Theo SCMP nhận định rằng, thú vui hát karaoke tuy mang lại sự thư giăn cho nhiều người nhưng cũng có thể gây ra nhiều phiền hà cho những hàng xóm xung quanh, v́ hoạt động ca hát diễn ra cả ngày lẫn đêm - thường từ khoảng 2h30 chiều đến 6h chiều các ngày trong tuần và lâu hơn vào cuối tuần, khiến người hàng xóm đă chịu đựng cuộc sống như vậy trong nhiều năm qua, và sự kiên nhẫn ngày càng bị mài ṃn.
Quá ồn ào
Nguyễn Minh Giang không phải là người thích ca hát nhưng lại thích nghe người khác hát. Tuy vậy, những âm thanh từ các cuộc tụ tập hát karaoke gần nhà cô ở TP.HCM đang khiến cô bực ḿnh.
''Ban đêm, khi người ta hát bên kia sông, mọi người ở chung cư bên này chỉ biết phàn nàn'', cô Giang nói và cho biết thêm, chuyện hát karaoke trong xóm trọ của cô diễn ra thường xuyên tới nỗi bây giờ cô biết các bài hát và thể loại âm nhạc yêu thích của hàng xóm.
Hoạt động ca hát diễn ra cả ngày lẫn đêm - thường từ khoảng 2h30 chiều đến 6h chiều các ngày trong tuần và lâu hơn vào cuối tuần. Cô Giang đă chịu đựng cuộc sống như vậy trong hơn 2 năm qua, và sự kiên nhẫn ngày càng bị mài ṃn. "Nhiều khi họ hát, nhạc quá to khiến tôi không thể nói chuyện được với mọi người trong nhà hoặc nghỉ ngơi", cô nói.
Ảnh: AFP
Theo SCMP, mặc dù Việt Nam được ca ngợi là một trong những tấm gương hàng đầu thế giới về việc ngăn chặn COVID-19, nhưng Việt Nam chưa thành công trong cuộc chiến chống lại một "đại dịch" khác đă gây ảnh hưởng tới người dân trong nhiều năm qua: ô nhiễm tiếng ồn từ việc hát karaoke. Nếu tiếng c̣i xe máy là "bản nhạc" trong cuộc sống hàng ngày của Việt Nam, th́ tiếng hát karaoke có thể coi là điệp khúc - một cách lộn xộn và lặp đi lặp lại, và làm đau đầu những người bị buộc phải nghe nó.
Tháng 11 năm ngoái, nhiều người dùng mạng xă hội Việt Nam đă bày tỏ sự đồng cảm thay v́ đối với một người đàn ông ở Hà Nội khi ông bị bắt v́ ném bom xăng vào nhà hàng xóm do người này vẫn tiếp tục hát karaoke bất chấp những lời phàn nàn của người xung quanh. Vào tháng 10/2019, một người đàn ông ở trung tâm thành phố Huế đă đâm hàng xóm v́ những người này không giảm âm lượng hát karaoke. Một vụ đâm người khác cũng xảy ra ở tỉnh Bến Tre, hồi tháng 3/2019 v́ lí do tương tự.
Hoạt động karaoke - được cho là bắt nguồn từ Nhật Bản vào những năm 1970 và có nghĩa là "không có dàn nhạc" trong tiếng Nhật - hiện có thể được thấy ở mọi nơi trên thế giới, nhưng nó đặc biệt phổ biến ở châu Á.
Mặc dù người hát karaoke đôi khi hát lệch tông lạc điệu, đôi khi say xỉn, nhưng các tác giả của cuốn sách Karaoke: The Global Phenomenon xuất bản năm 2007 cho biết nó mang những ư nghĩa văn hóa cụ thể ở mọi nơi trên thế giới. Chẳng hạn ở Trung Quốc, karaoke gắn kết gia đ́nh lại với nhau, giúp họ thu hẹp khoảng cách thế hệ khi cuộc sống hiện đại đe dọa cấu trúc gia đ́nh truyền thống.
Tại Nhật Bản, nhiều phụ nữ Nhật lớn tuổi xây dựng và duy tŕ các mối quan hệ xă hội thông qua sở thích hát karaoke - theo một nghiên cứu năm 2019 do Đại học Quốc gia Singapore công bố. Ở châu Âu và Mỹ, karaoke đă trở nên phổ biến trong các quán bar và quán rượu.
Một người hát ở trung tâm thương mại tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: SCMP
Ở Việt Nam, các quán karaoke cho thuê pḥng riêng theo giờ trở nên rất phổ biến. Nhiều người mua thùng loa hát karaoke di động để kiếm thêm thu nhập ở các địa điểm uống bia ngoài trời. Tại nhà, nhiều bữa tiệc gia đ́nh cũng biến thành các buổi hát karaoke.
