Ông bố Scott Catt goá vợ, thích đi ăn cướp ngân hàng để có tiền trả nợ, và tiêu xài hoang phí. Khi cần người phụ giúp đi ăn cướp, ông chỉ tin tưởng vào đứa con trai và cô con gái của ḿnh. V́ thế ông dạy cho hai đứa con phụ một tay. Khi bị bắt, ông nhận mọi tội để hai con được hưởng án nhẹ.
Cali Today News - Hôm đó là ngày 9 tháng Tám năm 2012, ngay khi mặt trời vùa ló dạng ở tỉnh Katy, ngoại ô của Houston, ông Scott Catt, 50 tuổi, công nhân xây dựng, thức dậy ngay khi nghe tiếng chuông báo thức. Ông ở chung với hai người con trong căn apartment: Hayden 20 tuổi, con trai đầu ḷng, và Abby 18 tuổi, cô con gái thứ hai.
Scott tắm vội vàng, chùi khô ḿnh, mặc quần áo, và bước ra pḥng khách. Ở đó Hayden và Abby đang ngồi chờ ông trên chiếc ghế sô pha dài.
Scott nói: “Ok, hai con, ḿnh đi được chưa?”
Ông Scott nói với tôi ông hy vọng hai con của ông sẽ tiếp tục vào thăm ông sau khi họ được ra khỏi tù.
Photo courtesy: Daily Mail
Abby và Hayden cùng gật đầu. Cả ba cha con bước ra ngoài cửa, tiến về phía chiếc Volkswagen, hiệu Jetta của Abby. Ông bố Scott cao đến 6 feet 4 inches, nặng 240 pounds lách ḿnh ngồi vào ghế cạnh tài xế. Hayden nhỏ hơn một chút, 6 feet 2 inches, và nặng 200 pounds ngồi ở băng ghế sau.
Cô Abby ngồi vào tay lái, và lái xe đi. Năm phút sau, cô đến một khu thương mại, và đậu cách ngân hàng Commerca Bank khoảng 50 yards.
Ông Scott lôi ra một bao đựng rác để ở dưới sàn xe. Trong đó có hai bộ quần áo thợ sơn màu trắng, hai bao tay ni lông, và hai khẩu súng giả hiệu Airsolf. Súng này chỉ bắn bằng đạn cao su, nhưng trông giống hệt như súng thật. Ông Scott và Hayden thay quần áo ngụy trang ngay trong xe Jetta. Ông ta gắn một máy liên lạc Walkie-talkie vào bộ quần áo thợ sơn, và đưa một máy khác cho cô con gái, Abby, giữ.
Lúc đó là 9 giờ 30. Ba bố con ngồi đợi trong xe thêm 30 phút, cho đến khi ông Scott ra lệnh tới giờ hành động. Abby lái xe đưa thả hai người xuống cách ngân hàng vài cửa tiệm buôn, và lái xe đi vào con đường hẻm bên hông, ngồi đợi. Vài phút sau, máy liên lạc của Abby vọng lên tiếng nói của cha cô: “Bố và anh con đă bước vào bên trong.”
Ăn cướp ngân hàng là một tội phạm dễ làm nhất khi người ta cần tiền. Nó rất đơn giản, mà lại có tiền ngay lập tức. Các tay tội phạm mới ra nghể, hay dầy kinh nghiệm đều chọn việc cướp ngân hàng để làm thử. Ông Troy Nehls, Sĩ quan Cảnh Sát Tư Pháp ở Quận Hạt Fort Bend, bao gồm tỉnh Katy, kể lại rằng: “Nếu bạn là nhân viên công lực một thời gian, thế nào bạn cũng đụng phải vài vụ cướp ngân hàng đủ kiểu, đủ cỡ. Nhưng tôi chưa bao giờ thấy cả một gia đ́nh cùng hợp tác với nhau để đi ăn cướp ngân hàng như vụ này.”.
Ba cha con nhà Catts không có vẻ ǵ là dân ăn cướp chuyên nghiệp. Không ai nghĩ rằng ba cha con nhà ấy nhúng tay vào việc ăn cướp ngân hàng. Họ không bị khó khăn trầm trọng về tài chánh, hay có vấn đề về tâm thần. Ông Scott là một người đàn ông goá vợ, đang làm việc cho công ty về năng lượng. Cô Abby làm nhân viên cho cửa hàng Victoria Secret, bán đồ lót phụ nữ, và cậu Hayden làm nhân viên quản lư khách sạn.
