Năm 2019 là năm mà Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) ch́m vào khốn khó cả đối nội và đối ngoại, trước Hội nghị toàn thể lần 4 khóa 19 bị tŕ hoăn cho đến cuối tháng Mười năm nay, từng có nhiều thông tin liên quan đến những người tiếp quản quyền lực của Tập Cận B́nh, nhưng mọi chuyện lại im ắng sau kết thúc hội nghị. Tuy nhiên gần đây có nguồn tin nội bộ tại Bắc Kinh cho biết các phe phái trong ĐCSTQ đă đạt được sự đồng thuận lựa chọn trước và đào tạo một đội ngũ kế nhiệm, thông tin cho biết v́ những khó khăn trong và ngoài nước khiến Tập Cận B́nh không c̣n muốn tại vị.
Ngày 17/12, chỉ một ngày trước chuyến thăm Macao của Tập Cận B́nh, có tổ chức truyền thông Mỹ đă dẫn nguồn tin nội bộ Bắc Kinh cho biết, một thân tín của lănh đạo cấp cao Trung Nam Hải đă tung tin hiện nay các phe phái trong ĐCSTQ đă đạt được đồng thuận sẽ lựa chọn và đào tạo đội ngũ kế nhiệm để đối phó với các t́nh huống bất ngờ có thể xảy ra, chẳng hạn như trường hợp khẩn cấp về sức khỏe của lănh đạo cao nhất. Thông tin cho biết, do những khó khăn cả trong và ngoài nước khiến ông Tập Cận B́nh không c̣n giữ quan điểm sẽ tiếp tục tại nhiệm, đă chấp nhận kiến nghị của các phe phái và đồng ư lựa chọn trước “đội ngũ kế nhiệm”.
Ngoài ra, nguồn tin cũng cho biết giới lănh đạo cấp cao của ĐCSTQ đă cùng Tập Cận B́nh quyết định về người kế vị nhiệm kỳ tới. Trong đó có hai nhân vật là Trần Mẫn Nhĩ và Hồ Xuân Hoa được các phe đồng thuận là những ứng viên khả thi nhất cho tất cả các bên, hiện đang trong quá tŕnh đàm phán để có quyết định cuối cùng.
Nguồn tin liên quan cũng cho biết vấn đề giữ lại chế độ nhiệm kỳ được giới chức lănh đạo tối cao tranh luận sôi nổi, đa số cho rằng theo thời gian người lănh đạo cao nhất tuổi tác ngày càng già th́ trí thông minh và khả năng phán đoán cũng sẽ không c̣n minh mẫn, khó tránh sẽ trở nên ngày càng bảo thủ, thiên vị, hồ đồ.
Chưa rơ thông tin này có phải do một phe nào đó của ĐCSTQ cố t́nh tung ra hay không, hiện thông tin cũng chưa được giới chức chính thức thừa nhận, nhưng đặc trưng văn hóa chính trị mờ ám như ĐCSTQ th́ rất khó để có được phản hồi chính thức.
Năm ngoái khi lănh đạo ĐCSTQ Tập Cận B́nh sửa Hiến pháp đă hủy bỏ chế độ nhiệm kỳ chức vụ Chủ tịch nước, điều này đă từng gây tranh luận sôi nổi, trong đó nhiều nhận định Tập Cận B́nh làm điều này để mở đường tiếp tục cầm quyền. Nhưng gần đây nhiều nhà quan sát cho rằng, do những khó khăn trong và ngoài nước ngày càng gay go khiến nội bộ ĐCSTQ đang chất vấn về cái gọi là con đường và tư tưởng Tập Cận B́nh, do trong nhiệm kỳ đầu ông Tập Cận B́nh đă không thể loại bỏ hoàn toàn các đối thủ chính trị (như phe phái cựu lănh đạo Giang Trạch Dân), trái lại tại Đại hội 19 c̣n có thỏa hiệp chính trị nhằm bảo vệ Đảng, gây hiểm họa ngầm không nhỏ trong quá tŕnh cầm quyền của ông Tập.
