Hôm qua 7/11, dân Đài Loan xuống đường biểu t́nh trước thềm cuộc gặp gỡ giữa Tập Cận B́nh và Mă Anh Cửu. Đây là một cuộc gặp được gọi là “cuộc gặp lịch sử” Tập và Mă ở Singapore. Sự kiện không chỉ được hai phía Trung Quốc và Đài Loan quan tâm mà c̣n được Mỹ, Nhật Bản và nhiều nước khác trên thế giới theo dơi rất sát sao.
Ngày 7-11 tại Đài Bắc, người dân Đài Loan bày tỏ sự không hài ḷng về cuộc gặp ở Singapore - Ảnh: Reuters
Giới chuyên gia mô tả là “một dấu hiệu ấn tượng” cho bảy năm thiết lập mối quan hệ
hữu nghị giữa Đài Loan - Trung Quốc.
Giới truyền thông nhận định cuộc gặp này là bước đột phá trong chính sách Đài Loan của ông Tập Cận B́nh.
Những lănh đạo tiền nhiệm của ông đă không thể đưa bất kỳ lănh đạo Đài Loan nào đến bàn đàm phán trong nhiệm kỳ của ḿnh. Nhật báo Trung Quốc cho biết đây là cuộc gặp đầu tiên giữa lănh đạo Trung Quốc và lănh đạo Đài Loan trong 66 năm qua.
Chúng ta là
một gia đ́nh!
Trước khi bước vào pḥng họp kín, hai nhà lănh đạo đă có cái bắt tay dài 1 phút 10 giây, cái bắt tay mà giới truyền thông gọi là “dài nhất” trong lịch sử quan hệ Đài Loan - Trung Quốc.
Truyền thông Hong Kong dẫn lời ông Tập mở màn cho cuộc họp kín tại khách sạn Shangri La chiều 7-11: “Chúng ta là một gia đ́nh. Chúng ta quyết định thay thế xung đột bằng đối thoại ḥa b́nh”.
Hăng thông tấn trung ương Đài Loan (CNA) cho biết ông Mă và ông Tập đă bàn đến bản “Nhận thức chung 1992” của đôi bên.
C̣n báo South China Morning Post dẫn lời ông Mă cho biết cả hai bên đă tán thành nguyên tắc “một Trung Quốc” nhưng mỗi bên có cách hiểu riêng về nguyên tắc này.
Ông Mă nhấn mạnh phía Đài Loan không sử dụng những kiểu biểu đạt như “hai Trung Quốc” hoặc “một Trung Quốc, một Đài Loan” hoặc “sự độc lập của Đài Loan”. Ông giải thích sở dĩ có điều này là v́ hiến pháp của Đài Loan không cho phép như vậy.
“Tôi đă đề cập đến mối quan ngại của công chúng Đài Loan về việc triển khai quân đội của Trung Quốc nhắm vào Đài Loan, trong đó có hệ thống tên lửa và các căn cứ quân sự. Ông Tập khẳng định rằng những cuộc triển khai này không nhằm vào Đài Loan” - ông Mă Anh Cửu thông tin trong cuộc họp báo sau cuộc gặp.
Chủ nhiệm Văn pḥng các vấn đề Đài Loan thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc (SCTAO) Trương Chí Quân cho biết trong cuộc gặp, ông Tập đă nêu vấn đề đẩy nhanh tiến tŕnh thiết lập văn pḥng đại diện tại mỗi bên nhưng để ngỏ câu trả lời về khả năng thiết lập đường dây nóng để trao đổi ư kiến về các vấn đề quan trọng khẩn cấp giữa
đôi bên.
Nhiều người dân Đài Loan phản ứng
Tại cuộc họp báo sau khi ông Tập và ông Mă họp kín, truyền thông Đài Loan cho biết họ rất thất vọng khi chỉ có một hăng truyền thông duy nhất của lănh thổ này là tờ China Times được tham dự.
Trước đó ở Đài Loan, khoảng 100 người dân đă cố phá hàng rào an ninh, mang băngrôn “Sự độc lập của Đài Loan” để tràn vào ṭa nhà quốc hội ở Đài Bắc nhằm phản đối việc lănh đạo Mă Anh Cửu đến gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh.
Sự phản ứng xuất phát từ mối quan hệ ngày càng ấm với Trung Quốc của ông Mă đang dấy lên mối quan ngại ở Đài Loan, cho rằng Bắc Kinh đang gia tăng ảnh hưởng lên lănh thổ này.
Thời báo Đài Bắc dẫn lời phe đối lập với ông Mă cáo buộc lănh đạo này đang “bán đứng Đài Loan” thông qua cuộc họp này.
Nhiều người dân Đài Loan cũng tụ tập tại sân bay Tùng Sơn ở Đài Bắc để phản đối cuộc gặp trước khi ông Mă lên máy bay đi Singapore.
“Là lănh đạo nhưng không đại diện cho ư kiến của công chúng, ông Mă Anh Cửu không có quyền đi gặp lănh đạo Trung Quốc” - một người họ Trần nói. Cảnh sát cho biết đă có một số người bị bắt nhưng không cho biết con số cụ thể.
Nhiều người dân Đài Loan chỉ trích ông Mă Anh Cửu đă bí mật sắp xếp cuộc gặp này nhằm đẩy mạnh cơ hội cho Quốc dân đảng cầm quyền trong cuộc bầu cử ở lănh thổ này vào tháng 1-2016.
Các thăm ḍ cho biết tỉ lệ tín nhiệm của người Đài Loan vào Quốc dân đảng đang suy giảm trong thời gian gần đây.
Trong khi đó Đảng Dân tiến (DPP) đối lập đang thể hiện được mong muốn của đa số người dân là giữ nguyên hiện trạng để có thể giao thương và chung sống ḥa b́nh mà không chịu ảnh hưởng chính trị từ chính quyền Bắc Kinh.
Therealtz © VietBF