Những cú “gài bẫy” dễ thương ở đất Sài G̣n
Chập thiệt chứ đùa. Sài G̣n lâu lâu như muốn “gài bẫy” người ta, mà toàn là bẫy… dễ thương. Như bữa đi thay pin cái đồng hồ, vô tiệm hỏi, chị chủ tỉnh queo bảo: pin thường 60 ngàn, pin “mác” Thụy Sỹ 150 ngàn, rồi chị tự chọn giùm luôn: “Em lấy loại 60k nè, chất lượng gần như nhau, khác cái mác thôi!” Ra chợ hẻm mua con cá chép, người ta nói 90 ngàn, trả c̣n 60 ngàn. Anh bán cá chẳng quen biết, gật đầu: “Thôi em đưa 60k cũng được, hôm nào ghé gửi anh 30k sau.” Quen biết ǵ đâu, tui xù th́ sao? Ổng vẫn cười.

Sáng đi bộ, ghé anh Hai miền Tây bán rau. Thấy mớ rau xanh mướt, quơ luôn 50 ngàn. Tới lúc móc ví mới nhớ ḿnh… mặc đồ ngủ, đâu có đem bóp. Anh Hai cười tươi như nắng: “Thôi khỏi, chừng nào anh gặp tui lại, trả sau cũng được mà.” Thế là nguyên một tuần sau, phải ráng đi bộ đúng cái đường đó, đúng cái giờ đó, chỉ để gặp lại anh Hai rau trả tiền cho yên cái bụng. Sài G̣n gài bẫy kiểu đó, chấp nhận “mắc bẫy” mà vẫn thấy vui.
Tết nhất, người ta tăng giá – Sài G̣n chỉ tăng thêm… 5 ngàn
Ở chỗ khác, bát bún ốc, bún dọc mùng ngày Tết có thể vọt lên 120–150 ngàn, coi như chuyện thường. Sài G̣n th́ khác. Có cái quán nhỏ, viết tờ A4 treo ngay cửa: “V́ dịp Tết, quán phải thuê nhân công giá mắc hơn, nên giá mỗi tô xin phụ thu thêm 5k, thành 30k.” Thằng em ngoài Bắc vô Sài G̣n bán bánh canh cá lóc xứ Quảng, Tết năm rồi nó ở lại bán, chỉ dám tăng đúng 5 ngàn một tô. Ba ngày Tết, tính sổ xong, gom tiền lời đi mua vàng. Nó cười: “Lấy đông bù giá là vậy đó anh.”
Chợ búa ở Sài G̣n ít nói thách, giá bao nhiêu mua bấy nhiêu. Đâu có như chỗ khác: cái áo đề 780 ngàn, kêu c̣n 180 ngàn, vẫn… bán luôn. Ông anh Sài G̣n ra Hà Nội, ghé quán trà đá vỉa hè. Uống xong, tính tiền: “20 ngàn một ly trà đá.” Ông kêu: “Sao mắc dữ vậy?” Chủ quán tỉnh bơ: “Ối dồi, trà Thái nó đắt lắm. Mà dân Sài G̣n thiếu ǵ tiền.” Dân Sài G̣n “thiếu ǵ tiền” nên ở nhà ḿnh chỉ ngồi ly cà phê 12 ngàn, wifi phủ phê, trà đá châm miễn phí suốt ngày, chắt chiu từng đồng mà sống. Nghe qua thấy buồn cười, nghĩ kỹ lại thấy thương.
Thành phố không thiếu tiền, nhưng luôn dành sẵn phần cho người khó
Sài G̣n không thiếu tiền, nhưng quan trọng hơn là không nỡ để ai thiếu một cơ hội lót dạ qua bữa. Như cây xăng ở Tô Hiến Thành, quận 10, các y bác sĩ góp tiền lại, đổi ra tiền lẻ 5 ngàn, bỏ vô cái thùng mica đặt ngoài đường với ḍng chữ: “Nếu bạn gặp khó khăn hăy lấy 3 tờ.” Ba tờ là 15 ngàn – đủ cho một suất cơm bé mọn cho người cơ nhỡ. Không hỏi tên, không giấy tờ, ai cần cứ lấy.
