Gần đến ngày phán quyết của Tòa trọng tài Công ước Luật Biển của Philippines 7/7, Trung Quốc tung lên rằng số nước ủng hộ họ lên tới con số 60. Tuy nhiên việc "nói dối quen mồm" của nước này đã bị vạch mặt. Trên thực tế khác xa với những gì họ nói và những nước ủng hộ họ là những nước nào?
Đảo nhân tạo Trung Quốc bồi đắp trái phép ở Biển Đông.
Mặc dù Trung Quốc cho biết có đến 60 quốc gia ủng hộ lập trường của nước này trong vụ kiện lên Tòa trọng tài Công ước Luật Biển của Philippines, nhưng sự thực đằng sau tuyên bố này dường như khác xa.
Lesotho, nước không có đường bờ biển ở Châu Phi và rõ ràng không có mối liên hệ nào ở Biển Đông, nhưng được Trung Quốc công bố là 1 trong 60 nước ủng hộ Bắc Kinh trong vụ kiện của Philippines. Sự xuất hiện bất ngờ của Lesotho và các quốc gia nhỏ khác nằm cách xa Châu Á dường như là "sản phẩm" vận động hành lang của Bắc Kinh nhằm ráo riết tập hợp sự ủng hộ trước ngày Tòa trọng tài ra phán quyết vụ Philippines kiện những đòi hỏi quá đáng của Trung Quốc ở Biển Đông. Dự kiến tòa sẽ ra quyết định cuối cùng vào ngày 7.7.
Tuy nhiên, theo tuyên bố của Trung Quốc được tờ Wall Street Journal và Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược CSIS ở Washington có được, trong số 60 quốc gia chỉ có 8 nước công khai bày tỏ ủng hộ quyền tẩy chay phán quyết của tòa, đó là Afghanistan, Gambia, Kenya, Niger, Sudan, Togo, Vanuatu và Lesotho. 5 nước trong danh sách mà Trung Quốc tự công bố đã thẳng thừng từ chối ủng hộ Bắc Kinh, trong đó có 2 nước là thành viên EU.
Đối với Trung Quốc, nước từ lâu chỉ trích Mỹ "quốc tế hóa" tranh chấp, sự sốt ruột lôi kéo các nước ủng hộ càng cho thấy Bắc Kinh ngày một quan ngại rằng, phán quyết của tòa có thể khiến nước này bị cô lập. Các kết quả khác nhau cũng cho thấy, giới hạn sức mạnh của Trung Quốc, thậm chí ngay giữa những nước đang "khát" tiền của Bắc Kinh. "Điều này giống như một liên minh lập lờ ủng hộ Trung Quốc, hoặc đơn giản là không nắm rõ tình hình" - ông Euan Graham, chuyên gia về Biển Đông tại Viện Lowy ở Sydney, Australia cho hay.
Trung Quốc tuyên bố không công nhận và tuân theo phán quyết của tòa trong vụ kiện của Philippines. Trong khi đó, Mỹ và đồng minh, kể cả nhóm G7, liên tục kêu gọi Bắc Kinh tôn trọng phán quyết. Thậm chí, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter còn cảnh báo Trung Quốc có nguy cơ dựng bức "Vạn lý trường thành của sự tự cô lập". Đáp lại, Trung Quốc cáo buộc Mỹ có tư tưởng "bá quyền", chỉ trích Tòa trọng tài trong các bài xã luận đăng trên báo chí trong và ngoài nước, đồng thời công khai cảm ơn hàng chục quốc gia mà nước này cho rằng ủng hộ Bắc Kinh.
Mặc dù không công bố danh sách chính thức, nhưng tháng trước, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng, có hơn 40 nước ủng hộ, và tuần trước con số này tăng lên gần 60. "So với 7 hay 8 quốc gia, con số này nói lên nhiều điều" - phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc - Lục Khảng - nói. Ông này đổ lỗi cho các nước ngoài khu vực mở rộng tranh chấp. "Đó là lý do vì sao nhiều nước quan tâm, thân thiện với chúng tôi và muốn hiểu tình hình thực tế. Sau khi hiểu được giá trị của vấn đề, họ quyết định có lập trường ủng hộ và bảo vệ công lý" - ông Lục bao biện.
8 nước công khai ủng hộ Trung Quốc cho rằng Bắc Kinh có quyền tự lựa chọn phương pháp giải quyết tranh chấp của riêng mình. Gambia, quốc gia ở Tây Phi, ủng hộ lập trường của Bắc Kinh sau khi chuyển hướng mối quan hệ ngoại giao với Trung Quốc thay vì Đài Loan hồi tháng Ba. Trung Quốc cũng nói rằng nhiều nước Arab bày tỏ sự ủng hộ của họ trong "Tuyên bố Doha" tại cuộc gặp ở Qatar tháng trước. Tuy nhiên, tuyên bố này không được công khai, và cả các quan chức Qatar lẫn Trung Quốc đều không thể cung cấp bản sao. Một quan chức Trung Quốc cho biết, văn bản vẫn đang được chuyển ngữ.
Nga, cường quốc duy nhất trong danh sách của Trung Quốc, đồng ý không nên quốc tế hóa tranh chấp, nhưng cũng không công khai ủng hộ Bắc Kinh trong vụ kiện.
Ông Greg Poling, chuyên gia của CSIS về Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á cho rằng, nhiều nước dường như chọn cách không công khai mâu thuẫn với Trung Quốc. "Cuối cùng, khả năng nghĩ ra được một kịch bản hấp dẫn và lôi kéo các nước khác tin vào điều đó cho thấy cường độ sức ép mà Trung Quốc đang phải đối mặt" - ông Poling nói.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc không trả lời đề nghị bình luận về việc các nước ủng hộ hay từ chối ủng hộ Bắc Kinh. Trong số này có Ba Lan, một thành viên EU, khối ủng hộ vụ kiện của Philippines. Hồi tháng 4, giới chức Ba Lan "té ngửa" khi Bắc Kinh đột ngột ban hành tuyên bố sau cuộc gặp của hai ngoại trưởng, mặc dù nó chưa được cả hai bên thông qua.
Tuyên bố nói rằng Ba Lan ủng hộ chính sách của Trung Quốc giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại và tham vấn, mà không nhắc gì đến Tòa trọng tài. "Tuyên bố không phản ánh chính xác lập trường của Ba Lan về vấn đề Biển Đông. Quan điểm của chúng tôi vẫn không thay đổi, và phù hợp với chính sách tổng thể của EU" - Bộ Ngoại giao nước Ba Lan nhấn mạnh.
Slovenia, một thành viên khác của EU, và hai nước Balkan là Bosnia và Herzegovina, cũng phủ nhận tuyên bố của Trung Quốc nói rằng hai nước này ủng hộ Bắc Kinh trong vụ kiện. Hồi tháng Tư, Fiji thẳng thừng phủ nhận thông tin trên báo chí Trung Quốc cho rằng nước này ủng hộ lập trường của Bắc Kinh.
Cũng trong tháng Tư, khi Trung Quốc công bố đạt "đồng thuận quan trọng" với Lào, Campuchia và Brunei về Biển Đông, người phát ngôn chính phủ Campuchia phủ nhận, nói rằng Phnom Penh không đạt thỏa thuận nào với Bắc Kinh, và Campuchia không thay đổi lập trường của mình.
Therealtz © VietBF