Bà con hàng xóm trong chung cư đều khen ba bố con là những cư dân b́nh thường, như mọi người khác. Nhưng ông Nehls cho biết, khi ra tay cướp nhà băng, đụng chuyện, ba cha con là “những tay liều lĩnh, gan dạ, không sợ ǵ ai. May là họ chưa bị bắn khi xảy ra đấu súng.”.
Ba bố con nhà Catts thực hiện hai vụ cướp: Vụ thứ nhất cướp ngân hàng Comerica. Sau đó hai tháng, họ đi cướp Quĩ Tín Dụng công đoàn. Khi sắp sửa thực hiện vụ cướp thứ ba th́ họ bị bắt vào tháng 11 năm 2012.
Nhà báo t́m cách điều tra xem v́ sao ba cha con trở thành những tên cướp nhà băng, nhưng ông Scott và hai người con từ chối không trả lời. Măi về sau, khi cần thương lượng với toà án để được hưởng án nhẹ, họ mới đồng ư nói hết sự thật, và họ dành cho tôi cuộc phỏng vấn.
Tôi chỉ được phép nói chuyện riêng với từng người một trong gia đ́nh. Cô Abby là người đầu tiên được dẫn đến pḥng thăm viếng để gặp tôi. Cô ngồi trên ghế, cúi đầu xuống, không nh́n lên mặt tôi. Sau vài phút yên lặng, cô nói: “Nhiều khi tôi cảm thấy xấu hổ về những ǵ xảy ra, tôi chỉ muốn biến mất, trốn đi nơi nào mất tích luôn.”.
Sau đó là cậu Hayden. Cậu nói với tôi: “Hàng đêm tôi nh́n lên trần nhà, và tự hỏi chúng tôi nghĩ thế nào mà lại làm cái chuyện đi ăn cướp..ngân hàng?”
Rồi đến lượt ông Scott bước vào. Ông ch́a tay ra bắt tay tôi, ngồi xuống ghế, và xếp hai bàn tay lại với nhau. “Tôi chỉ có thể nói với ông rằng tôi đi cướp ngân hàng để giúp gia đ́nh.”. Ông ngừng nói, thở hắt ra một hơi dài, rồi nói tiếp: “Vâng, tôi thề với ông rằng tôi đi ăn cướp ngân hàng chỉ v́ thương hai đứa con tôi.”.
CÂU CHUYỆN BẮT ĐẦU từ tỉnh McMinnville, một tỉnh nhỏ của tiểu bang Oregon, ngay phiá nam của thành phố Portland, nơi ông Scott chào đời, và lớn lên. Cha của ông là chuyên viên tín dụng ở ngân hàng tiết kiệm First Federal Savings and Loans. Khi c̣n học trường trung học McMinnville, Scott chơi football- banh bầu dục, cậu yêu cô gái bạn tên là Beth Worral, một nữ sinh rất giỏi về bơi lội. Hai người thành hôn ngay sau khi tốt nghiệp trung học. Sau khi Beth sanh được hai đứa con là Hayden và Abby, hai vợ chồng họ Catts xây một căn nhà xinh xắn ở tỉnh Dundee. Ông Scott khoe với tôi: “Đó là căn nhà như tôi mơ ước.”. Nhưng tội nghiệp thay, năm 1995, Beth bị vướng bệnh ung thư vú, và hai năm sau bà qua đời. Lúc đó Hayden mới được 5 tuổi, và Abby mới lên 2.
Theo lời tâm sự của ông Scott, vào thời điểm vợ ông mất, ông có cảm tưởng như cuộc đời của ông chấm dứt từ đây. Ông chán đời vô cùng. Ông uống rượu suốt ngày. Ông có kết hôn lần thứ hai, nhưng chỉ tồn tại một thơi gian rất ngắn. Ông phải đi chữa bệnh nghiện rượu. Ông bắt đầu thiếu tiền trả nợ tiển nhà. Gia đ́nh phải dọn về ở chung với mẹ của ông Scott. Ông bị mất việc, t́m được việc, và đổi việc hai ba lần. Chiếc xe dùng làm chân chạy, cũng bị ngân hàng kéo đi mất.
Khoảng thời gian từ năm 2000 đến 2002, ông chợt có ư nghĩ phải làm cách nào kiếm thêm nhiều tiền. Ông nhớ có lần cha ông kể chuyện rằng ngân hàng First Federal, nơi ông làm bị ăn cướp. Khi Scott hỏi v́ sao không có ai đứng ngăn cản bọn cướp. Ông cụ cho hay là nhân viên ngân hàng được huấn luyện là phải tuyệt đối làm theo đ̣i hỏi của bọn cướp, không được chống cự. Bởi v́ số tiền ở ngân hàng được bảo hiểm, mất bao nhiêu công ty bảo hiểm đền lại bấy nhiêu.
