Nhà Thờ Đức Bà ở Sài G̣n. (Ảnh: Euan Cameron/Unsplash)
Vào lúc này ở Việt Nam, sau vụ gọi là
"cho sáp nhập", Sài G̣n giờ đây chỉ là tên của một cái phường nằm trong khu vực gọi là TPHCM.
C̣n bản thân cái khu vực TPHCM giờ c̣n ôm luôn các tỉnh B́nh Dương và Bà Rịa–Vũng Tàu. Không ai thực sự biết cái tên Sài G̣n có nguồn gốc từ đâu mà có. Song từ bao đời nay, Sài G̣n luôn là một cái tên đầy tŕu mến và chứa đựng nhiều tâm huyết của hàng triệu người Việt Nam ở khắp ba miền.
Nhiều người khi đi xe khách vô TP.HCM thường nói là
"đi Sài G̣n". Với họ, TPHCM chỉ là cái tên khá trừu tượng và không mấy ǵ hay ho. Trong thâm tâm của họ, Sài G̣n là một thành phố tươi đẹp từng được mệnh danh là
"Ḥn ngọc Viễn Đông", niềm tự hào của đất nước, c̣n cái tên TPHCM gần như chẳng gợi lên điều ǵ ấn tượng cả. Thậm chí trong thời gian gần đây, TPHCM c̣n bị gọi bằng cái tên mỉa mai là
"Thành phố Hồ Chứa Mưa" th́ đủ hiểu ra vấn đề!
Với nhiều người Việt Nam, trong khi Sài G̣n là một cái tên rất rơ ràng và cụ thể, th́ cái tên TPHCM lại không có ǵ rơ ràng. Với họ,
"đi Sài G̣n" tức là đi đến Sài G̣n. C̣n bảo
"đi TP.HCM" th́ không thực sự biết là sẽ đi đâu. Là đi Hóc Môn hay đi B́nh Dương, Vũng Tàu?
Với nhiều người Việt Nam, Sài G̣n là cái tên cụ thể, một địa danh cụ thể. C̣n TP.HCM chỉ là một cái tên không rơ ràng, vu vơ. Với họ, bảo ḿnh là người Sài G̣n th́ là một điều đáng tự hào. C̣n bảo ḿnh là người TPHCM th́ chỉ là nói chung chung, không có ǵ đặc biệt. Bởi v́ vu vơ th́ có ǵ mà đặc biệt hoặc đáng để tự hào.
Trong tâm trí những người Sài G̣n gốc, người Sài G̣n xưa sống chậm răi, cuộc sống họ thoải mái, nhẹ nhàng. Con người th́ hiền ḥa, rộng lượng. C̣n bây giờ, ở cái gọi là TPHCM, cuộc sống th́ tất bật, người ta đang quên đi những giá trị nền tảng mà người Sài G̣n đă từng ǵn giữ.
Giọng Sài G̣n nghe chân chất, không kiểu cách. Có chuyên gia nghiên cứu khá có lư khi cho rằng giọng Sài G̣n cũng như văn hóa và con người Sài G̣n, là một sự pha trộn và giao thoa của nhiều vùng miền. Từ đó h́nh thành một loại ngôn ngữ vừa bản địa, vừa vay mượn của những người đi mở đất khai hoang, làm giàu xứ sở.
Có người nói họ dù không phải là người Sài G̣n nhưng luôn cố gắng học cái hay, cái đẹp của người Sài G̣n xưa và truyền dạy lại cho con cháu. Theo họ, làm lan tỏa ra cái hay, cái đẹp của một thành phố đă từng văn minh nhất Đông Nám Á là trách nhiệm của người dân Việt ngày nay. Với họ, Sài G̣n là cái tên giàu t́nh cảm, đầy hồn hậu, c̣n TPHCM chỉ là cái tên vô hồn, không gợi cho người ta điều ǵ ngoài sự lạnh lùng, cho dù chế độ ra sức dùng các cụm từ
"rực rỡ tên vàng" hay
"tự hào thành phố mang tên bác". Có thể tin rằng người Sài G̣n chẳng bao giờ thấy tự hào khi Sài G̣n thân yêu của họ bị gọi là TPHCM. Ngược lại, họ chỉ thấy bực bội, không thoải mái khi phải nghe thấy cái tên đó.
Sài G̣n thực sự là nơi chốn mà những ai chưa từng đến th́ luôn khao khát được đến, ít nhất là một lần, để được tận mắt ngắm nh́n nơi từng là viên ngọc sáng của Viễn Đông. Đây thực là nơi mà khi ai đă đến th́ nhớ, ai đă ở th́ thương.
Thế gian vật đổi sao dời, nhiều người dân Việt tin rằng một ngày nào đó, chế độ không c̣n th́ cái tên TPHCM cũng sẽ không c̣n, hoặc chỉ tồn tại trong cái thùng rác của lịch sử. Nhưng cái tên Sài G̣n sẽ măi măi c̣n đó, không bao giờ phai mờ trong tâm trí của người dân. Sài G̣n sống măi. Sài G̣n bất tử!
Đó chính là sự khác biệt giữa Sài G̣n và HCM. Dù Việt Nam Cộng Ḥa không c̣n nữa nhưng trong tâm khảm của rất nhiều người Việt, Sài G̣n vẫn măi là thủ đô của Miền Nam Việt Nam. Một ngày nào đó, nếu chế độ hiện tại không c̣n nữa, th́ chính Sài G̣n, chứ không phải Hà Nội, sẽ là thủ đô của nước Việt Nam tự do.