Thoái hóa khớp do tập thể thao không phù hợp

[Hanna]

Nhiều người cho rằng chỉ cần tập thể dục là có thể tăng cường sức khỏe. Họ đâu biết rằng việc chọn lựa môn thể thao tham gia rất quan trọng. Vì nếu chọn môn thể thao không phù hợp có thể khiến bạn thoái hóa khớp sớm hơn
Cơ thể mỗi người mỗi khác. Cơ thể ngày càng lão hóa đi nhưng có cơ quan lão hóa sớm, có cơ quan lão hóa muộn. Một số người có thể mau bị thoái hóa khớp hơn người khác.
Chơi thể thao giúp duy trì sức khỏe nhưng bên cạnh đó một số môn sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây thoái hóa khớp sớm nhất là các môn đòi hỏi sự chạy nhảy nhiều trên những người có cơ địa dễ bị thoái hóa khớp.
Chơi thể thao “tiềm ẩn” những nguy cơ gây thoái hóa khớp
Ai cũng nghĩ luyện tập thể thao mỗi ngày 30 phút là tốt cho cơ thể nên các cầu thủ sẽ có sức khỏe tốt nhất vì ngày nào họ cũng tập thể thao. Tuy nhiên, các vận động viên thể thao các môn chạy nhảy lại bị hư khớp gối nhiều nhất.
Một danh thủ bóng đá của Việt Nam vừa qua đời đã cho thấy hình ảnh của người cầu thủ lúc về già khi mà các khớp bị thoái hóa khiến cho việc đi đứng của ông rất khó khăn khiến cho mọi người không thể tưởng tượng chính đôi chân ấy ngày xưa đã thêu dệt nên các đường đi banh lả lướt.
Khớp của cơ thể chúng ta nói chung hay khớp gối nói riêng có một số lượng nhất định tế bào sụn khớp. Tế bào sụn khớp sẽ tạo chất sụn làm trơn láng hai mặt khớp giúp cơ thể vận động không đau.
Lớp sụn khớp sẽ mòn dần theo thời gian nhất là khi nó được sử dụng quá mức. Một nghiên cứu cho thấy trên người chạy marathon vừa xong, áp lực trong tế bào sụn khớp tăng lên nên sẽ làm tế bào sụn khớp bị chết sớm hơn. Hậu quả là lớp sụn khớp không được tạo ra. Lớp sụn khớp mòn dần dẫn đến thoái hóa khớp.
Chơi thể thao thì không thoát khỏi việc dính các chấn thương, nhẹ thì chỉ là bong gân độ 1, nặng hơn là đứt dây chằng, dập sụn khớp. Nếu tình trạng chấn thương không được sửa chữa sẽ làm cho khớp bị mất vững.
Khớp mất vững lại càng làm cho sụn khớp mau bị hư hơn và như vậy sẽ làm khớp thoái hóa sớm và nhanh hơn. Những người bị đứt dây chằng chéo ở khớp gối nếu không được chữa trị sẽ bị thoái hóa khớp gối sớm hơn.
Như vậy có thể thấy việc luyện tập thể thao mà không biết đến cơ thể hay chính xác hơn là khớp mình đang ở tình trạng như thế nào, môn nào là môn chơi thích hợp cho mình sẽ làm cho khớp mau bị thoái hóa hơn.
Có thể lấy ví dụ, nếu khớp gối đã bắt đầu bị thoái hóa với triệu chứng đau khi vận động mạnh thì các môn chơi chạy nhảy nhiều như đá banh, cầu lông, tennis sẽ không còn thích hợp thay có thể thay bằng các môn chơi nhẹ nhàng, ít đè nặng lên khớp gối như đi bộ chậm, bơi lội, đạp xe sẽ làm giảm áp lực lên gối và như vậy giúp tránh thoái hóa gối sớm.
Ngược lại những người đã có tình trạng viêm chóp xoay vai nếu tích cực bơi lội, chơi tennis, cầu lông sẽ làm cho gân dễ bị đứt hơn, những môn chơi không sử dụng tay nhiều như đá banh, đá cầu, đi bộ … sẽ thích hợp hơn.

Làm sao biết môn thể thao nào thích hợp với mình?
Khi còn trẻ, sụn khớp còn tốt thì gần như tất cả các môn đều có thể chơi được. Nhưng đến khi chúng ta có tuổi thì triệu chứng đau khi vận động nhiều sẽ là chỉ điểm cho biết khớp hay vùng gân nào đang bị thoái hóa. Khi đó, chúng ta nên đi khám để được các bác sĩ tư vấn môn chơi thích hợp.
Những môn chạy nhảy nhiều sẽ có nguy cơ làm thoái hóa khớp chi dưới sớm hơn. Các môn chơi dùng vai nhiều như đánh tennis, cử tạ… sẽ có nguy cơ làm gân vùng khớp vai dễ bị thoái hóa và bị đứt, do đó cần tránh các môn này.
Chúng ta cần theo dõi kỹ từng dấu hiệu mà cơ thể báo hiệu cho chúng ta để từ đó các bác sĩ sẽ cho chúng ta lời khuyên chơi một môn thể thao nào đó thật thích hợp, tránh chơi thể thao chưa thấy khỏe mà đã thấy bị thoái hóa khớp, thoái hóa gân…

TS.BS Tăng Hà Nam Anh

Trưởng Khoa Chấn thương Chỉnh hình

BV. Nguyễn Tri Phương TP.HCM