Không ăn cũng chết mà ăn cũng chết. Chính người Việt đang tự hại ḿnh chứ chưa cần ǵ đến TQ nhúng tay vào. GS.TS Nguyễn Bá Đức, PCT Hội Ung thư Việt Nam nói với Góc nh́n thẳng về mối lo Việt Nam đang tăng ung thư nhanh nhất thế giới mà nguyên nhân chính từ việc "ăn ǵ cũng chết".
15 năm qua, số người mắc bệnh ung thư ở Việt Nam đă tăng gấp đôi (từ 69.000 ca lên 150.000 ca) và dự kiến trong 5 năm tới, mỗi năm sẽ có 200.000 ca mắc mới bệnh ung thư. Điều lo ngại này đă được Uỷ ban thường vụ Quốc hội nêu rơ khi thuyết minh về chương tŕnh giám sát chuyên đề an toàn thực phẩm sẽ thực hiện vào năm 2017.
Chúng ta sẽ đối diện ra sao với hiện trạng này?
Chuyên mục Góc nh́n thẳng của báo VietNamNet trao đổi với GS Nguyễn Bá Đức, Phó Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, nguyên Giám đốc Bệnh viện K về vấn đề này.
Nhà báo Phạm Huyền:Thưa ông, ông có lư giải thế nào về tốc độ tăng số người mắc bệnh ung thư đến chóng mặt ở Việt Nam như vậy?
GS.TS Nguyễn Bá Đức: Nói về ung thư th́ có rất nhiều nguyên nhân. Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới, 80% nguyên nhân sinh ra ung thư là từ môi trường bên ngoài.
Ở Việt Nam, đúng là có hiện tượng tăng bệnh ung thư rất nhanh. Những năm 1990, chúng tôi thấy, số lượng người mắc bệnh này c̣n rất thấp, khoảng 70.000 người trong một năm, nhưng đến năm 2010-2015, con số này mỗi năm đă là 150.000 người.
Dự báo đến năm 2020, tức 4-5 năm nữa thôi, sẽ có 200.000 người mắc ung thư mới mỗi năm. Cộng với số người đă mắc bệnh ung thư đang điều trị và số người đă khỏi bệnh ung thư rồi th́ tỷ lệ mắc bệnh này ở Việt Nam c̣n cao hơn rất nhiều.
Nói Việt Nam sẽ là nước có tỷ lệ mắc ung thư cao nhất thế giới không hẳn là chính xác, mà có lẽ, phải nói là Việt Nam có tốc độ tăng các ca mắc ung thư vào loại nhanh nhất thế giới th́ đúng hơn.
Nếu chúng ta tác động vào các nguyên nhân sinh ung thư th́ sẽ giảm được tỷ lệ mắc ung thư mới, trong đó, có vấn đề an toàn thực phẩm và thuốc lá.
Nhà báo Phạm Huyền: Vâng, thưa ông, tới 80% nguyên nhân gây ung thư là từ môi trường bên ngoài. Và vừa qua, những vụ việc thực phẩm bẩn độc liên tục bị phát hiện. Người dân có thể làm ǵ để thoát khỏi hiểm hoạ mắc ung thư hiển hiện hàng ngày như vậy?
GS.TS Nguyễn Bá Đức: Ưu tiên hàng đầu là phải làm sao pḥng bệnh đă, giảm được tỷ lệ mắc. Muốn vậy, phải ngăn chặn được tác nhân gây ung thư. Muốn chữa tốt th́ phải làm sao phát hiện được bệnh sớm.
Thế th́, về việc ngăn chặn bệnh, các tác nhân sinh ung thư ở chúng ta đă được phát hiện nhiều, đặc biệt là thuốc lá. Vậy th́, phải làm tốt hơn nữa công tác pḥng chống tác hại thuốc lá.
Thứ hai là vấn đề an toàn thực phẩm, vừa qua đă làm nóng trong nhân dân và nghị trường Quốc hội. Phải nói là, thực phẩm của chúng ta không an toàn nhiều quá.
Chúng ta thấy rằng, giờ đây, người dân c̣n nói, không biết ăn ǵ, ăn ǵ cũng chết. Có những câu nói hài hước, bi quan, thôi th́ ăn th́ chết về sau, không ăn th́ sẽ chết ngay bây giờ, thôi th́... cứ ăn. Đó là một thực trạng. Ta phải làm tốt hơn nữa công tác an toàn vệ sinh thực phẩm.
