới 30%, một phần là do thị trường lo ngại Apple không có sản phẩm nào thực-sự-mới cả.

Vậy liệu Apple có khả năng đem đến một sáng tạo đột phá khác để vượt lên các đối thủ cạnh tranh một lần nữa hay không?

Thực tế, mặc dù thường được mang danh hiệu đi đầu, Apple ít khi tự tạo ra các thị trường hoàn-toàn-mới. Apple không phát minh ra PC, không phát minh ra máy nghe MP3, cũng không phát minh ra smartphone hay máy tính bảng.

Thay vào đó, Apple thường để cho các đối thủ cạnh thoải mái giành giật vị trí "đầu tiên" (về thời điểm ra mắt). Sau đó, khi người tiêu dùng đã biết tới và đã có ấn tượng ban đầu về một loại sản phẩm mới, Apple mới bước chân vào thị trường này với một sản phẩm có thiết kế hoàn thiện cùng các tính năng đột phá mà người dùng chưa từng có cơ hội được trải nghiệm.

Vấn đề hiện thời là, các thị trường mà Apple sắp nhảy vào chưa thực sự "chín" như mong đợi.

Thời trang công nghệ là trào lưu rất "hot" trong thế giới công nghệ, và việc Apple đang phát triển smartwatch là gần như chắc chắn . Vấn đề là ở chỗ thị trường thời trang công nghệ, dù có "nóng" đến mấy, vẫn đang còn quá non trẻ, và Apple không chỉ cần đưa ra một sản phẩm smartwatch hoàn hảo ra thị trường mà còn cần phải thuyết phục người tiêu dùng rằng smartwatch là thứ họ cần – giống như cần laptop và smartphone vậy.

Tương lai dành cho iTV cũng không quá sáng sủa. Nhiều đối thủ của Apple cũng đang đi tìm tương lai cho ngành TV, bao gồm cả Google, Intel và Microsoft. Vấn đề là ở chỗ các công ty truyền hình cáp không chịu hợp tác cùng các ông lớn công nghệ. Không có sự đồng thuận của công ty truyền hình, iTV sẽ không thể thay đổi cách chúng ta mua nội dung truyền hình theo cùng một cách iTunes đã thay đổi cách chúng ta mua nhạc số.

Hi vọng của Apple có thể là Siri – một bộ máy tìm kiếm được hỗ trợ bằng giọng nói trên iOS. Siri đã từng bị coi là một sản phẩm không có ảnh hưởng, thậm chí đã từng bị coi là trò đùa khi ra mắt trên iPhone 4S vào 2011. Tuy vậy, Apple có thể dễ dàng mở ra nhiều hướng đi mới cho Siri.

Ví dụ, Siri có thể kết nối smartphone, tablet và PC, tạo ra một trải nghiệm "liền mạch" khi bạn chuyển từ thiết bị này sang thiết bị khác.

Đến một thời điểm nào đó, Siri có thể trở thành bộ não điều khiển bên trong căn nhà của bạn. Nếu Apple phát triển một hệ sinh thái giúp các thiết bị điện (đèn, khóa cửa, lò nướng...) tích hợp vào hệ thống sản phẩm điện tử của Quả táo, Apple có thể trở thành người tiên phong trong cuộc cách mạng "ngôi nhà thông minh" (smart home).

Tuy vậy, Quả táo cũng cần phải dè chừng AT&T cùng Google hiện tại đã bắt đầu nghiên cứu smart home. Sử dụng smartphone và các thiết bị điện được kết nối để biến ngôi nhà trở nên "thông minh" là một tầm nhìn có tính chiến lược. Cho tới giờ, công nghệ smart home vẫn chưa đủ rẻ và cũng chưa đủ lớn để trở nên thực sự hữu dụng.

Mặt khác, khái niệm "Internet là tất cả mọi thứ" (Internets of Things - gắn mạch điện tử lên tất cả các thiết bị gia dụng để đem chúng lên thế giới số) đang bắt đầu tăng tốc. Amazon thậm chí còn đã mở riêng một danh mục sản phẩm cho triết lý thiết kế tương lai này. Với Siri, Apple có thể vượt lên dẫn đầu trong thị trường Internets of Things.

Cuối cùng, Apple có cần phải nhảy vào tất cả các xu hướng mới nổi của thị trường công nghệ hay không? Câu trả lời là không. Tuy vậy, tập trung mãi vào những sản phẩm thành công như iPhone và iPad chắc chắn cũng sẽ không giải quyết vấn đề của Quả táo khuyết đang phải đối mặt. Bây giờ là lúc để đột phá một lần nữa, hoặc phải chấp nhận thoái trào.


Việt Dũng
CNN/VnReview

Tu khi Steve Jobs qua doi, Apple khg co nguoi huong dan tot.