Một người hết ḷng phục vụ những người bần cùng nhất của xă hội. "Những người nghèo nhất trong những người nghèo". Di sản của Mẹ để thật lớn lao, thật đáng khâm phục. Mẹ Teresa đă nổi tiếng khắp thế giới ngay khi mẹ c̣n sống, và cả cho đến ngày nay, hàng chục năm sau khi mẹ đă qua đời. Đức Thánh Cha Phanxicô đă thông báo rằng Mẹ Teresa sẽ được phong thánh cùng với ba vị chân phước khác vào gần cuối năm nay sau khi các phép lạ được nh́n nhận nhờ lời chuyển cầu của các ngài.
Mẹ Teresa, khôi nguyên Nobel Ḥa b́nh năm 1979, được tuyên thánh trong buổi lễ trang trọng tại Vatican vào ngày 4.9.
Năm 2003, khoảng 300.000 tín hữu đă có mặt tại Vatican để dự lễ phong chân phước cho Mẹ Teresa do Giáo hoàng John-Paul II cử hành. Hôm nay 4.9, dự kiến ít nhất nửa triệu người sẽ lấp kín quảng trường Thánh Peter và các tuyến đường xung quanh để chứng kiến giây phút vị nữ tu được Giáo hoàng Francis tuyên thánh.
Mẹ Teresa thăm một người bệnh trong Nhà Khiết tâm tại Kolkata năm 1986- REUTERS
Những con số nói trên đă thể hiện phần nào ḷng tôn kính của cộng đồng Công giáo đối với Mẹ Teresa, người đă dành cả cuộc đời để phục vụ những mảnh đời bất hạnh với câu nói nổi tiếng: “Nếu có người nghèo trên mặt trăng, chúng tôi cũng sẽ đến đó”.
Bà là người sáng lập Ḍng Thừa sai Bác Ái, hiện có khoảng 4.000 nữ tu hoạt động tại hơn 100 quốc gia trên thế giới. Nhà báo Élie Maréchal nhận định trên tờ Le Figaro: “Di sản của Mẹ Teresa gồm 2 bộ tu phục áo sari (trang phục truyền thống của phụ nữ Ấn Độ) trắng viền xanh, 1 xâu chuỗi, 1 túi xách bằng vải, 1 cây dù, 1 đôi xăng đan và 1 áo len xanh cho mùa lạnh. Nhưng hơn hết, mẹ c̣n để lại một công tŕnh bác ái đồ sộ”.
Chuyến tàu “mở mắt”
Mẹ Teresa (1910 - 1997) sinh tại thủ đô Skopje của Macedonia, thời điểm ấy là một thành phố thuộc đế chế Ottoman. Tên khai sinh của bà là Anjezë Gonxhe Bojaxhiu. Năm 18 tuổi, cô gái trẻ vùng Balkan đă xa gia đ́nh để gia nhập Ḍng Đức Bà Lorette tại Ireland. Đây là một chuyến đi dài đằng đẵng v́ phải hơn 60 năm sau, năm 1989, vị nữ tu mới có dịp quay về quê nhà để viếng mộ cha mẹ, theo Le Figaro.
Chỉ một thời gian ngắn sau khi đến Ireland, nữ tu Bojaxhiu đă được gửi sang Calcutta (tên cũ của TP.Kolkata hiện nay), miền đông Ấn Độ. Tại đây, trong gần 20 năm, bà dạy môn địa lư ở Trường Thánh Maria dành cho các nữ sinh xuất thân từ tầng lớp thượng lưu.
Có lẽ việc chỉ quanh quẩn ở một ngôi trường kín cổng cao tường và gặp gỡ những người khá giả đă làm cho bà không thể nhận biết trọn vẹn về xă hội bên ngoài. Tất cả đă hoàn toàn thay đổi vào ngày 10.9.1946 khi bà có dịp đi một chuyến tàu b́nh dân đến TP.Darjeeling. Vị nữ tu bàng hoàng khi chứng kiến vô số cảnh đời nghèo khổ ở ngay cạnh ḿnh. Sau chuyến tàu ấy, bà quyết định sẽ toàn tâm toàn ư phục vụ “những người nghèo nhất trong số những người nghèo”. Trở về, nữ tu Bojaxhiu xin phép rời khỏi ḍng. Bề trên Ḍng Đức Bà Lorette chấp thuận, với điều kiện phải được giáo hoàng cho phép. Tháng 8.1948, vị đứng đầu Giáo hội Công giáo đă chuẩn y đề nghị của bà.
Mẹ Teresa trong chuyến thăm Rome năm 1997-REUTERS
Những người cùng khổ
Rời khỏi cánh cổng của ngôi trường dành cho giới thượng lưu, nữ tu Bojaxhiu bắt đầu hành tŕnh mới, thẳng tiến đến những khu ổ chuột lầy lội nhất Kolkata. Bà đổi tên theo tên của Thánh Teresa miền Lisieux (Pháp) và sáng lập Ḍng Thừa sai Bác Ái. Để có thể phục vụ người nghèo một cách hiệu quả, bà học một khóa đào tạo y tá trong 3 tháng. Không lâu sau khóa học, Mẹ Teresa chăm sóc cho một cụ già bị bỏ rơi ở băi rác, trên người kiến bu đầy.