Một buổi sáng sau khi lái xe đưa con đến trường học, Scott quanh trở lại ngân hàng của bố làm việc. Anh ta bước vào trong ngân hàng với cái nón lưỡi trai, áo nỉ mầu đen, và mang mặt nạ che mặt của người thợ sơn, đeo thêm cặp mắt kính đen. Anh mang bao đựng rác trên tay, và một khẩu súng loại cổ, không có đạn. Anh bước vào khung cửa sổ của người thâu ngân, yêu cầu bà ta ngưng làm tính cộng trên máy, ngưng đóng dấu giấy thu ngân, đưa hết tiền trong ngăn kéo cho anh. Bà vội vàng lấy hết số tiền trong ngăn tủ đổ vào bao rác của Scott. Scott bước ra khỏi ngân hàng với $2,500 trong bao đựng rác. Anh đi bộ tỉnh bơ ra chiếc xe truck, không gặp trở ngại ǵ cả. Anh lái xe ṿng ṿng một lúc xem có bị ai theo dơi hay không, rồi lái xe về nhà.
Vài ngày sau, tờ báo điạ phương đăng tin về vụ cướp ngân hàng. Họ in tấm h́nh trắng đen, mờ nhạt lấy từ trong máy thu h́nh của ngân hàng. Scott kể lại sự việc: “Mẹ tôi nói với tôi rằng người đàn ông bị đăng h́nh trên báo trông hơi giống tôi. Tôi bật cười. Thế là xong.”.
Một năm sau, khi thiếu tiền, Scott lại đánh cướp ngân hàng một lần nữa. Kỳ này anh ta lấy được $1,500 đô la ở một ngân hàng nhỏ. Sau đó, anh t́m được việc làm toàn thời gian cho công ty về năng lượng, với đồng lương rất khá: $25 một giờ. Thế rồi một năm sau, anh lại đi ăn cướp ngân hàng thêm một lần nữa, lấy được khoảng từ $5,000 đến $10,000. (Nhà chức trách nói rằng tay Scott này cướp ít nhất 5 ngân hàng ở Oregon). Scott khai với tôi: “Tôi nghĩ ḿnh chẳng làm tội ǵ nặng. Tôi không nạp đạn trong súng. Tôi biết tôi sẽ không bắn một ai cả. Tôi tự nhủ với ḷng ḿnh rằng ḿnh có lấy bao nhiêu đi nữa, th́ bảo hiểm cũng đề lại cho ngân hàng đủ, lo ǵ. Như vậy ḿnh chẳng làm hại người nào.”.
TRONG KHI ĐÓ, BẢN THÂN ÔNG SCOTT LÀ MỘT NGƯỜI CHA RẤT CHU ĐÁO, đích thân ông nấu ăn cho hai đứa con mỗi tối. Ông thường xuyên dẫn hai con đi nghỉ mát. Khi con ông thích học bơi lội,và dự thi bơi, ông không ngần ngại lái xe đưa con đi tập dượt ở những nơi xa.
Abby và Hayden không bao giờ nghi ngờ cha của ḿnh có một đời sống thứ hai, bí mật, không lương thiện. Hayden kể cho tôi nghe: “Sáng nào cha tôi cũng dậy rất sớm, khoảng 4 giờ 30. Ông chuẩn bị chu đáo mọi việc rồi mới ra khỏi nhà đi làm. Ông không phải là một vĩ nhân làm những chuyện to lớn, nhưng rơ rệt là ông làm việc siêng năng để lo cho gia đ́nh, và hai anh em chúng tôi.”.
Cô Abby th́ nói rằng: “Bố tôi là người nâng đỡ tinh thần cho tôi. Mổi khi tôi phải dự tranh giải bơi lội, ông là người khuyến khích và thúc đẩy tôi thao dượt tận t́nh. Ông nói tôi phải làm được cái ǵ đó cho vẻ vang. Trước ngày thi bơi, ông nấu những món ăn thật ngon, với nồi súp thịt, nhiều chất protein để tôi có sức ra tranh tài ngày hôm sau. Tôi thích những món ăn do cha tôi nấu.”.
