Mỹ đă mua từ Nga khoảng 63 chiếc Mi-17 để viện trợ cho các lực lượng chính phủ Afghanistan từ năm 2011.
Từ 3 chiếc Mi-17 tại Arizona
Hôm 19/11, 3 trực thăng Mi-17 do Nga sản xuất từng thuộc sở hữu của Không quân Afghanistan hiện đă đến căn cứ Không quân Davis-Monthan ở Arizona và được chuẩn bị để cất giữ tại nhà chứa máy bay tại đó.
Theo một số nguồn tin, 3 chiếc trực thăng đă được chở đến Davis-Monthan bằng một vận tải cơ Antonov An-124 thuộc hăng hàng không Maximus Air của UAE. Đây cũng là lần đầu tiên chiếc An-124 mang mă số đăng kư UR-ZYD của Ukraine đến nước Mỹ.
Những chiếc Mi-17 này dường như nằm trong số phương tiện mà các phi công Afghanistan sử dụng để đào thoát sang nước láng giềng Uzbekistan khi Taliban tiếp quản Afghanistan vào tháng 8/2021.
Hồi tháng 8/2021, Chính phủ Uzbekistan cho biết khoảng 22 máy bay cánh cố định và 24 trực thăng của Không quân Afghanistan đă bay qua biên giới và hạ cánh tại sân bay Termez, cách Afghanistan chưa đầy 10 dặm (khoảng 16 km).
Bên cạnh Mi-17, số máy bay ở Uzbekistan c̣n bao gồm trực thăng UH-60A+ Black Hawk, cường kích A-29 cùng các máy bay hạng nhẹ khác như AC-208, Cessna 208 Caravan và Pilatus PC-12NG.
Ngoài Uzbekistan, các phi công Không quân Afghanistan đă sử dụng nhiều loại máy bay để t́m đường đến nước láng giềng khác như Iran và Tajikistan vào tháng 8/2021.
Tới kế hoạch "di tản" máy bay của Mỹ
B́nh luận với The War Zone, phát ngôn viên của Bộ Chỉ huy Nhu yếu phẩm Không quân (AFMC) Derek Kaufman lưu ư:
"Chúng tôi không thể cung cấp thông tin chi tiết về lịch tŕnh các chuyến bay đến trong tương lai, tuy nhiên, chúng tôi có thể xác nhận rằng 3 chiếc Mi-17 đă đến ngày hôm nay".
Nhóm Bảo tŕ và Tái tạo Hàng không Vũ trụ số 309 (AMARG) sẽ là đơn vị phụ trách quản lư bộ 3 chiếc Mi-17 tại Davis-Monthan, Arizona.
Được biết Lầu Năm Góc đă thành lập Văn pḥng Quản lư Hợp tác An ninh Quốc pḥng-Afghanistan tại Qatar vào tháng 7/2021 như một phần của kế hoạch rút quân Mỹ khỏi Afghanistan trước khi Taliban tiếp quản bao gồm cả việc hỗ trợ bảo tŕ máy bay.
Trong báo cáo quư gần đây nhất, Tổng Thanh tra Đặc biệt Hoa Kỳ về Tái thiết Afghanistan (SIGAR) cho biết đă có ít nhất 6 máy bay trực thăng gồm Mi-17 và UH-60A+ đang lưu kho và 25 chiếc nữa đang ở các quốc gia khác để sửa chữa.
Theo SIGAR, số liệu chưa bao gồm 37 chiếc UH-60 mà Mỹ mua cho Afghanistan nhưng vẫn chưa được chuyển giao và 2 trực thăng trinh sát vũ trang hạng nhẹ Hughes MD 530F được đưa ra khỏi Sân bay Quốc tế Kabul trong chiến dịch di tản của Mỹ và đồng minh khỏi Afghanistan.
Tuy nhiên câu hỏi về việc ai sẽ là chủ sở hữu của những chiếc máy bay từng thuộc Không quân Afghanistan hiện vẫn chưa rơ ràng.
Người Mỹ có lịch sử mua sắm loại máy bay do Liên Xô và sau này là Nga sản xuất để tiến hành các hoạt động thử nghiệm, huấn luyện hoặc cho các hoạt động bí mật cho tới khi chúng không c̣n bay được nữa và được trưng bày ở các bảo tàng địa phương.
VietBF @ Sưu tầm