Ngày 21.12.1948, bà được cấp phép mở trường học đầu tiên của ḍng tại ngoại ô thành phố. Trường của Mẹ Teresa trên thực tế là lớp học dă chiến tại một công viên để dạy chữ và... phát xà pḥng cho trẻ em nghèo, theo tờ La Croix. Với những đứa trẻ này, đảm bảo được những điều kiện vệ sinh tối thiểu c̣n cấp thiết hơn học đọc, học viết.
Vào thập niên 1950, những khu ổ chuột tại Kolkata thật sự là địa ngục. Mọi khổ đau trên thế gian gần như đều tập trung tại những nơi này. Những người cần được giúp đỡ quá nhiều, trong khi vị nữ tu chỉ là một phụ nữ gầy g̣, nhỏ bé. May mắn là Mẹ Teresa không đơn độc. Tháng 3.1949, một bạn trẻ xin gia nhập ḍng của bà. Đáng ngạc nhiên v́ đây là học tṛ của vị nữ tu ở trường dành cho nữ sinh của giới thượng lưu.
Tháng 10.1950, Ḍng Thừa sai Bác Ái chính thức được Ṭa thánh công nhận. Ngoài 3 lời khấn đặc trưng của các ḍng tu Công giáo là khó nghèo, khiết tịnh và vâng phục, Mẹ Teresa thêm vào lời khấn thứ tư cho ḍng của ḿnh: dành trọn đời cho người nghèo và không bao giờ chấp nhận được trả công bằng vật chất. Để vững bước trên con đường đầy khó khăn đă chọn, bà dặn ḍ các nữ tu: “Điều quan trọng không phải là làm được nhiều mà là dành nhiều t́nh thương trong những việc chúng ta làm”.
“Chết như một con người”
Một đêm tháng 6.1952, Mẹ Teresa bắt gặp một phụ nữ hấp hối bên vệ đường ngập nước sau một ngày mưa giông. Chuột ḅ ra cắn tay chân bà ta. Mẹ Teresa gơ cửa mọi bệnh viện ở gần đó nhưng chỉ nhận lại cái lắc đầu từ chối. Sáng hôm sau, người phụ nữ tội nghiệp qua đời trong ṿng tay của Mẹ Teresa.
Vừa đau xót, vừa phẫn nộ, vị nữ tu t́m đến Ṭa thị chính, đề nghị cấp một chỗ để có thể chăm sóc những người nghèo hấp hối mà không chốn nương thân. Chính quyền thành phố chấp thuận đề nghị và dành cho bà một khu nhà phụ trong ngôi đền thờ thần Kali của Ấn giáo. Nơi này được đặt tên “Nhà Khiết tâm”. Mỗi sáng, cảnh sát đưa đến đây những người vô gia cư bệnh t́nh đă quá trầm trọng, thời gian sống chỉ c̣n tính bằng ngày, thậm chí bằng giờ. Mẹ Teresa dang rộng ṿng tay đón nhận họ, với tâm nguyện: “Những người này đă trải qua quá nhiều tủi nhục khi c̣n sống, ít nhất họ có thể chết ở đây như một con người”.
Từng bước, Mẹ Teresa mở rộng hoạt động của Ḍng Thừa sai Bác Ái và ngày càng nhận được nhiều sự ủng hộ. Sau trường học và Nhà Khiết tâm, bà bắt đầu hướng tới 50.000 người bị bệnh phong ở Kolkata và các khu vực lân cận. Nhiều t́nh nguyện viên đăng kư tham gia các chương tŕnh của Mẹ Teresa. Một số mạnh thường quân tặng xe cứu thương, lập tức bà nhờ cải tạo để xe trở thành một “trạm xá di động”, dễ dàng ra vào các khu vực có đông người bị bệnh này sinh sống. Mẹ Teresa cũng cho thành lập Khu phố Ḥa b́nh, nơi các gia đ́nh bệnh phong có thể học nghề và con em họ được đến lớp. Bà luôn mong muốn góp một phần để “những người nghèo nhất trong những người nghèo” có thể t́m lại phẩm giá: “Họ không cần được thương hại nhưng cần được tôn trọng”.
Ḍng của Mẹ Teresa đă nhanh chóng có mặt tại nhiều thành phố của Ấn Độ. Năm 1965, cơ sở đầu tiên ở nước ngoài của Ḍng Thừa sai Bác Ái được mở tại Venezuela. Bằng sự quyết đoán và đôi khi có phần táo bạo, Mẹ Teresa đă t́m cách kết nối với chính quyền của nhiều quốc gia ở khắp các châu lục để hướng tầm mắt của họ vào những phận đời đang bị quên lăng. Một lần, bà không ngại ngần hỏi Giáo hoàng John-Paul II: “Thưa Đức Thánh Cha, cha có biết thế nào là tử tế không? Là chia cho người nghèo chỉ một nửa sự giàu sang của Vatican”, theo Le Figaro.
Vietbf @ sưu tầm.