Bánh ḿ pate ở Sài Thành đă là món phổ biến từ xưa. Đồ ăn nhanh này giờ càng thịnh hành khi giá cả rất phải chăng, ngon và no cũng không kém bất kỳ món ǵ khác. Cùng vietbf.com khám phá xem xe kéo bán bánh ḿ Saigon từ bao giờ mà có!
Anh Hà chạy xe ba gác đậu xịch trước xe bán bánh ḿ chả thịt ở ngă ba đường Huỳnh Khương Ninh (quận 1, TP HCM), gọi lớn: “Một ổ bánh đầy đủ” và ăn ngay. Bánh ngon phải thưởng thức nóng gịn ngay khi vừa đến tay. Anh nói: “Tui ăn bánh ḿ ở đây mấy năm rồi từ ngày ổ bánh có 8.000 đồng, bây giờ theo vật giá mà lên 12.000 đồng, nghiện vị bùi thơm dậy của pate, thịt heo ngon ngọt và rau thơm tươi”.
Hàng người xếp hàng dài đợi, đứng chật góc hẻm nhỏ. Có người đạp chiếc xe cọc cạch dừng trước quán gọi hai ổ bánh không ớt, hay chú lái taxi ghé vào ăn ổ bánh qua cơn đói nửa buổi, xong lại chạy tiếp tục cuốc taxi cho kịp giờ. Những bác lái xe ôm, cô bán vé số coi tiệm bánh ở khu Đa Kao này thân thiết như người bạn, tuần nào không ghé nhâm nhi vị gịn thơm của ổ bánh nhỏ là thấy thiếu và nhớ.
Khách chờ mua bánh ḿ. Ảnh: Khánh Ly.
Gần 80 năm trước, ông Trần Văn Hậu quê gốc ở tỉnh Hà Nam Ninh (cũ) đă bán món bánh ḿ kẹp thịt, pate và chả lụa ở con đường nhỏ Huỳnh Khương Ninh, quận 1, lấy tên là Bảy Hổ. Có cụ bà 80 tuổi bùi ngùi nhắc chuyện xưa, bà ăn bánh ḿ ở đây từ thời xe bánh ḿ Bảy Hổ do ông Hậu đẩy xe bán ở gần bánh cuốn Tây Hồ đầu đường, sau đó đến đời con gái ông là Trần Lệ Sương và hiện là cháu ngoại Hồ Quốc Dũng phụ trách. Qua bao nhiêu năm, bà vẫn đi t́m lại mùi vị một thời.
Một ổ bánh ḿ thơm ngon là tổng ḥa của nhiều yếu tố, là sự chăm chút đến từng chi tiết nhỏ, là ổ bánh nhỏ đặc ruột, vừa cho lên miệng đă gịn vỡ ra mềm mại, là cọng rau thơm tươi, ớt thái mỏng dậy lên vị cay nồng, là pate thơm bùi.
Đa phần nguyên liệu như thịt luộc, pate, dưa... đều do chủ quán chế biến với công thức riêng. Ảnh: Khánh Ly
Khá nổi tiếng nhưng 70 năm qua xe bánh ḿ nơi đây vẫn giữ đặc điểm là xe bánh ḿ nhỏ chứ không phải thành cửa hàng sang trọng tươm tất, không kinh doanh cả ngày mà chỉ bán vài giờ vào buổi chiều. Ổ bánh cũng nhỏ xinh để đáp ứng nhu cầu thực khách lỡ bữa cơm trưa có cái lót dạ xế chiều, ăn chơi chứ không để ăn no. Người chủ hiện nay là anh Dũng cho hay, thịt luộc, chả lụa và pate nhà làm theo công thức gia truyền, riêng pate vừa hấp vừa nướng nên cho vị ngậy đặc trưng ḥa hợp với nhân ổ bánh. Mọi nguyên liệu đều được chuẩn bị sát giờ bán, pate vừa ra ḷ nóng hổi, bánh ḿ vàng ươm chờ đến tay khách.
Bà Trần Lệ Sương, con gái nối nghiệp ông Hậu 30 năm nay, hồi tưởng lại những ngày đầu xe bánh ḿ khiêm tốn c̣n chưa được biết đến nhiều. Những ngày buôn bán đắt đỏ này bắt đầu từ 17 năm trước, khi sản phẩm của nhà được sự đón nhận của người Sài G̣n và lượng khách dần đông lên.
70 năm nay, nguyên liệu của ổ bánh ḿ được gia đ́nh tự làm theo công thức gia truyền. Ảnh: Khánh Ly
Câu chuyện tiệm bánh ḿ hơn 70 tuổi, truyền qua 3 thế hệ dần được biết đến nhiều hơn, vượt xa bên ngoài mảnh đất Sài G̣n. Ông Châu, một Việt kiều cách xa Sài G̣n nửa ṿng trái đất, cho biết ổ bánh ḿ Bảy Hổ khiến ông nhớ măi bởi đó là hương vị quê nhà. Nhà ở đường Vơ Thị Sáu, ông sống ở đây từ nhỏ cho đến học xong trung học th́ xuất cảnh sang Mỹ. Bánh ḿ là món ông yêu thích nhất, ở Mỹ cũng có bán bánh ḿ thịt nhưng ông tâm sự không đâu t́m được hương vị như xe bánh ở Đa Kao này. “Mỗi lần về nước là tôi ăn bánh ḿ ở đây hàng ngày, khi đi phải mua vài ổ mang theo lên máy bay ăn”, ông Châu nói.
Mới đây một nhóm sinh viên truyền thông Hàn Quốc, phụ trách trang web ẩm thực giới thiệu về thức ăn đường phố, sang Việt Nam hai tuần để t́m hiểu các món ăn. Nhóm thử không biết bao nhiêu bánh ḿ khắp các hàng quán ở Sài G̣n.
Thưởng thức ổ bánh ḿ gia truyền 70 năm, Joo Han Kim, một thành viên nhóm chia sẻ: “Ổ bánh ḿ Sài G̣n nhỏ gọn có thể nói lên câu chuyện của đất nước các bạn, từ lịch sử thời người Pháp đem pate đến Việt Nam, câu chuyện người Việt dùng rau thơm, dưa chua và ớt để làm tăng hương vị ẩm thực”. Lúc đầu sang Việt Nam, họ tưởng chừng sẽ không quen với việc dùng rau thơm trong món ăn nhưng không ngờ càng ăn càng ghiền. Nhóm đă quay đoạn phim về bánh ḿ và sẽ giới thiệu trên trang web để nhiều người biết thêm về một món ăn đường phố Sài G̣n.
Khánh Ly