Trong cuộc bỏ phiếu bị lên án rộng răi là gian lận khiến Tổng thống Nicolas Maduro tuyên bố trúng cử nhiệm kỳ thứ 2 đă đưa quốc gia giàu có một thời rơi vào nghèo đói sau nhiệm kỳ đầu tiên dài 6 năm (2013-2019) .
Ông Nicolas Maduro (bên trái) kêu gọi sự ủng hộ của băng đảng vũ trang colectivos để cố thủ quyền lực. (Ảnh: Venezuela Al Día)
Bất chấp các cuộc biểu t́nh trong nước và áp lực quốc tế, ông Maduro cương không từ chức, tuyên bố chỉ tổ chức lại cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2025 khi ông kết thúc nhiệm kỳ thứ 2.
Hàng triệu người cho thấy họ không thể đợi đến năm 2025 với hy vọng có một cuộc bầu cử tự do dân chủ, khoảng 3 triệu người đă rời bỏ đất nước, con số này dự kiến lên tới 5,3 triệu vào cuối năm 2019. Trong khi đó lạm phát trong năm nay dự kiến sẽ lên tới 10 triệu phần trăm.
Hơn 60 nước đă công nhận Chủ tịch Quốc hội Venezuela Juan Guaido làm Tổng thống lâm thời nước này thay thế ông Maduro. Tuy nhiên, ông Maduro hiện vẫn nắm quyền lực vũ trang: Kiểm soát quân đội, cảnh sát và cả những băng đảng dân sự gọi là colectivos.
Đối mặt với các trước sức ép từ các cuộc biểu t́nh trong nước và lời kêu gọi từ chức từ nước ngoài, ông Maduro đă cho thấy sự lệ thuộc của ông đối với ‘colectivos’ để duy tŕ quyền lực, theo tờ Insight Crime hôm 18/3.
Trong bối cảnh mất điện luân phiên, làm đ́nh trệ các dịch vụ quan trọng trong cả nước, gây ra các cuộc cướp bóc và phá hoại từ hôm 7/3 cho đến nay, ông Maduro, thông qua một đài phát thanh và phát sóng truyền h́nh, đă yêu cầu sự hỗ trợ của các nhóm ‘colectivos’.
Các thành viên băng đảng có vũ trang ‘colectivos’ diễu hành bằng xe máy để ủng hộ Tổng thống Maduro hôm 30/1/2019. (Ảnh: AP)
“Tôi kêu gọi tất cả các lực lượng xă hội, tất cả lực lượng nhân dân ở Venezuela. Tôi kêu gọi các nhóm ‘colectivos’, tất cả mọi người. Giờ kháng chiến thực sự đă đến”, ông Maduro tuyên bố, trong bối cảnh nhiệm kỳ thứ 2 của ông đă bị Quốc hội Venezuela hủy bỏ tính hợp pháp.
Các nhóm dân sự vũ trang đă xuất hiện trong thời chính quyền của cựu Tổng thống Hugo Chavez, với mục đích bảo vệ Cách mạng Bolivar, và từ đó đă được chính phủ Venezuela hỗ trợ. Được trang bị vũ khí và đi lại bằng xe máy, băng đảng này được chính quyền Maduro sử dụng để ngăn chặn các cuộc biểu t́nh chống lại chính phủ, cũng như dùng bạo lực để mang lại “trật tự”, thông qua các cuộc lùng sục, cướp bóc, với số lượng ngày càng gia tăng tại Venezuela gần đây, theo Insight Crime.
Lời kêu gọi của ông Maduro một lần nữa chứng minh mối quan hệ của chính phủ với các băng đảng bán quân sự, chuyên về các hoạt động tội phạm như bắt cóc, tống tiền, buôn bán ma túy và các hành vi phạm tội khác.
Nhóm colectivos đă được phép hành động mà không bị trừng phạt để đổi lấy sự ủng hộ của chính quyền Maduro, trong việc chống lại các cuộc biểu t́nh chống chính phủ, cũng như sự hăm dọa và đàn áp phe đối lập, để bảo vệ chế độ bất ổn của Venezuela.
Các thành viên của một nhóm vũ trang “colectivo” thân chính phủ đánh đập một sinh viên tham gia cuộc biểu t́nh phản đối chính phủ của Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro tại khuôn viên Đại học Trung tâm Venezuela (UCV) ở thủ đô Caracas, vào ngày 3/4/2014. -(Ảnh: AFP PHOTO / FedERICO PARRA/Getty)
Sự cố mất điện quốc gia này đă kích hoạt một ṿng biểu t́nh công khai khác, và lần này lại bị gián đoạn bởi các băng đảng ‘colectivos’. Một video được phát hành trên trang mạng Twitter đă ghi lại các nhóm vũ trang này hoạt động vào ngày 10/3 tại thành phố Chacao của tỉnh Caracas, giải tán người dân đang bày tỏ sự tức giận của họ về việc cắt điện. Các nhóm người có vũ trang được nh́n thấy đang rời khỏi Bộ Giao thông vận tải.
Tháng 2/2018, tờ Insight Crime đă cảnh báo về sự tồn tại của ‘Nhóm Colectivo An ninh Biên giới’ (BSC), hoạt động tại tiểu bang Táchira với các thành viên là những người bất đồng chính kiến của Lực lượng Vũ trang Cách mạng Colombia (FARC). Nhóm này đă phối hợp với các lực lượng an ninh nhà nước, để ngăn chặn lối vào của viện trợ nhân đạo quốc tế hôm 23/2 năm ngoái.
Trong khi sự kích động xă hội và chính trị gia tăng ở Venezuela, các băng đảng colectivos được trao quyền như một lực lượng tấn công và cánh vũ trang của cuộc cách mạng Chavista, được phép tiến hành các hành động tàn bạo và đẩy mạnh các hoạt động tội phạm của ḿnh.