Sài G̣n c̣n có anh bảo vệ Lâm Văn Cuộc ở quán cà phê đường Mạc Thị Bưởi. Thấy ai hư xe, hết xăng, anh đều xúm vô giúp, chiết xăng từ xe ḿnh cho người ta chạy tiếp. Ai móc tiền biếu, anh lắc đầu: “Khỏi mà! Xe tôi lúc nào cũng đầy b́nh, cho một chai xăng xị rưỡi, hai xị có đáng là bao.” Rồi anh Nguyễn Văn Hiếu – quê Tiền Giang – lên Sài G̣n làm bảo vệ. Hết giờ làm, anh trải chiếu ngoài vỉa hè, dựng tấm bảng: “Có tiền cũng vá, không tiền cũng vá. Đừng ngại, kêu vá liền. 24/24.” Ở một thành phố được gọi là “đầu tàu kinh tế cả nước”, những tấm bảng như vậy chính là thứ làm người ta nhớ măi.
Những “chập mạch” ấm ḷng giữa phố xá bon chen
Nhiều người viết về Sài G̣n bằng cả một đời thương nhớ. Có cô chú sinh ra, lớn lên ở đây, 67 tuổi rồi mà vẫn cười hiền: “Tôi quá rành về người Sài G̣n. Sài G̣n luôn rộng lượng, bao dung và hào phóng. Sài G̣n như người Cha, luôn dang tay ôm hết những người phương xa đến lập nghiệp. Thành công hay thất bại, Sài G̣n vẫn vậy. Vẫn rất Sài G̣n.” Người tỉnh vào, lơ ngơ hỏi đường: “Anh ơi, chợ Dân Sinh đi hướng nào?” Anh Sài G̣n chỉ tận t́nh: “Đây, đường này, qua hai ngă tư là tới, nh́n bên phải. Đi chợ phải không? Nhớ trả giá nghen, không thôi bị hớ đó, họ thách dữ lắm!” Đă chỉ đường c̣n dặn ḍ như người quen, trong khi đâu đó người ta hỏi chỉ nhận lại câu cộc lốc: “Đ… biết!”
Có người đi xa, nh́n Sài G̣n bây giờ với những chung cư cao vút, cao ốc như cây bút cắm thẳng lên trời, rồi chép miệng: “Sài G̣n xưa của tui đó, c̣n Sài G̣n bây giờ th́ khác hẳn. Bọn lừa đảo như ruồi…” Đúng, thời nào cũng có kẻ xấu, lừa đảo, bịp bợm đủ tṛ. Bởi vậy người Sài G̣n bây giờ cũng pḥng bị dữ lắm, cẩn thận hơn, cảnh giác hơn. Nhưng đằng sau lớp pḥng thủ đó, vẫn c̣n những “chập mạch” đầy nhân hậu: một cái gật đầu cho nợ tô phở, một lần cho thêm 10 ngàn để người lạ đổ xăng về Củ Chi, một tấm bảng “không tiền cũng vá” dưới ánh đèn vàng vỉa hè.
Sài G̣n – chập mạch mà đáng yêu vô cùng
Người ta bảo: “Sài G̣n dơ muốn ói.” Nhưng câu sau mới là phần quan trọng: “Th́ ói đi, có người hốt… từ thiện mà.” Trong đống hỗn độn của một thành phố gần 15 triệu con người, vẫn c̣n những góc rất trong lành – không phải v́ không có bụi, mà v́ trái tim người ở đó c̣n nguyên vẹn. Sài G̣n “chập mạch” ở chỗ: bán hàng vẫn lo khách bị hớ, đang nghèo vẫn chừa lại 15 ngàn trong cái thùng mica cho người nghèo hơn ḿnh, thấy xe lạ hết xăng là tự nhiên mở nắp b́nh, chiết xăng cho mà không cần hỏi danh tánh.
Sài G̣n là vậy đó nghen, bà con cô bác. Ai từng sống, từng lạc đường, từng được chỉ giùm một ngơ hẻm, từng thiếu tiền mà vẫn được cho nợ tô hủ tiếu… sẽ hiểu cái “chập mạch” rất đỗi dễ thương của thành phố này. Có thể Sài G̣n hôm nay khác Sài G̣n ngày cũ, nhưng chừng nào người ta c̣n kể nhau nghe những câu chuyện nhỏ xíu mà ấm ḷng như vậy, th́ Sài G̣n vẫn c̣n đó – trong tim những người đă lỡ… yêu cái “chập mạch nặng” của nó mất rồi.
Nguyễn Nhung