Nhiều người cũng đă nói, người Việt Nam chúng ta đang đầu độc lẫn nhau. Đạo đức xă hội đang có vấn đề nghiêm trọng, người ta không thấy được hiểm hoạ chung cho cộng đồng, trong đó, có chính bản thân ḿnh mà chỉ thấy cái lợi trước mắt. Xă hội phải lên tiếng mạnh hơn nữa, phải có biện pháp quyết liệt hơn nữa, thay đổi được quan điểm v́ lợi ích cá nhân mà bất chấp sức khoẻ cộng đồng và nguy hại cho xă hội.
Nhà báo Phạm Huyền: Hiện nay, có các bộ liên quan đến lĩnh vực này như Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Tài nguyên môi trường... Ông nghĩ sao về trách nhiệm của các bộ này khi để người dân phải sống bất an với các hiểm hoạ khôn lường như vậy?
GS.TS Nguyễn Bá Đức: Bộ Y tế là Bộ quản lư về sức khoẻ nhưng thường là phần ngọn. Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn có vai tṛ rất quan trọng, v́ vấn đề lương thực, thực phẩm độc hại phải được quản lư tốt hơn nữa. C̣n khi lên tới bàn ăn rồi th́ rất khó.
Hay Bộ Tài nguyên môi trường cũng vậy với t́nh trạng xả thải những chất gây ô nhiễm ra môi trường, cũng phải có trách nhiệm làm tốt hơn nữa...
Song, phải kể đến Bộ Giáo dục và đào tạo nữa. Chúng ta phải giáo dục từ khi là một đứa trẻ con, biết tự trọng, biết tôn trọng luật pháp và giữ ǵn sức khoẻ cộng đồng.
Cơ quan nào đứng ra chịu trách nhiệm chung th́ tôi nghĩ, đó là Chính phủ. Tuy nhiên, vừa rồi ta nói đến chuyện người Việt Nam đang tự đầu độc lẫn nhau. Thế th́, nếu các Bộ dù có chính sách tốt nhưng không chuyển được thành hành động, đến từng người dân, từng gia đ́nh phải có ư thức pḥng bệnh giữ ǵn cho tương lai, cho giống nói dân tộc th́ sẽ khó mà chống được tốc độ tăng ung thư.
Nhà báo Phạm Huyền: Ông có thể cho biết những tiến bộ cập nhật nhất của việc điều trị căn bệnh này trên thế giới cũng như ở nước ta?
GS.TS Nguyễn Bá Đức: Những tiến bộ y học ở Việt Nam có rất nhiều. Trước đây, phần lớn ung thư đều phát hiện ở giai đoạn muộn. Những năm 80-90 của thế kỷ trước, phần lớn các ca bệnh ung thư đều phát hiện ở giai đoạn 3-4, tỷ lệ khỏi rất thấp.
Nhưng hiện nay, số người mắc ung thư được phát hiện sớm tăng cao. Ví dụ như ung thư vú, chúng tôi ước tính 70% chữa khỏi sau 5 năm. Đó là thành tựu rất ấn tượng.
Các loại ung thư như ung thư vú, cổ tử cung, trực trạng, khoang miệng đă được phát hiện sớm và chữa được rất nhiều. Trước đây, nói đến ung thư là chết, là án tử h́nh.
Nhưng hiện nay, nhiều người sau khi chữa ung thư vẫn sống với gia đ́nh nhiều năm. Có những người, vài chục năm sau khi chữa bệnh, đến khi già th́ chết v́ bệnh khác chứ không phải v́ ung thư.
Đó là nhờ những tiến bộ y học trên thế giới đă được cập nhật ở Việt Nam.
Tốc độ tăng ung thư ở Việt Nam thuộc diện cao nhất thế giới
Năm 2000: 69.000 người mắc ung thư
Năm 2010: 126.000 người mắc ung thư
Năm 2015: 150.000 người mắc ung thư
Năm 2020: ước 200.000 người mắc ung thư/năm
Các nguyên nhân:
Thực phẩm bẩn: 35%, Hút thuốc lá: 30%, Di truyền: 10%, Nguyên nhân khác: 15%
vietbf @ sưu tầm
