Cảm ngộ nhân sinh: Sống tử tế trong nghịch cảnh

[trungthuc]

(Minh họa)

Cuộc đời chưa bao giờ là một con đường thẳng tắp trải đầy hoa. Nó luôn gập ghềnh, khúc khuỷu, có những đoạn đường tối đến mức khiến cho chúng ta không nhìn rõ được chính mình. Có lúc, chúng ta thấy mình như một bóng người đơn độc đi qua cơn giông bão, giữa những ánh mắt dửng dưng, những lời nói lạnh buốt, những nỗi tổn thương không tên.

Trong nghịch cảnh, chúng ta rất dễ trở nên khép kín lại. Để khỏi bị tổn thương thêm, chúng ta lại khoác lên mình một lớp vỏ cứng, ít nói, ít tin, ít cho đi. Rồi dần dần, chúng ta cũng không còn nhận ra: bản thân mình cũng đang dần dần giống với "những ai đã từng làm cho mình bị tổn thương"!

Tôi đã từng rơi vào một hoàn cảnh như thế. Bị hiểu lầm, bị phản bội, bị đẩy ra rìa bởi những người mà tôi từng đặt hết niềm tin tưởng. Có lúc, tôi rất muốn cho đáp trả, không phải vì ghét hận, mà vì cảm giác mình cần phải làm điều gì đó, để "không bị xem thường". Nhưng rồi, trong một đêm dài trằn trọc, tôi đã tự hỏi: "Nếu mình cũng có phản ứng giống như họ, thì đâu là điểm khác biệt đây?"

Tử tế trong lúc bình thường thì dễ. Ai cũng có thể nói lời hay khi mọi việc được thuận lợi. Nhưng tử tế khi lòng đang đầy những vết cắt, khi mọi thứ trong chúng ta đều muốn đòi hỏi sự công bằng và cần đáp trả, thì đó lại là một lựa chọn rất khó, và rất dũng cảm.

Tử tế không hẳn là yếu đuối. Nó là sức mạnh thầm lặng, để tự chủ cho bản thân không có phản ứng tiêu cực như cách mà người ta đã có đối đáp với mình.

Đó là khi chúng ta đủ vững chãi để không đánh mất chính bản thân mình, dù cho thế giới cứ cố ép chúng ta biến thành một phiên bản khác đi chăng nữa.

(Minh họa)

Một người bạn đã từng hỏi tôi:
– "Vậy nếu cứ tử tế hoài mà vẫn bị lợi dụng thì sao?"
Tôi nói:
– "Có. Nhưng nếu, bạn sợ bị lợi dụng mà lại sống cay nghiệt, thì mình còn lại gì đây, ngoài một lớp vỏ đầy gai?"

Tử tế không có nghĩa là để cho ai muốn làm gì thì làm. Không có nghĩa là vô tư không biết phân định ra đúng sai. Nó là sự tỉnh thức. Là biết đâu là lúc cần nên lặng im, đâu là lúc cần phải bỏ đi. Là khi nào nên chọn sự bao dung mà không đánh đổi lòng tự trọng. Là khi nào chúng ta nên đứng thẳng trước gió bão, mà không mang gió bão đó truyền sang cho người khác.

Trong thế giới này, lắm khi gian trá, thủ đoạn lại có vẻ chiếm ưu thế. Nhưng rồi, sau tất cả, điều làm nên giá trị thật sự, lại chính là những gì không thể trao đổi, mua bán: lòng tin, nhân cách, và sự bình an khi nhìn lại lòng mình.

Tử tế có thể không sẽ thay đổi được cả thế giới. Nhưng nó giữ cho chúng ta không bị cuốn vào sự tàn nhẫn của thế giới. Nó sẽ không biến chúng ta thành người thắng cuộc, nhưng khiến cho chúng ta sẽ không trở thành kẻ thua ngay chính mình.

Và kỳ lạ thay, sự tử tế lại giống như một hạt giống. Gieo xuống một lần, không biết khi nào sẽ nảy mầm ra, có khi là trong lòng chúng ta, có khi là trong lòng người khác. Một câu nói nhẹ nhàng có thể xoa dịu một trái tim đang rạn nứt. Một hành động chân thành có thể làm cho một người muốn buông xuôi thấy rằng: thế gian này vẫn còn nhiều điều tốt đẹp để có thể tin vào.

Vậy nên, nếu bạn đang ở trong những ngày tăm tối, hãy biết rằng bạn không cần phải trở nên cứng rắn, lạnh lùng để bảo vệ cho mình. Đôi khi, chính sự ôn hòa, nhẹ nhàng, mới là thứ giúp cho chúng ta vượt qua bão giông mà không đánh mất đi nhân cách làm người trong mình.

Tử tế không để cho bất cứ ai công nhận. Mà để cho mỗi đêm về, khi chúng ta nhắm mắt lại, lòng không còn luyến tiếc, không còn hổ thẹn, không bị day dứt.