Những bức tượng bằng người thật của các vị chân tu mà phật tử thường gọi là xá lợi toàn thân luôn là một điều bí ẩn, khó có thể giải đáp thoả đáng. Hiện nay, nhiều nhà khoa học t́m mọi cách để giải thích hiện tượng này nhưng đến giờ vẫn chưa có luận thuyết nào đủ sức thuyết phục. Mới đây, trong cuộc tṛ chuyện với vơ sư, bác sỹ, Nguyễn Văn Thắng, Chưởng môn phái Thăng Long Vơ đạo về thiền học, chúng tôi đă được ông lư giải về hiện tượng xá lợi toàn thân đầy mới mẻ của các vị chân tu. Đây có thể coi là một cách giải mă mới về những xác ướp của các vị thiền sư.
Xá lợi toàn thân một hiện tượng của thiền học
Hiện nay, trên thế giới ghi nhận có ba bức tượng xá lợi toàn thân của các bậc thiền sư được phát hiện. Trong đó, có hai bức tượng toàn thân của hai thiền sư tại Chùa Đậu, xă Nguyễn Trăi, huyện Thường Tín, Hà Nội của thiền sư Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc Trường. Bức tượng thứ ba, hiện ở chùa Nam Hoa, huyện Khúc Giang, thành phố Thiệu Hưng, tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) của thiền sư Lục Tổ Huệ Năng.
Hiện tượng xá lợi toàn thân của các vị thiền sư cũng từng được đề cập trong các tư liệu cổ về Phật giáo, ở các quốc gia có truyền thống Phật giáo lâu đời như ở Ấn Độ, Trung Hoa. Riêng ở Việt Nam, các thư tịch cổ và những câu chuyện truyền miệng trong dân gian ghi nhận, các thiền sư Từ Đạo Hạnh, thiền sư Nguyễn Minh Không, thiền sư Giác Hải có để lại xá lợi toàn thân. Do đó, trường hợp của hai vị thiền sư Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc Trường không phải là hiện tượng mang tính cá biệt mà đă từng tồn tại trong quá khứ ở những quốc gia chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của Phật giáo. Hiện tượng thân thể của các thiền sư tồn tại hàng trăm đến hàng ngh́n năm không bị huỷ hoại mà không cần dùng đến bất kỳ một loại hoá chất nào, đang khiến nhiều nhà khoa học bối rối trong quá tŕnh lư giải hiện tượng trên. Trong câu chuyện về thiền sư Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc Trường tại chùa Đậu mà người dân nơi đây kể lại cho biết, trước khi hai vị thiền sư này quyết định nhập thất, tọa thiền, họ có dặn lại đệ tử và dân làng: Nếu xác các ngài thối th́ đem chôn, thơm và không tan ră th́ để lại thờ. Sau khi dặn xong đệ tử và dân làng, hai vị này nhập thất, không ăn, không uống, không nói, một thời gian sau hai ngài mất thân thể trong tư thế ngồi tọa thiền.
Một lời thách đố cho khoa học hiện đại
Được biết, đầu năm 1993, bảo tàng Lịch sử Việt Nam đă được giao nhiệm vụ lập phương án thiết kế và thi công trùng tu hai pho tượng này. Khi chiếu tia X-quang, các nhà nghiên cứu c̣n thấy rơ xương cốt bên trong thi hài và kết luận rằng: Không có vết đục đẽo, không có hiện tượng hút ruột, hút óc và các khớp xương dính chặt với nhau như thể tự nhiên. Phát hiện này gây chấn động trong giới khoa học khảo cổ. Cũng từ đây nhiều luận giải khoa học được đưa ra liên quan xá lợi toàn thân của hai vị thiền sư này. Trong đó, có giả thuyết đưa ra, xá lợi toàn thân của các thiền sư là một hiện tượng ướp xác cổ xưa đă từng tồn tại nhưng đến nay thất truyền.
Tuy nhiên, việc nội tạng và năo bộ của các vị thiền sư vẫn c̣n nguyên vẹn mà không cần một loại hoá chất nào bảo quản, đó là một điều phi thường và nằm ngoài khả năng của khoa học hiện đại. Bằng các biện pháp Vật lư, các nhà khoa học vẫn không thể t́m ra được bất kỳ một hợp chất hoá học nào bảo vệ thân thể của các vị chân sư. Việc những xá lợi toàn thân tồn tại hàng trăm năm đến hàng ngh́n năm trong môi trường tự nhiên mà không cần đến một biện pháp bảo quản, đến giờ vẫn thách đố các nhà khoa học giải mă.