Có một lần Hayden được chọn đi thi giải bơi lội toàn tiểu bang, và xin được học bổng theo học đại học. Nhưng rồi ghiền uống rượu quá, dù mới có 17 tuổi, anh ta bỏ cuộc, không dự thi. Abby th́ bỏ không đi bơi khi cô được 15 tuổi. Cô thú thật: “Lúc sau này tôi chỉ thích đi nhậu, và tiệc tùng với bạn bè thôi.”. Cuối cùng cô bé phải chuyển sang học nghề. Sau khi tốt nghiệp trung học, Hayden đi làm bồi trong khách sạn, lo việc tiếp khách. Cuối tuần, làm thêm nghề hướng dẫn du khách. Anh ta vẫn tiếp tục uống rượu rất nhiều. Và ông Scott lại lâm vào hoàn cảnh túng thiếu về tiền bạc. Đến năm 2010, ông Scott lập kế hoạch ăn cướp ngân hàng một chuyến nữa.
Ông Scott biết rằng, nếu ông có người đi phụ theo ăn cướp, ông có thể buộc hai ba người kiểm ngân –bank teller- đổ tiền vào bao rác, thậm chí có thể lấy luôn cả két sắt của ngân hàng. Nhưng ông không t́m ra được tay nào phụ giúp, kín tiếng, không bí bô bép xép, ngoại trừ hai đứa con của ông. Có lẽ ông nên bàn lại ư kiến này với hai đứa con xem sao.
Ông t́m cách sắp xếp ư kiến, kế hoạch định làm, để thuyết phục hai đứa con. Ông lư luận rằng nếu chúng làm đúng theo ông dặn ḍ, chắc chắn chúng sẽ không bị bắt. Sau đó, ông sẽ dùng số tiền cướp được để kinh doanh, và hai đứa con của ông có thể đi trốn nơi khác. Ông Scott kể với tôi rằng hai đứa con cảm thấy lo ngại, ngần ngừ không muốn tham gia. Ông đọc thấy sự chán nản trong anh mắt của Hayden. Ông vội vàng dùng lời lẽ để khuyến khích cậu ta. Với Abby cũng vậy, cô ta tỏ ư hoài nghi. Ông phải giải thích rằng chỉ cần làm một cú chót giúp gia đ́nh rồi thôi.
Ông thuyết phục cậu con trai. Hayden kể lại với tôi: “Chúng tôi ngồi ở trong nhà bếp. Bố nói là ông có việc quan trọng để bàn với tôi. Ông thú nhận ông có việc làm thứ hai, bán thời gian là “ăn cướp nhà băng.”. Tia mắt ông nh́n tôi, tôi biết ông không nói đuà.”.
Ông Scott vạch ra kế hoạch như sau: Ông sẽ là tay “muscle”, gánh vác chuyện nặng, bước vào ngân hàng, doạ nạt khách hàng và nhân viên, làm cho họ hoảng sợ, và Hayden sẽ đóng vai tṛ “đứa mang bao đựng tiền”, ra lệnh cho thu ngân viên và khách hàng bỏ hết tiền vào trong bao cho y. Hai cha con sẽ mạng mặt nạ, ngụy trang, và bước vào ngân hàng lúc sớm, khi chưa có nhiều khách hàng, chuồn lẹ trong ṿng ba phút. Ông Scott nói với con trai rằng họ có thể lấy được khoảng $40,000 đô la hay nhiều hơn, thật dễ dàng.
Vào sáng ngày đi ăn cướp, Hayden sợ quá, ông Scott làm chuyện ăn cướp một ḿnh, và đem về được vài ngàn đô la. Ông ta trở về nhà trước giờ ăn trưa. Hayden khai với tôi: “Bố tôi làm việc đó thật là nhanh, và dễ dàng quá, nó để lại dấu tích cho kỳ sau làm tiếp. Tôi nghĩ cha tôi biết rất rơ ḿnh phải làm ǵ.”.
Sau đó, ông Scott bị mất việc v́ “laid-off”. Tháng Giêng năm 2012, ông t́m được việc làm mới ở Houston, Texas, và phải dọn đến đây ở. Cô Abby dọn về ở với bà nội tại Oregon, và Hayden đi Hawaii, t́m được việc làm trong khách sạn. Mọi việc khá ổn thoả, ba cha con bắt đầu một trang sử mới, việc làm của ông Scott trả lương cũng khá. Ông hy vọng sẽ không c̣n phải nghĩ đến chuyện đi cướp nhà băng. Nhưng rồi sự việc không được thuận buồm xuôi gió ở Texas.
VÀO KHOẢNG THÁNG BA, ông Scott thuyết phục được Abby dọn sang Texas. Cô con gái cưng của ông t́m được việc làm cho cửa hàng Victoria Secret, chuyên bán đồ lót cho phụ nữ.(Abby rất hănh diện với việc làm mới. Trong trang facebook của cô, cô tự xưng ḿnh là “Pink Girl”, “Thiếu Nữ Mầu Hồng.”). Vài tháng sau, Hayden cũng sang ở với bố và em gái. Ít lâu sau, anh chàng nhắc với Bố về chuyện rủ nhau đi cướp ngân hàng, bởi v́ cu cậu cần tiền đi học đại học.
