Chiếc biển số gắn trên xe hơi ra đời từ khi nào? Ai là người sở hữu chiếc biển số đầu tiên? Đó là những câu hỏi sẽ được giải đáp ngay sau đây.
Gần như ngay từ khi những chiếc xe hơi đầu tiên xuất hiện, các nhà hoạch định giao thông đă nghĩ ra phương thức để quản lư nó. Một trong những cách hiệu quả nhất là quản lư thông qua biển số, có tuổi đời c̣n cao hơn rất nhiều các hăng xe danh tiếng ngày nay.
Chiếc biển số đầu tiên được gắn trên ôtô tại thành phố New York, Mỹ, năm 1901, tiếp đến là Massachusetts năm 1903.
Biển số xe tại Mỹ năm 1901.
Trong khi nước Mỹ sớm h́nh thành luật về quyền tư hữu xe hơi th́ ở Anh, biển số đầu tiên được đăng kư cho ngài Earl Russell năm 1904 với một lư do hết sức cá nhân: Không chịu nổi sau những đêm phải “cắm trại” chầu chực bên chiếc ôtô thân yêu v́ sợ mất trộm, Earl Russell đă đến “cầu cứu” chính quyền cấp cho một tấm biển có giá trị pháp lư để chứng nhận quyền sở hữu của ông với chiếc xe. Kể từ ngày đó, điều khoản về biển số mới được đưa vào luật pháp Anh và người ta vẫn gọi là “ngày Russell”.
Chiếc biển số cấp cho Russell mang mă số “A1” miễn phí nhưng hơn 100 năm sau, những người sưu tập biển số cổ và các bảo tàng sẵn sàng mua nó với giá 1 triệu bảng.
Chiếc biển số cấp cho Russell mang mă số “A1”.
Ôtô trở nên phổ biến th́ biển số cũng đương nhiên phải biến đổi theo. Nhưng có một quy định có giá trị ở mọi nước là ôtô phải có hai biển phía trước và phía sau, trong khi xe máy chỉ cần một. Nguyên nhân dẫn đến quy định trên bắt nguồn từ khả năng đi lùi của ôtô khi xảy ra tai nạn. Với những t́nh huống cụ thể, nếu chỉ có biển phía trước, tài xế sẽ phóng qua nhân chứng c̣n nếu chỉ có biển phía sau họ sẽ cài số lùi và biến mất. V́ vậy với hai biển phía trước và phía sau, dù có đi theo cách nào th́ chiếc xe cũng vẫn phải “vạch áo cho người xem lưng”.
Bên cạnh đó, ở mỗi nước lại có những quy đinh riêng và thực sự, chiếc biển số không vô vị như chúng ta vẫn nghĩ. Bắt đầu từ Mỹ, nơi có lượng ôtô lớn nhất thế giới, biển số được chính quyền các bang quản lư và mỗi nơi lại có cách thiết kế riêng. Khi muốn bán, chủ xe có thể giữ lại biển số của ḿnh để lắp trên chiếc xe khác nhưng khi thay đổi chỗ ở, họ sẽ phải đến bang sở tại để đăng kư một chiếc biển mới.
Thông thường biển số được dùng trong suốt thời gian sử dụng của xe, nhưng ở những nơi có lượng xe quá lớn, các nhà chức trách sẽ gắn lên biển số hai thông tin về tháng và năm làm đăng kư. Căn cứ theo đó, chủ xe có trách nhiệm sau khoảng thời gian nhất định (thường là 6 năm) đến tŕnh diện cơ quan hữu quan để thay biển số mới. Ngoài những thông tin về chủ sở hữu, các bang c̣n “thêm nếm” cả những thông tin mang tính văn hóa như ḍng chữ California rất mềm mại ở California, địa chỉ website của chính quyền Pennsylvania hay h́nh ảnh những gă cao bồi trên biển số bang Wyoming.
Hơn 100 năm tồn tại đă chứng minh vai tṛ không thể thiếu của biển số với đời sống xe hơi cũng như chủ nhân của nó. Giá trị mang tính lịch sử được thể hiện bằng những bảo tàng biển số như ở Đức, các câu lạc bộ biển số cổ mọc nên như nấm ở châu Âu và Mỹ.
C̣n ở Việt Nam, từ biển số xe đạp thời bao cấp, biển 3 số gắn trên xe máy những năm 1980 đến chiếc biển bốn số của thời kỳ đổi mới, tất cả minh chứng sống động nhất cho sự đi lên của đất nước.
autopro