Ông Alexander Zakharchenko - Lãnh đạo của nước cộng hòa nhân dân tự xưng Donetsk hôm qua (25/12) đã khiến nhiều người giật mình thon thót khi đưa ra thông tin rằng chính quyền Kiev đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công quân sự mới nhằm vào miền đông Ukraine.
Ảnh minh họa
Theo lời ông Zakharchenko, giới chức ở Kiev sẵn sàng phá hoại các cuộc đàm phán ở Minsk để khởi động một cuộc tổng tấn công toàn diện nhằm vào nước cộng hòa chưa được công nhận Donetsk. Nhà lãnh đạo Zakharchenko cho rằng, việc đóng cửa một số sân bay gần đây ở các thành phố lớn của miền đông như Zaporizhia, Kharkiv và Dnipropetrovsk có liên quan đến chuyện Kiev đang tiếp nhận viện trợ quân sự từ phương Tây. Ông Zakharchenko tin rằng những cuộc chiến lớn đang ở phía trước.
3 sân bay lớn mà Nhà lãnh đạo của Donetsk nhắc ở trên đã được đóng cửa trong nhiều ngày nay kể từ hồi giữa tháng 12. Cục Giao thông đường không của Ukraine cho biết, các sân bay đó phải đóng cửa vì lý do an ninh. Một số tờ báo của Ukraine đưa tin, những sân bay này bị đóng cửa để tiếp nhận nguồn viện trợ quân sự của NATO cho chính quyền Kiev.
Thông tin gây giật mình trên được đưa ra trong bối cảnh lệnh ngừng bắn ở miền đông Ukraine đang trong tình trạng thực sự bấp bênh sau những cuộc đàm phán ban đầu đầy khó khăn giữa các bên có liên quan.
Nỗ lực tìm kiếm hòa bình mới nhất cho Ukraine dường như đã nhanh chóng rơi vào tình trạng “chết yểu” trong ngày hôm qua sau khi tiến trình đàm phán vừa được nối lại đã thất bại. Các bên đã không thể nhất trí được với nhau về điều nhỏ nhất là khi nào hai phe đối địch ở Ukraine nên ngồi lại với nhau để tìm biện pháp nhằm chấm dứt cuộc xung đột đẫm máu kéo dài 8 tháng qua ở Ukraine.
Cuộc đàm phán do phái viên của Nga và Châu Âu làm trung gian ở thủ đô Minsk của Belarus diễn ra hôm 24/12 đã tan vỡ sau hơn 5 giờ đồng hồ. Lực lượng ly khai miền đông Ukraine cho biết, các bên đã đạt được rất ít nếu không nói là không có chút tiến triển nào trong cuộc gặp mới nhất vừa rồi.
Kết quả đáng thất vọng trên đã phá hỏng luôn cả kế hoạch dự kiến về một cuộc gặp gỡ giữa chính quyền Kiev và lực lượng ly khai vào ngày hôm nay (26/12) nhằm ký kết một thỏa thuận toàn diện để thực thi lệnh ngừng bắn từ hôm 5/9.
Trưởng đoàn đàm phán của nước cộng hòa nhân dân tự xưng Donetsk cho biết, ông không thể tiết lộ chi tiết nội dung cuộc đàm phán “khó khăn” vừa diễn ra bởi tất cả các bên đều muốn giữ kín lập trường khác biệt của mình.
Tuy nhiên, vị quan chức trên nhấn mạnh, không có sự bảo đảm nào về việc sẽ có những cuộc tiếp xúc mới trong thời gian trước mắt. "Chúng tôi đã có một cuộc gặp sơ bộ đầy khó khăn", ông Denis Pushilin cho biết trên trang tin điện tử của lực lượng ly khai miền đông.
"Thời gian và ngày diễn ra cuộc gặp sắp tới vẫn chưa được quyết định. Nó vẫn đang trong quá trình được thảo luận”, ông Pushilin nói thêm. Bộ Ngoại giao Belarus cũng xác nhận thông tin trên, nói rằng “ngày diễn ra cuộc đàm phán tới sẽ được thông báo sau ".
Không vị quan chức nào của Ukraine hay Nga hoặc Châu Âu chịu trả lời các câu hỏi của phóng viên báo chí chờ đợi bên ngoài khu vực diễn ra cuộc đàm phán ở thủ đô Minsk.
Mâu thuẫn
Lập trường đối lập nhau sâu sắc về vị trí của Ukraine ở Châu Âu cũng như hệ thống chính phủ của quốc gia Đông Âu này là chướng ngại vật rất lớn trên con đường tìm kiếm một giải pháp cho cuộc chiến ở lâu dài ở miền đông.
Hai tỉnh Luhansk và Donetsk phản đối xu hướng ngả về Châu Âu của Kiev sau cuộc đảo chính lật đổ cựu Tổng thống Yanukovych hồi tháng 2. Giới tướng lĩnh của lực lượng ly khai kể từ đó đã tuyên bố thành lập các nước cộng hòa riêng để họ có thể tự lựa chọn đi theo con đường của riêng mình. Lựa chọn này được Nga ủng hộ nhưng bị những người theo chủ nghĩa dân tộc chiếm phần lớn trong chính quyền của Tổng thống Petro Poroshenko phản đối kịch liệt.
Ukraine vẫn là một quốc gia duy trì chế độ quyền lực tập trung chặt chẽ kể từ khi độc lập và nước này chỉ xem xét khả năng trao quyền tự trị nhất định cho các khu vực miền đông nhằm giảm sự bất mãn của người dân đối với sự giàu có, thịnh vượng mà Kiev được hưởng.
Những vấn đề trên đã gây ảnh hưởng đến hai thỏa thuận đạt được ở Minsk hồi tháng 9 mà Tổng thống Poroshenko buộc phải ký kết sau khi lực lượng ly khai thực hiện một chiến dịch phản công ngoạn mục, đánh cho quân đội của Kiev thua tơi tả.
Vấn đề trước mắt lớn nhất là lực lượng ly khai muốn giải quyết trong các cuộc đàm phán sắp tới là việc đảm bảo rằng Kiev phải nối lại hoạt động chi trả trợ cấp xã hội mà họ đã cắt đứt từ hồi tháng trước. Đại sứ Nga tại Kiev Mikhail Zurabov cho rằng vấn đề “kinh tế” là một trong 4 điểm chính trong chương trình nghị sự.
Tuy nhiên, một nhà đàm phán của Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE) đã nói rằng các bên có ý định không đề cập đến vấn đề chi trả trợ cấp xã hội. Theo ông này, vấn đề rút quân và trao đổi tù binh chắc chắn phải được đưa ra thảo luận.
Kiệt Linh (tổng hợp)
