Theo luật sư đại diện cho cựu tù nhân từng bị giam giữ tại nhà tù Vịnh Guantanamo (Vịnh Con Lợn) Abu Zubaydah đă mô tả chi tiết được vẽ bằng tay về những biện pháp tra tấn đáng sợ của CIA mà ông phải hứng chịu trong năm 2002.
Bức h́nh mô tả h́nh thức tra tấn “trấn nước” khét tiếng của CIA (Ảnh: NYT)
Các bức ảnh minh họa trên được công bố trong một bản báo cáo mà luật sư của Zubaydah, Mark Denbeaux – Giáo sư luật ĐH Seton Hall – đưa ra. Những h́nh ảnh này được đăng tải lần đầu tiên bởi tờ New York Times.
Bản báo cáo có tên gọi “Cách tra tấn của nước Mỹ” mô tả chi tiết về những đ̣n tra tấn dă man mà Zubaydah cùng nhiều tù nhân khác phải gánh chịu. Chính quyền Tổng thống Bush trước đây vẫn khẳng định rằng đây không phải hành động tra tấn, thay vào đó gọi chúng là “những kỹ thuật tra khảo tăng cường”.
Chương tŕnh này được chính quyền Bush phê chuẩn vào thời điểm sau sự kiện khủng bố ngày 11/9/2001, khi mà các quan chức chống khủng bố ráo riết thu thập thông tin về các âm mưu khủng bố có khả năng xảy ra trong tương lai.
Theo một báo cáo của Ủy ban T́nh báo Thượng viện Mỹ, Zubaydah đă bị tra tấn bằng h́nh thức trấn nước (Waterboard) ít nhất 83 lần. Một báo cáo khác trong năm 2014 liên quan tới chương tŕnh bắt giữ và tra khảo của CIA c̣n chỉ ra rằng người này có lúc “hoàn toàn không c̣n phản ứng, sùi bọt mép”.
Một trong số những h́nh ảnh mô tả h́nh thức tra tấn dă man của CIA trong nhà tù Vịnh Guantanamo (Ảnh: CNN)
Những h́nh ảnh tra tấn trên đính kèm trong bản báo cáo mới cho thấy Zubaydah – người bị cáo buộc là thành viên của tổ chức khủng bố al Qaeda, bị bắt giữ năm 2002 ở Pakistan và sau bị CIA giam giữ - ở trong trạng thái kiệt quệ, không được mặc quần áo hoặc rất ít quần áo, thường xuyên bị ép phải giữ nguyên tư thế rất khổ sở, bị nhồi trong một không gian chật hẹp với cánh tay bị treo ngược trên đầu.
Trong một tuyên bố đưa ra, luật sư Denbeaux nói rằng: “Bằng việc đưa ra bản báo cáo này, ông ta không muốn im lặng thêm nữa”.
Một bức ảnh trong số này cho thấy một kỹ thuật tra tấn có tên “Walling”, trong đó Zubaydah bị lột hết quần áo và bị c̣ng tay, trong khi một người đàn ông che mặt quấn một thứ ǵ đó quanh cổ của Zubaydah và liên tục dập đầu ông vào một bức tường.
H́nh thức tra tấn "Walling" (Ảnh: NYT)
CIA hiện chưa đưa ra b́nh luận ǵ về bản báo cáo mới được công bố.
Kỹ thuật tra khảo này trùng khớp với đ̣n tra tấn mà nhà cựu tâm lư học của CIA John “Bruce” Jessen từng thừa nhận đă áp dụng với Zubaydah, sau khi bị kiện bởi Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU). Jessen lúc bấy giờ khai rằng ông đă “quấn một chiếc khăn quanh cổ Zubaydah và dập đầu vào tường 3-4 lần”.