Thêm vào biến cố cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ kéo dài từ năm ngoái đă khiến giới cầm quyền Bắc Kinh càng khốn khó hơn, tác động tiêu cực do suy thoái kinh tế và đối với t́nh h́nh chính trị trong nước ngày càng lộ rơ. Cả Trung Quốc và Mỹ đều tuyên bố rằng đă đạt được giai đoạn đầu tiên của hiệp định thương mại, trong đó phía ĐCSTQ bị xem là đă có được thời gian nghỉ tạm thời nhờ nhượng bộ lớn.
Một tác động quan trọng khác đối với ĐCSTQ là t́nh h́nh Hồng Kông, cùng với chiến dịch biểu t́nh v́ dân chủ của người Hồng Kông kéo dài nửa năm qua, tiếp đó là cuộc bầu cử Hội đồng quận Hồng Kông mới đây với chiến thắng áp đảo cho phe dân chủ đă thực sự gây sốc đối với lănh đạo cấp cao Bắc Kinh. Thêm nữa là vấn đề nhân quyền như trại tập trung ở Tân Cương, áp lực quốc tế đối với ĐCSTQ, vụ ṛ rỉ tài liệu mật ở Tân Cương, chuyện điệp viên của ĐCSTQ quy hàng tại Úc cũng làm giới chóp bu Trung Nam Hải càng căng thẳng hơn.
>>Người công khai tài liệu mật Tân Cương: Bị đe dọa nhưng vẫn phải mạo hiểm
Về vấn đề người kế nhiệm lănh đạo ĐCSTQ, hôm 19/11 ông Phó hiệu trưởng Trường Đảng Trung ương ĐCSTQ là Tạ Xuân Đào đă có phát biểu tại hoạt động “Tọa đàm Thông tin” của Hội kư giả Trung Quốc, cho biết ĐCSTQ đă sớm giải quyết xong vấn đề lănh đạo kế nhiệm một cách có trật tự, đă tuyên bố rằng bản thân hoàn toàn không lo lắng về việc hủy bỏ nhiệm kỳ Chủ tịch nước sẽ ảnh hưởng đến vấn đề thay thế người lănh đạo một cách êm đẹp và trật tự”.
Theo giới thiệu của Tạ Xuân Đào, quá tŕnh thăng tiến của ông Tập Cận B́nh trong ĐCSTQ đă qua 40 năm, được bổ nhiệm tổng cộng 16 cấp bậc, khởi đầu sự nghiệp chính trị với tư cách là Bí thư Đảng tại một ngôi làng nghèo ở tỉnh Thiểm Tây. Trước khi Tập Cận B́nh vào Bộ Chính trị của ĐCSTQ năm 2007 đă làm việc tại năm tỉnh (khu) gồm Thiểm Tây, Hà Bắc, Phúc Kiến, Chiết Giang và Thượng Hải. Tập Cận B́nh trở thành lănh đạo cao nhất của ĐCSTQ năm 2012.
Phát biểu này của Tạ Xuân Đào không được bất cứ cơ quan truyền thông nào của ĐCSTQ đăng tải.
Về vấn đề này, nhà b́nh luận Trần Phá Không cho biết, phát biểu này mang nhiều ư nghĩa, gợi cảm giác như Tập Cận B́nh sắp chuyển giao quyền lực. Nhưng mặt khác, trong phát biểu cho rằng quá tŕnh ông Tập đi từ Bí thư chi bộ Đảng đến Tổng bí thư kéo dài 40 năm, từ đó suy ra Tập Cận B́nh rất có uy quyền là không thuyết phục, bởi v́ người thuộc thế hệ Đỏ thứ hai như ông Tập Cận B́nh rất nhiều, bao gồm cả con trai ông Bạc Nhất Ba là Bạc Hy Lai.
Trên thực tế, cả Mao Trạch Đông và Đặng Tiểu B́nh đều biến tướng thực hiện chế độ nhiệm kỳ trọn đời, c̣n ông Giang Trạch Dân cũng đă có ư đồ không chịu bàn giao quyền lực, hầu như mỗi kỳ ĐCSTQ chuyển giao quyền lực cấp cao đều diễn biến trong cảnh nồi da xáo thịt, nhưng giới chức ĐCSTQ luôn gọi là “ổn định, có trật tự”.
Trước thềm Hội nghị toàn thể lần 4 diễn ra cuối tháng Mười, đă từng bùng nổ thông tin về người kế nhiệm của Tập Cận B́nh.
