Kỳ bí và thổn thức với mùa cúng bản - gạ ma thú! - VietBF
 
 
 

HOME

NEWS 24h

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Breaking
News Library Technology Giải Trí Portals Tin Sốt Home

Go Back   VietBF > Others (Closed Forums) > Archive - Old News 2013 (closed)

 
 
Thread Tools
Old 05-04-2013   #1
Romano
R11 Độc Cô Cầu Bại
 
Romano's Avatar
 
Join Date: May 2007
Posts: 125,352
Thanks: 9
Thanked 6,367 Times in 5,332 Posts
Mentioned: 3 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 35 Post(s)
Rep Power: 160
Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10
Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10Romano Reputation Uy Tín Level 10
Default Kỳ bí và thổn thức với mùa cúng bản - gạ ma thú!

Có lẽ, đã đến lúc giới ưa xê dịch, ưa chữ nghĩa chúng tôi phải sớm lập một cái hội những người yêu cuộc sông biên tái, rừng già, hồn nhiên, diễm tình của người Hà Nhì.


Dương vật được đẽo bằng gỗ cùng dòng tinh khí dồi dào...
Bởi lượng “tín đồ” của ngã ba biên giới A Pa Chải (thuộc tỉnh Điện Biên, giáp 3 nước Việt -Trung Quốc và Lào) ngày càng đông đúc. Cả nước Việt Nam chỉ 3 tỉnh có một chút nhỏ bé các bản làng gồm hơn vạn người Hà Nhì sinh sống.
Người Hà Nhì Đen ở Y Tý (Lào Cai) đã đẹp, nhưng người Hà Nhì Hoa ở Điện Biên và Lai Châu còn quyến rũ hơn. Mùa cúng bản năm 2013, dọc đường bôn tẩu, tôi đã trở lại miền Hà Nhì dọc biên cương Mường Tè của Lai Châu, đi vắt thông sang điệp trùng núi non của huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên, để rồi, vô tình lạc vào mùa cúng bản kỳ bí ngẩn ngơ (tiếng Hà Nhì gọi là lễ Gạ Ma Thú).
Cuối tháng 2, đầu tháng 3 âm lịch. Đi dọc biên ải Pa Ủ, Pa Vệ Sủ, thăm bà con La Hủ vừa từ rừng già sống kiếp “Dân Lá Vàng” được gọi về định cư ở bản Hà Si - Pa Ủ, ngược nơi con sông Đà chảy vào Việt Nam với Ka Lăng - Thu Lũm, vắt bánh xe phiêu bồng của mình qua xã Mù Cả tận cùng hoang vu. Ít ai ngờ rằng, giờ đây người ta vừa phá tuyến làm đường mới giáp biên nối Pa Tần với Mường Tè, ôtô đi được trên đá hộc rải tít lưng trời.
Rồi cầu vượt sông Đà ở Pác Ma luồn trong sương mờ, đi mãi qua Mù Cả, qua Xi Nế, Gò Cứ rồi về mạn xã Leng Su Sìn của Mường Nhé. Sín Thầu mến thương. Tôi đến thắp nhang cho pho sử sống của núi rừng Ngã ba biên giới - ông Pờ Sỹ Tài vừa mới mất chắc cũng tròm trèm một năm. Tiếng khóc rền vang, tôi đã khóc như khóc chính người thân thiết của mình vừa rời cõi tạm vậy.
Pa (bố) Sỹ Tài đã làm lễ đặt tên tiếng Hà Nhì cho tôi 10 năm trước, bấy giờ phải đi bộ 7 ngày mới vào đến Tả Kho Khừ, nhiều bức ảnh tôi gửi bà con làm kỷ niệm, giờ vẫn gài trên mái gianh đầu chái...

Những bức tượng đất bà con nặn.