ACLU lúc bấy giờ cáo buộc Jessen cùng một nhà tâm lư học CIA khác tên James Elmer Mitchell thực hiện “một chương tŕnh thí nghiệm đ̣n tra tấn cho CIA”. Cả hai người đàn ông này đều bác bỏ cáo buộc cho rằng họ tham gia thực hiện đ̣n tra tấn hay các hành vi phi nhân tính khác, nhưng thừa nhận đă sử dụng các kỹ thuật mà nhiều người khác coi là tra tấn.
Tổng thống Barack Obama trong năm 2009 đă ra lệnh cấm một số cái gọi là “những kỹ thuật tra khảo đặc biệt”, trong đó có cả h́nh thức trấn nước.
Một số tài liệu CIA được giải mật vào năm 2016 cũng chỉ ra rằng h́nh thức tra khảo “Walling” sẽ có một cá nhân “liên tiếp bị dập vào tường một cách nhanh chóng”.
Trong báo cáo mới được công bố, Zubaydah mô tả lại một buổi tra tấn kiểu “Walling” như sau: “Tôi gục xuống sàn sau mỗi lần bị dập vào tường. Tôi cảm thấy mắt không thể nh́n thấy thứ ǵ nữa, đó là chưa kể chuỗi xích ngắn nối tay với chân khiến tôi không thể đứng thẳng dậy. Và mỗi lần tôi ngă xuống, kẻ tra tấn lại kéo tôi đứng đậy bằng chiếc khăn quấn quanh cổ tôi, khiến cổ tôi bị chảy máu”.
Bị ép đứng bằng hai ngón chân cái, tay bị xích ngược trên đầu (Ảnh: NYT)
Hiện vẫn c̣n rất nhiều tranh luận liên quan tới vị trí quan trọng của Zubaydah trong hàng ngũ tổ chức al-Qaeda. Zubaydah, theo các công tố viên chính phủ Mỹ, “đóng vai tṛ chủ chốt trong mạng lưới thông tin liên lạc giữa al-Qaeda với những kẻ ủng hộ và những kẻ hoạt động ở nước ngoài thời điểm đó”. Chính phủ Mỹ cũng cáo buộc Zubaydah đóng vai tṛ quan trong trong việc lên kế hoạch tổ chức vụ khủng bố ngày 11/9/2001.
Trong một phiên ṭa xét xử Zubaydah năm 2016, luật sư quân sự của ông nói rằng Zubaydah không hề muốn gây tổn hại tới nước Mỹ hay bất cứ quốc gia nào khác.
Một số h́nh ảnh minh họa khác trong báo cáo mới cho thấy Zubaydah bị ép phải thực hiện những tư thế khó khăn, đứng cũng khó mà ngồi cũng không xong, nhằm gây áp lực cho cơ thể.
Một bức ảnh khác mô tả cái mà bản báo cáo gọi là “đứng sát tường” (Wall Standing), cho thấy Zubaydah hai tay bị trói ngược trên đầu trong lúc phải đứng bằng 2 ngón chân cái để gây ra “đau đớn tột độ, mất ngủ, và sự thống khổ về mặt tinh thần”. Bản báo cáo c̣n nói rằng Zubaydah đă “bị ngất” khi ở trong tư thế đó và cảm thấy hai tay của ḿnh “bị tê liệt hoặc bị cắt bỏ khỏi cơ thể”.
Tù nhân bị nhốt trong những chiếc hộp nhiều kích cỡ để tạo sự đau đớn cho cơ thể (Ảnh: NYT)
Một số bức h́nh c̣n mô tả Zubaydah bị nhét trong những chiếc hộp nhiều kích cỡ khác nhau, khiến cho người này “la hét lên một cách vô ư thức” do đau đớn khi phải ép cơ thể ḿnh vừa với kích thước của chiếc hộp.
Một h́nh ảnh khác cho thấy Zubaydah đang chịu h́nh thức tra tấn trấn nước khét tiếng, trong đó ông bị phủ một tấm vải lên mặt, liên tục bị dội nước vào vị trí này để tạo cảm giác giống như đang bị chết đuối. Zubaydah kể lại: “Tôi cảm thấy như đang bị chết đuối vậy”.
