Hôm qua Trung Quốc đă khai mạc Kỳ họp thứ 4 Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc (Quốc hội). Tại phiên khai mạc, Thủ tướng Trung Quốc Lư Khắc Cường tŕnh bày Dự thảo phát triển kinh tế - xă hội 5 năm (từ 2016-2020) lần thứ 13, bao gồm mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2016 và cả giai đoạn 5 năm, hướng đến “một xă hội khá giả” toàn diện.
Tuy nhiên Bắc Kinh chỉ đặt ra mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức 6,5%-7% trong năm 2016, thấp hơn so mức “trên 7%” được đề ra vào các năm trước đó.
Gánh nặng nợ công
Mục tiêu tăng trưởng kinh tế trung b́nh cho cả giai đoạn 5 năm tới cũng chỉ ở mức trên 6,5%. Bên cạnh đó, chính quyền cam kết sẽ tạo ra hơn 50 triệu việc làm tại các đô thị và số cư dân đô thị chiếm 60% dân số Trung Quốc vào năm 2020.
Tuy nhiên, ông Lư Khắc Cường thừa nhận cần chuẩn bị cho một trận chiến nhiều khó khăn. Hiện Bắc Kinh cố gắng cân bằng giữa tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp yếu kém, trong đó có việc xử lư nợ nần của các công ty “ma” do nhà nước quản lư, hạ tỉ lệ thất nghiệp xuống 4,5% trong năm 2016, đón chào các nhà đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp tư nhân trong một số lĩnh vực.
Để cải thiện môi trường, Bắc Kinh đưa ra tổng mức tiêu thụ năng lượng vào khoảng 5 tỉ tấn than đến năm 2020, cải thiện hiệu quả sử dụng nước. Thế nhưng, các cuộc biểu t́nh của công nhân bị sa thải dấy lên nghi ngờ liệu Bắc Kinh có thể thành công trong quá tŕnh chuyển đổi kinh tế đầy tham vọng của ḿnh hay không.
Công nhân tại một công tŕnh xây dựng ở TP Thượng HảiẢnh: REUTERS
Các nhà phân tích cho rằng 6,5% là mức tăng trưởng tối thiểu cần thiết để Trung Quốc đáp ứng mục tiêu tăng gấp đôi GDP b́nh quân đầu người trong giai đoạn 2010-2020.
Theo bà Diêu Vĩ, nhà kinh tế học của Ngân hàng Société Generale SA (Pháp), việc đặt mục tiêu tăng trưởng khiêm tốn để nền kinh tế không bị “sốc” trong ngắn hạn, đồng thời cũng cho thấy các nhà hoạch định chính sách hiểu sự nguy hiểm của t́nh trạng nợ công quá nhiều. Chính sách nới lỏng tiền tệ sẽ được sử dụng nhiều hơn nhưng có lẽ cũng chỉ đủ tạm thời ngăn chặn t́nh trạng kinh tế giảm tốc.
Dư thừa công suất
Trong lúc này, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng việc Trung Quốc công bố mục tiêu tăng trưởng đều đặn mỗi năm là không cần thiết và nên chấm dứt. Lư do, theo họ, là những mục tiêu đó trên thực tế lại gây hại cho nền kinh tế và khuyến khích các quan chức làm sai lệch dữ liệu. Mục tiêu đó chỉ cho thấy các nhà lănh đạo Trung Quốc nghĩ sao về sức khỏe kinh tế đất nước chứ không hề chỉ ra cách thức hoặc các chính sách để chinh phục cột mốc đề ra.
Mặc dù lĩnh vực dịch vụ đang phát triển, Bắc Kinh vẫn phải vật lộn với các khoản nợ công ngày càng chồng chất và t́nh trạng dư thừa công suất - một di sản của việc chính phủ bơm tiền vào nền kinh tế trong nhiều năm qua để duy tŕ tốc độ tăng trưởng cao.
Suy yếu của kinh tế toàn cầu làm giảm nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc trong lúc ḍng tiền “chảy” khỏi nước này ngày càng nhiều. Trong bối cảnh đó, mục tiêu tăng trưởng càng khiến những vấn đề này trở nên tồi tệ hơn, như đầu tư lăng phí và gánh thêm nợ nần.
Đề cập mục tiêu GDP, vấn đề trọng tâm của Quy hoạch phát triển 5 năm tới, ông Hàn Manh thuộc Viện Khoa học Xă hội Trung Quốc nói: “Quá chú trọng vào GDP đă trở thành một thói quen và cần phá bỏ điều đó”. C̣n theo chuyên gia kinh tế Kỳ Nguyên Mai của Trung tâm Thông tin nhà nước, các nhà lănh đạo Trung Quốc nên tập trung hơn vào các phép đo giúp cung cấp một bức tranh tổng thể về sức khỏe kinh tế đất nước, như đo chất lượng cuộc sống hoặc sức mua của các hộ gia đ́nh.
Therealtz © VietBF