Ra khỏi bản, ai nấy sững sờ trước những gì còn lại của mùa cấm bản, cúng bản 2013 vừa đi qua. Ở mạn bản Gò Cứ, qua Leng Su Sìn, vòng sang A Pa Chải, Tá Miếu, chỗ nào cũng thấy “văn hóa cấm bản” trưng ra đầy ngỡ ngàng.
Vẫn biết bà con theo tín ngưỡng đa thần, vạn vật hữu linh, họ cúng thần sấm sét, thần sấm, thần rừng núi, cúng cả thần lông mi lông mày, cúng hòn đá bờ suối hay cái bậu cửa, rồi góc cái mó nước rêu phong cũng cúng. Thế nhưng, vẫn cứ phải giật mình trước các quan niệm hồn nhiên của người Hà Nhì trong lễ Gạ Ma Thú nghiêng rừng nghiêng núi. Dòng chảy văn hóa, tâm linh, những mạch nguồn nghi lễ ẩn tàng giữa non cao vẫn vẹn nguyên đây đó. Nó làm ta thổn thức.
Bà con treo đủ lựu đạn, súng, gươm, cung nỏ, các hình hài đáng sợ nhất ra để dọa con ma, dọa kẻ ác, không cho nó vào quấy phá bản làng thân yêu. Hồi sau chiến tranh biên giới, họ còn treo cả lựu đạn, mảnh bom cũ lên các khung cổng làm bằng tre gỗ (thường là cây gỗ gạo tươi có gai tua tủa dựng thành cổng chào) để “cấm bản”.
Đơn giản, sau lễ cúng “thanh khiết” rồi, cấm không cho ai tự tiện vào ra, để bản làng được bảo vệ khỏi tà ma, khỏi thiên tai, thú dữ, địch họa. Ai đã vào thì phải (được) miệt mài 3 ngày vui vẻ không được ra, ai đã ra mà muốn quay trở vào thì cứ ở ngoài 3 ngày liền mà chờ đợi.
Để ngăn điều xấu, điều dữ, bà con Hà Nhì nghĩ cách treo cung kiếm, giáo mác, súng ống lựu đạn, đầu súc vật gớm ghiếc, các vòng tre đan hình “quái quỷ” kỳ bí lên các phom cổng mới dựng bằng gỗ tươi, phủ lá tươi, dây rừng tươi. Bà con tự nghĩ: Treo cái đáng sợ ấy lên, thì ma tà và điều gở sẽ sợ không dám vào bản. Ai phá lệ, sẽ phải làm lý (phạt) để cúng tiếp tục cầu may, gạt bỏ điều buồn gở.
Đi qua bao “súng đạn” bằng gỗ, lúc đến địa phận bản Gò Cứ, xã Mù Cả, chúng tôi ngỡ ngàng bắt gặp những sọt đất đá có nặn hình người nam người nữ bằng đất, rồi những cái dương vật to lừng lững (so với hình người được nặn), có chỗ họ còn để dương vật thúc vào bụng dưới bức tượng người nữ đất đen thui vừa mới nặn.
Có chỗ, dương vật còn dùi lỗ ở đầu, cắm cái que dài cong từ “phần đầu” bay ra đường, ai xem cũng hiểu là người Hà Nhì nào đó đang muốn diễn tả cảnh “tinh binh” đang phun ra thành dòng…
Không có bàn tay nghệ nhân, cũng không thuyết giảng hay trình diễn gì cả. Bà con cứ hồn nhiên thể hiện xúc cảm, mong ước và niềm tin tâm linh của mình trong các góc rừng Gạ Ma Thú. Một cuộc sống hoang sơ, những nét son văn hóa sặc sỡ đó, thật đáng để người ta thổn thức và tôn vinh...




“Cung, nỏ, dao, kiếm, lựu đạn, súng trường, các nan tre đan bùa chú… được treo đầy các phom cổng dọc hệ thống bản Gò Cứ, Leng Su Sìn, Tả Kho Khừ, Tá Miếu, A Pa Chải…”.

Chúng tôi liên tục đi qua các khu cổng trang trí, treo lá rừng, dây rừng và nhiều “linh vật” thô mộc, hồn nhiên khác của lễ Gạ Ma Thú. Họ làm “lý” như vậy cả với những khu vực đã có đường nhựa cho ôtô qua!

Bà con tìm một cây gỗ cứng, có gai đầy đe dọa để dựng đầu bản ngăn ma tà, treo các “hiện vật” giúp bảo vệ bản làng. Thường thì cây đó là cây gạo gai. Đó là lý do để đầu bản Hà Nhì bao đời nay thường gắn bó với hình ảnh cây gạo. Trong ảnh là cây gạo khổng lồ đầu bản Mù Cả, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu.
TM
Romano_is_offline  
Attached Thumbnails
Click image for larger version

Name:	1367635844806.jpg
Views:	4
Size:	33.7 KB
ID:	466883
 
User Tag List


Những Video hay hiện nay
Best Videos around the world today
Phim Bộ Videos PC7

 
iPad Tablet Menu

HOME

Breaking News

Society News

VietOversea

World News

Business News

Other News

History

Car News

Computer News

Game News

USA News

Mobile News

Music News

Movies News

Sport News

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Thơ Ca

Help Me

Sport Live

Stranger Stories

Comedy Stories

Cooking Chat

Nice Pictures

Fashion

School

Travelling

Funny Videos

NEWS 24h

HOT 3 Days

NEWS 3 Days

HOT 7 Days

NEWS 7 Days

HOT 30 Days

NEWS 30 Days

Member News

Tin Sôi Nổi Nhất 24h Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 3 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 7 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 14 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 30 Ngày Qua
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. Vì một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hãy ghé thăm chúng tôi, hãy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.


All times are GMT. The time now is 02:41.
VietBF - Vietnamese Best Forum Copyright ©2006 - 2024
User Alert System provided by Advanced User Tagging (Pro) - vBulletin Mods & Addons Copyright © 2024 DragonByte Technologies Ltd.
Log Out Unregistered

Page generated in 0.05153 seconds with 12 queries