'Con ông cháu cha' trong các gia đình doanh nhân quyền lực
Việc chủ tịch tập đoàn điện tử Samsung, ông Lee-Kun-Hee thoát khỏi truy án trốn 130 tỉ USD tiền thuế, được nhà nước khoan hồng vào năm 2009 đã dấy lên những tranh cãi cho rằng quyền lực của các ông chủ Chaebol đã quá lớn đến mức có thể “một tay che trời”.
Vụ bê bối của hãng hàng không Korean Air tại sân bay quốc tế JFK, NewYork đã trở thành “giọt nước tràn ly” cho những bất bình lâu nay tại Hàn Quốc về đế chế các công ty gia đình (chaebol).
Cụ thể, con gái của củ tịch tập đoàn Korean Air- bà Heather Cho đã ra lệnh bắt chiếc máy bay đang chở mình quay lại cửa xuất phát để đuổi cổ tiếp viên trưởng chuyến bay New York - Seoul khỏi máy bay vì phục vụ sai món hạt macadamia. Tiếp viên trưởng đã để hạt macadamia trong gói giấy thay vì trong đĩa như cô Cho đòi hỏi.
Hành động của bà Cho khiến chuyến bay chậm chễ 11 phút. Truyền thông Hàn Quốc đã phản ứng dữ dội và cho rằng hành động của bà Cho là một ví dụ về “đặc ân” mà các gia đình đứng đầu các tập đoàn gia đình trị (Chaebol) nước này đang tự cho mình có quyền được hưởng.
Câu chuyện có lẽ không gây tiếng vang trên thế giới, nhưng đã châm ngòi cho một cuộc tranh cãi nảy lửa tại Hàn Quốc. Bởi trung tâm của cuộc tranh cãi là mô hình công ty gia đình đặc trưng của Hàn Quốc, tạo ra lợi nhuận khổng lồ cho đất nước này nhưng cũng đem lại những tai tiếng cho nền kinh tế củ nhân sâm không kém.
Việc phát triển nhanh chóng của Hàn Quốc trong hơn nửa thế kỷ qua đã bị chững lại – dư luận cho rằng một phần – là do các tập đoàn chaebol với truyền thống “cha truyền con nối” trong hội đồng quản trị.
Chaebol là một mô hình của tập đoàn thuộc sở hữu và điều hành bởi một gia đình tại Hàn Quốc, bao gồm một công ty mẹ, và có nhiều công ty con hoạt động để đáp ứng yêu cầu vật tư và dịch vụ của công ty mẹ. Tại các Chaebol từ vị trí chủ tịch cho đến các giám đốc điều hành đều là thành viên trong một gia đình cho nên mô hình này còn được gọi bằng một cái tên ngắn gọn là “gia đình trị”.
Sau chiến tranh thế giới thứ hai, nền kinh tế của Hàn Quốc bị tàn phá một cách nghiêm trọng. Để giải quyết những khó khăn trên, chính phủ nước này đã đưa ra một số quyết định hỗ trợ các doanh nghiệp lớn có sẵn cả về các chính sách ưu đãi, về thuế…Kể từ đó các Doanh nghiệp này không ngừng phát triển, trở thành những tập đoàn hàng đầu thế giới và đưa Nam Triều Tiên trở thành một trong những nền kinh tế phát triển.
“Bốn con rồng” châu Á bao gồm Huyndai, Samsung, SK và LG đã làm mưa làm gió tại đất nước này cũng như nổi danh trên thế giới. Bốn tập đoàn này đã tạo ra 90% tổng lợi nhuận của 30 tập đoàn đứng đầu Hàn Quốc năm 2013. Các nhà chức trách định nghĩa mỗi chaebol là một nhóm ít nhất 2 công ty được điều hành bởi một cá nhân hoặc thực thể Kinh doanh và tổng tài sản ít nhất là 5 nghìn tỉ Won (tương đương 4,74 tỉ USD) .
Những tập đoàn này được xếp hạng theo số lượng tài sản. Theo xếp hạng tính đến tháng 4 năm 2014, tại Hàn Quốc có khoảng 49 tập đoàn chaebol, không bao gồm những tập đoàn công. Bốn tập đoàn lớn nhất đã có vai trò lâu đời trong việc phát triển các ngành công nghiệp chủ chốt của Hàn Quốc như sản xuất chất bán dẫn, điện thoại và ô tô, trở nên thiết yếu với tăng trưởng kinh tế của đất nước.
Các chaebol nhận được trợ giúp từ chính phủ trong suốt quá trình chủ tịch Park Chung – hee bắt đầu quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa mạnh mẽ đất nước vào năm 1961. Bằng cách tập trung đầu tư nước ngoài vào một vài công ty, Hàn Quốc đã thực hiện quá trình hiện đại hóa với tốc độ nhanh đến mức nguy hiểm. Đất nước này đã lọt vào danh sách 20 nền kinh tế toàn cầu chỉ trong 4 thập kỷ. Trong giai đoạn đó, các tập đoàn chaebol chính là động cơ mà Seoul tạo ra để thúc đẩy cả quốc gia thoát khỏi đói nghèo đến với sự thịnh vượng. Một thời đây chính là các biểu tượng kinh tế của Hàn Quốc.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. Vì một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hãy ghé thăm chúng tôi, hãy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