Chính sự bí ẩn đó, luôn mang đến sự ṭ ṃ cho những người muốn t́m hiểu về xá lợi thiền sư. Nhiều người cho rằng, việc thể xác như gỗ đá của các thiền sư ngh́n năm không hư hoại là kết quả của hiện tượng tọa thiền, kiết xác của những bậc cao tăng đắc đạo. Mới đây, trong quá tŕnh trao đổi với vơ sư, bác sỹ, vơ sư khí công, Nguyễn Văn Thắng, một người nghiên cứu sâu về thiền học, người được mệnh danh là có nội công số một Đông Nam Á hiện nay về thiền học. Vị vơ sư này đă khẳng định: "Hiện tượng xá lợi toàn thân của các vị thiền sư là kết quả của thiền định, kiết xác lâu ngày. Đây là khả năng các vị thiền sư chủ động linh hồn thoát ra khỏi thân thể. Những thiền sư đă tu luyện và đạt đến ngưỡng giới cao nhất của thiền nên mới làm được việc đó". Một cách lư giải mới mẻ đầy lôi cuốn
"Đây là khả năng của các bậc thiền sư, bởi khi các thiền sư nhập định sâu, trật tự thể vũ trụ của người ta vẫn cân bằng, tức là âm dương trong cái xác vẫn quân b́nh nên hồn người ta về niết bàn nhưng cái xác vẫn tồn tại v́ vẫn quân b́nh được thập nhị luân hội đạo, trật tự vũ trong xác. Trong cơ thể người vẫn đủ thuỷ, thổ, hoả, phong" - vơ sư Nguyễn Văn Thắng cho biết. Thể xác của thiền sư xuất định rồi là một trạng thái đứng yên của một trạng thái hoàn hảo, sự cân bằng của trật tự vũ trụ trong cơ thể nên linh hồn không có trong thể xác nhưng thể xác vẫn tồn tại b́nh thường. C̣n với người b́nh thường, thần xác do thần hồn chỉ đạo, khi hồn không c̣n thần xác hoàn toàn rối loạn. Đó chính là nguyên nhân dẫn đến việc thần xác của các vị thiền sư tồn tại hàng ngh́n năm không tan ră.
Theo vơ sư Nguyễn Văn Thắng, việc tọa thiền, kiết xác để hồn thoát khỏi xác là khả năng có thật của các thiền sư. Việc nhục xác để lại thành tượng, tồn tại hàng trăm năm vẫn không bị thối rữa là chuyện không có ǵ bí hiểm.
Bởi theo vơ sư Nguyễn Văn Thắng, các bậc thiền sư nhận thức được rất sâu sắc về bản thể luận của con người. Theo hiểu biết của vị vơ sư này th́ con người có ba thể. Thể vật lư, thể năng lượng và thể tâm linh (linh hồn). Con người ta có 4 thế giới, gồm thế giới thực, thế giới ảo, thế giới ảo thực và thế giới thực ảo. Ta đang sống trong thế giới thực, tức là vật chất và linh hồn cùng tồn tại. Cuộc sống ảo là cuộc sống có trong các giấc mơ. C̣n thế giới ảo thực là trạng thái hữu thức khép, vô thức đang hoạt động nhưng hữu thức không khép hẳn nên dẫn tới hiện tượng chợt tỉnh chợt mơ. C̣n thế giới thực ảo là thế giới của tôn giáo, tức các thiền sư khép lại thế giới vật chất để sống với thế giới tinh thần.
Vơ sư Thắng cho rằng, đức Phật từng nói: "Thể xác chỉ là cái gia b́ thối", ư nói ngoài thể xác có linh hồn. Do đó, hồn có xác là người sống, hồn mất xác ư nói người thường chết đi thân xác bị huỷ hoại. C̣n xác không hồn, ư nói các vị thiền sư xuất định rồi để lại xác tồn tại hàng trăm năm mà không ǵ có thể phá vỡ. Hiện tượng, xác của các vị thiền sư tồn tại hàng trăm năm thậm chí hàng ngh́n năm không phân huỷ là hiện tượng có thực.
Theo Chưởng môn phái Thăng Long Vơ đạo, th́ thân xác của các bậc thiền sư sau khi xuất định thành gỗ đá không cần bất cứ một loại hoá chất bảo quản nào hết, mà là sự chủ ư của các bậc thiền sư. Đây là sản phẩm chủ định linh hồn thoát ra khỏi thân xác. Bản thân trường hợp này có cơ chế và con đường đi của nó. Rất khó để giải thích đường đi nước bước của cơ chế này một cách rơ ràng, nhưng vơ sư Nguyễn Văn Thắng khẳng định, các vị thiền sư chủ định linh hồn thoát ra khỏi thân thể là có thật.
C̣n hiện tượng thể xác tồn tại hàng trăm năm thậm chí hàng ngh́n năm, mà không cần đến bất kỳ một loại hoá chất nào bảo vệ xuất phát từ cấu trúc vật lư của xác. Theo vơ sư Thắng: "Xác có cơ chế vận động của xác, người b́nh thường mất đi do già yếu, bệnh tật nên không cân bằng năng lượng trong cơ thể của con người dẫn tới xác bị phân huỷ. Các thiền sư do tu luyện nên họ có khả năng cân bằng năng lượng. Do đó, khi chủ động hồn thoát ra khỏi xác th́ năng lượng giao cảm, giao động trong cơ thể vẫn rất ổn định, nên họ ngồi không c̣n hơi thở nhưng vẫn c̣n trật tự thể vũ trụ trong xác người ta giống như người khoẻ mạnh b́nh thường".
vnn