Trần Mẫn Nhĩ, một trong những cấp dưới đáng tin cậy nhất của Tập Cận B́nh, là ủy viên Bộ Chính trị kiêm Bí thư Thành ủy Trùng Khánh, là nhân vật nóng nhất được cho sẽ là người kế nhiệm.
C̣n ông Hồ Xuân Hoa luôn được xem là người kế nhiệm được chỉ định cách khóa từ ông Hồ Cẩm Đào, nhưng đến Đại hội 19 ĐCSTQ đă bất ngờ không được vào Ban thường vụ Bộ Chính trị, sau đó được bổ nhiệm giữ chức phó thủ tướng, luôn phụ trách công tác xóa đói giảm nghèo, được cho là người không được ḷng ông Tập.
Nhưng bối cảnh quyền lực của ông Trần Mẫn Nhĩ bị xem là khá yếu, thêm vào là con đường thăng quan quá nhanh, nền tảng vây cánh yếu, cho nên khó trụ vững trước những đấu đá nội bộ.
Tờ Vision Times (Mỹ) từng có bài b́nh luận chỉ ra, trong thông cáo của Hội nghị toàn thể lần 4 khóa 19 cho biết không có thay đổi nhân sự, điều này không đồng nghĩa không diễn ra cuộc thương lượng giữa các phe phái, dường như ông Tập dựa vào nhượng bộ trong các cuộc xung đột chính trị, đồng thời có những thỏa hiệp ở mức độ nhất định về nhân sự với đối thủ chính trị. Nhưng mọi người ngồi trên cùng con thuyền, trong thời gian đấu đá nhau ba năm tới (đến Đại hội 20 ĐCSTQ), kết quả sẽ ra sao?
Phan Tiểu Đào (Siu To Poon), nhà b́nh luận truyền thông Hồng Kông có nhận định, ông Tập Cận B́nh đă nhiều năm khổ công bố trí nhân sự, sau đó sửa cả Điều lệ Đảng và Hiến pháp, bây giờ sao lại ngu ngốc từ bỏ? V́ thế cho rằng trong vấn đề này có hai t́nh huống xảy ra là chủ động và bị động. Bị động là không đủ sức chống lại t́nh thế, phạm sai lầm lớn và bị đối thủ bao vây, hệ quả buộc phải chịu từ bỏ quyền lực.
Cũng có phân tích cho biết, dù ǵ cũng ba năm nữa mới đến Đại hội 20 ĐCSTQ, không thể bỏ qua những thay đổi của thời cuộc, chế độ Cộng sản Trung Quốc bất ngờ sụp đổ.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Epoch Times (Mỹ) về t́nh h́nh Trung Quốc, giáo sư Arthur Waldron chuyên về quan hệ quốc tế và lịch sử Trung Quốc tại Đại học Pennsylvania ở Mỹ cho biết, Trung Quốc đang bước vào thời kỳ tương tự như sự sụp đổ của Liên Xô trước đây, nhưng ĐCSTQ sụp đổ th́ đất nước Trung Quốc sẽ vẫn c̣n đó chỉ là thay đổi chế độ mà thôi.
>>Chia sẻ từ nội bộ ĐCSTQ: “Chúng tôi đă đến đường cùng”
Ông cho rằng v́ Chính phủ ĐCSTQ không thực sự hiểu thấu đáo t́nh h́nh thực tế của dân chúng, họ giải quyết các vấn đề đầy tùy tiện, vô lối, không có mang lại hiệu quả tích cực ǵ.
Ông nhận định, Chính phủ ĐCSTQ biết rất rơ vận mệnh của họ đă không c̣n nhiều. Ông tiết lộ rằng một nhân viên cấp cao của ĐCSTQ có mối quan hệ thân thiết với Tập Cận B́nh đă thẳng thắn nói với ông: “Lâm Úy, chúng tôi đă đi đến đường cùng, mọi người đều nhận thức rơ chế độ này đă kết thúc. Chúng tôi không biết bước tiếp theo phải đi ra sao, v́ có ḿn gài ở khắp mọi nơi, bước sai một bước là tan xác.
Khi kết thúc cuộc phỏng vấn, ông Lâm Úy bày tỏ hy vọng sau khi hoàn thành công việc hiện nay có thể cùng người vợ trở lại Trung Quốc và được chứng kiến một “Trung Quốc mới”.
Tuyết Mai
