Bất cứ ai không đạt yêu cầu, có là con ông nào, cháu ông nào cũng sẽ bị loại ra
Làm thường xuyên
Lời tuyên chiến với "con ông, cháu cha" của Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng với cán bộ, nhân viên Tổng Công ty quản lư cảng, quản lư bay nhanh chóng trở thành hiện tượng nóng trong toàn xă hội.
Các chuyên gia lo ngại nhiều khó khăn về lợi ích, quan hệ giữa bộ nọ, bộ kia, người này với người khác là nguyên nhân khiến bộ trưởng khó có thể thực hiện được.
Tuy nhiên, khẳng định quyết tâm của bộ trưởng không chỉ dừng lại ở lời nói, hay việc hô hào những khẩu hiệu. Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường cho rằng, tinh giản biên chế, thanh lọc bộ máy là chuyện b́nh thường, không có ǵ là khó khăn với bộ.
"Bộ không đặt vấn đề con ai, cháu ai mà chỉ có khái niệm là công chức, viên chức, cấp trên với cấp dưới, lănh đạo và nhân viên... đă được tuyển dụng vào cơ quan nhà nước để làm việc phải đáp ứng được yêu cầu từng vị trí, tính chất công việc. Bất cứ ai không đạt yêu cầu, có là con ông nào, cháu ông nào cũng sẽ bị loại ra", Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường nói.
Cũng theo ông Trường, việc rà soát lại chất lượng cán bộ, nhân viên công chức là việc làm thường xuyên của cơ quan quản lư nhà nước. Từ việc thực hiện rà soát, đánh giá lại chất lượng cán bộ công chức. Với những cán bộ, công chức tŕnh độ thấp có thể cho đi đào tạo lại, nâng cao chất lượng. Với những cán bộ sắp nghỉ hưu có thể chuyển vị trí cho phù hợp. Ai không đáp ứng được buộc sẽ phải cho nghỉ việc.
Không thể tùy tiện?
Trước quyết tâm của Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng, PGS.TS Nguyễn Hữu Tri, Viện phó phụ trách Viện Xă hội học và Khoa học quản lư, nguyên là Viện trưởng Viện Khoa học hành chính, Trưởng khoa Quản lư hành chính, Học viện hành chính Quốc gia bày tỏ lo ngại "Bộ trưởng nói như vậy nhưng không biết bộ trưởng có làm được không"?
Theo phân tích của vị chuyên gia này, phải đi vào từng t́nh huống rất cụ thể mới có được cách thức xử lư cụ thể. Để đi từ lời nói tới một cách giải quyết cụ thể lại phải tuân thủ những quy tŕnh, ở đây là cơ quan nhà nước nó không giống với trách nhiệm cá nhân, hay cơ quan tư nhân.
Một thực tế rất rơ ràng, một công nhân muốn sa thải phải đánh giá theo đúng quy tŕnh, mức độ vi phạm. Với cơ qua nhà nước phải có ư kiến cấp trên, cấp dưới, có đánh giá, nhận xét, có họp kỷ luật, có giàng buộc hợp đồng... tất cả phải tuân theo luật không thể tùy tiện coi cơ quan nhà nước như công ty của ḿnh thích cho ai nghỉ là cho.
Đó là c̣n chưa nói tới việc quyết định đó có đụng chạm tới ai không, mối quan hệ, lợi ích nào không...
Thứ hai, quyền lợi của người lao động có được đảm bảo đủ không? Nếu cho nghỉ, chính sách chế độ thế nào, quy tŕnh thủ tục như thế nào. Việc này không hề đơn giản trong cơ chế hiện nay.
Nếu c̣n tâm lư "đả chuột sợ đánh vỡ b́nh quư" th́ phải cần thận nếu không cuối cùng cũng chỉ là cái bẫy để bẫy mấy chục triệu cán bộ, công chức. Tất cả phải giải quyết theo luật pháp chứ không phải tùy tiện quyết định.
PGS Nguyễn Hữu Tri cho rằng, muốn giải quyết triệt để phải cần sự vào cuộc của cả hệ thống, chỉ dựa trên một sự vụ rồi đi xử lư theo kiểu giải quyết t́nh huốn sẽ không bao giờ giải quyết được vấn đề.
Theo đó, chỉ có cách thu gọn dần bộ máy hành chính nhà nước, chuyển sang họat động theo h́nh thức xă hội hóa, theo cơ chế thị trường. Cán bộ, viên chức cũng làm việc theo cơ chế thị trường.
Có 3 mô h́nh sẽ dần chuyển đổi là: doanh nghiệp, cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp. Khi chuyển sang hoạt động theo cơ chế thị trường chất lượng cán bộ, công chức, viên chức sẽ bị thanh lọc theo đúng yêu cầu của thị trường.
Bán ghế, luật hóa chạy chức?
Cho rằng, nếu công khai hóa việc chạy chức chạy quyền bằng luật tức là "bán ghế", th́ người dân vẫn giám sát được và cơ quan nhà nước cũng dễ quản lư.
Obama phải ‘chạy’ vào Nhà Trắng, Putin phải ‘chạy’ vào nhà đỏ, trên thế giới không ai không muốn chức quyền th́ việc chạy vào chức, quyền của Việt Nam cũng là dễ hiểu. Không thể đổ lỗi cho việc chạy chức, chạy quyền trong khi cả thế giới đều có như vậy, điều này cho thấy cơ chế quản lư yếu kém của Việt Nam chứ không phải lỗi của người chạy chức, chạy quyền hay lỗi của "con ông, cháu cha".
PGS Nguyễn Hữu Tri cho biết, không nên nghỉ nếu luật hóa chạy chức, chạy quyền th́ chỉ người có tiền mới làm quan chứ không chọn được người tài. Vấn đề này, các nước tư bản đă làm rồi, điều kiện đầu tiên để một người tham gia vào vị trí nào là phải có mức tài sản cố định là bao nhiêu.
Đi cùng với đó là cơ chế chịu trách nhiệm, nếu không đáp ứng được yêu cầu dù có chạy tiền vào cũng sẽ bị loại ra. Nghĩa là không lo chỉ người có tiền mới làm được quan v́ có tiền mà không có tài th́ cũng mất cả "ch́ lẫn chài". Tuy nhiên, việc này ở Việt Nam chưa làm được do cơ chế, chính sách c̣n vướng.
Tức là cơ chế hiện nay của Việt Nam chưa đặt hiệu quả, chất lượng công việc lên đầu. Về nguyên tắc phải phân tích công việc rồi trên cơ sở đó mới t́m người đặt vào đó nhưng ở Việt Nam lại đang làm ngược lại bố trí người rồi mới đẻ ra việc.
Tức là cái quan niệm, có cũng được, không có cũng không sao. Như vậy th́ không thể tránh khỏi t́nh trạng bộ máy ́ ạch, quan liêu. Càng tinh giản bộ máy càng ph́nh to.
- therealrtz ©VietSN