Nhưng nhiều khi các bữa tiệc karaoke trở thành những cuộc "giội bom âm thanh" vào những người khác, trong một số trường hợp kích động họ dẫn đến những hành vi bạo lực quá khích. Ngày nay, các học giả và chính trị gia đă cùng các công dân kêu gọi hành động - không chỉ ở Việt Nam, mà trên toàn Đông Nam Á.
Tháng trước, Kelvin Seah Kah Cheng, giảng viên kinh tế cao cấp tại Đại học Quốc gia Singapore, đă viết một bài đăng trên trang web Channel News Asia kêu gọi mọi người giảm âm lượng hát karaoke ở nhà, đặc biệt là trong thời gian phong tỏa v́ COVID-19. Trong một bài đăng trên Facebook vào tháng 9 năm ngoái, Jonvic Remulla, thống đốc tỉnh Cavite ở Philippines, kêu gọi người dân phản ánh khi phát hiện hiện tượng hát karaoke quá ồn.
Tại thành phố Hồ Chí Minh, chủ tịch thành phố Nguyễn Thành Phong cho biết trong cuộc họp hội đồng thành phố vào tháng trước rằng ông đă nhận được nhiều khiếu nại của người dân về ô nhiễm tiếng ồn do hát karaoke, đặc biệt là sau 10 giờ tối và yêu cầu chính quyền địa phương vào cuộc. Tuần trước, chính quyền thành phố cho biết họ có kế hoạch chấm dứt t́nh trạng ô nhiễm tiếng ồn do karaoke trong năm nay, bắt đầu bằng một chiến dịch nâng cao nhận thức kéo dài đến tháng 5, sau đó là sẽ xử phạt những người vi phạm.
Vấn đề sức khỏe
Mặc dù tác động cụ thể của tiếng ồn karaoke đối với sức khỏe cộng đồng ở Việt Nam chưa rơ ràng do thiếu các nghiên cứu về vấn đề này, nhưng ô nhiễm tiếng ồn nói chung được coi là một mối đe dọa nghiêm trọng ở các nước.
Một nghiên cứu năm 2017 của Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường Quốc gia cho thấy từ 10 đến 15 triệu người ở Việt Nam - trong tổng số 96 triệu dân - thường xuyên tiếp xúc với tiếng ồn quá mức. Nghiên cứu cho biết mức độ tiếng ồn tại nhiều điểm ở cả Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, hai đô thị lớn nhất, đều vượt quá mức an toàn 70 decibel.
Trong khi đó, hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về quản lư tiếng ồn nói rằng cần phải thực hiện các hành động bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà không cần chờ đợi bằng chứng khoa học đầy đủ khi có thể suy đoán hợp lư rằng sức khỏe cộng đồng sẽ bị tổn hại - do ảnh hưởng thính giác, gây rối loạn giấc ngủ, không thể nói chuyện v́ quá ồn hoặc đơn thuần chỉ là sự khó chịu.
Hiện có hai quy định nhắm vào những người gây ô nhiễm tiếng ồn. Bản đầu tiên được ban hành vào năm 2013, quy định những người vi phạm tiếng ồn có thể bị phạt tiền từ 100.000 đồng Việt Nam đến 300.000 đồng. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng các h́nh phạt không đủ sức răn đe và hiếm khi được thực thi.
Quy định thứ hai có hiệu lực sau đó 3 năm, trong đó phạt người gây ô nhiễm tiếng ồn dựa trên mức decibel với mức phạt lên tới 160 triệu đồng.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Công Thành, Trưởng khoa Môi trường, Biến đổi khí hậu và Đô thị, Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội, cho rằng khó có thể áp dụng quy định thứ hai v́ thiếu năng lực đo mức độ tiếng ồn. Ngoài ra, tiếng ồn lớn của karaoke trong các khu dân cư thường là những sự kiện ngẫu nhiên, chỉ diễn ra một lần, khiến việc giám sát trở nên khó khăn - ông nói.
Trước vấn đề này, ông Thành cho biết quy định đầu tiên phù hợp thực tế hơn để áp dụng nhưng đề nghị nên tăng mức phạt. Cảnh sát địa phương cũng nên được đào tạo về cách phản hồi các khiếu nại của các cư dân lân cận và bản thân các cư dân cũng cần được thông báo về các bước cụ thể cần thực hiện khi nộp đơn khiếu nại.
Ông nói: "Về lâu dài, tôi khuyến nghị rằng nên có một luật riêng về quản lư tiếng ồn" và trích dẫn các quy định kiểm soát tiếng ồn tương tự ở Trung Quốc, Ấn Độ và Nhật Bản.
Games