Ông Scott chấm một ngân hàng Comerica ở gần nhà để thăm ḍ,và quan sát. Ông bắt đầu dắt con chó Bella đi ngang qua ngân hàng nhiều lần, và ông sai cậu con trai bước vào trong ngân hàng nghiên cứu điạ h́nh, cách bố trí ở tầng trệt của ngân hàng. Ông cần một người lái xe đưa hai cha con “tẩu thoát” – và đến đây, ông không c̣n nghĩ đến ai khác ngoài cô con gái của ḿnh.
Hayden bước vào pḥng cô em gái Abby, và lên tiếng nói: “Anh cần cho em biết một điều bí mật. Bố của chúng ḿnh là một tay cướp ngân hàng. Anh sẽ phụ Bố làm việc đó. Bố và anh cần em giúp một tay trong kế hoạch sắp tới.”
Qua ngày hôm sau, ông Scott nói chuyện với Abby, hứa với cô bé rằng cô chỉ phải làm hai việc thật đơn giản là lái xe đưa hai người đến gần ngân hàng, thả họ xuống, và đến một chổ gần đó chờ hai người hành sự xong,từ đó lái xe đi về nhà, chạy với tốc lực b́nh thường, không cần phải vội vă. Cô Abby đồng ư tham dự vào kế hoạch ăn cướp ngân hàng. Cô nói với tôi: “Đây là việc tôi cảm thấy ḿnh phải làm để bảo vệ hai người, và để yên trí rằng hai người không bị bắn, hay gặp chuyện không may. Tôi không muốn làm Bố thất vọng.”.
Ở trong căn apartment của ba bố con, Hayden và Scott tập dượt cách đột nhập ngân hàng, và doạ nạt người trong ngân hàng phải dơ tay lên, đầu hàng. Ba cha con dự tính sẽ cướp ngân hàng vào ngày 9 tháng Tám, đó là ngày Abby được nghỉ làm ở cửa hàng Victoria Secret. Đêm trước ngày hành động, ông Scott sai hai đứa con đi ăn cắp bảng số xe của người khác gần chung cư, và gắn vào xe Jetta của cô.
Vào ngày ba cha con đi ăn cướp nhà băng, kế hoạch khởi sựvà diễn tiến rất tốt đẹp. Đứng ở ngoài ngân hàng, Abby dùng máy liên lạc walkie-talkie báo cáo sơ về t́nh h́nh chung. Đúng ba phút sau, Scott và Hayden ra lệnh cho quản lư ngân hàng phải mở khóa cửa sau, để hai cha con thoát ra, và nhảy lên xe Jetta. Abby lái xe đến một khu phố khác, và Hayden và Scott thảy hết đồ ngụy trang, súng gỉa, bảng số xe giả vào thùng rác lớn gần đó. Về đến nhà, ba cha con đếm tiền. Họ hết sức kinh ngạc, và mừng rỡ, số tiền kiếm được lên đến $70,000 đô la. Một số tiền rất lớn so với ngân hàng nhỏ.
Họ nghe tiếng c̣i hụ, và quyết định ra khỏi nhà. Scott lấy xe gắn máy cưỡi đi. Hayden đi ra khu trung tâm thương mại, và Abby th́ đi làm móng tay. Tối hôm đó, Abby vẫn hơi bối rối, lo ngại. Cô kể lại như sau: “Tôi cứ ngó chằm chặp ra cánh cửa, chờ xem cảnh sát có đến t́m hay không.”. C̣n Hayden th́ mừng lắm, cậu phấn khởi nói: “Tôi cảm thấy sung sướng, vừa trải qua một vố căng thẳng hết sức. Vụ này sẽ làm thay đổi hẳn cuộc đời của tôi. Tôi phải thú thật về điều này.”.
Trước hết, ông Scott dùng số tiền ăn cướp để trả nợ. Ông mua một chiếc xe gắn máy thứ hai, và một chiếc xe SUV hiệu Tahoe giá $17,000 cho Hayden, một chiếc xe Ford hiệu Focus cho Abby. (Chiếc Jetta của cô bé quá cũ, và bị hỏng máy hoài.). Số tiền c̣n lại chia đều cho ba cha con. Nhưng mới đến tháng Chín họ đă tiêu hết sạch số tiền chia nhau.