Obama và Tập Cận Bình đạt thỏa thuận, những vẫn âm thầm tranh giành quyền lãnh đạo ở Á Châu

[Romano]

Hai nhà lãnh đạo nhiều thế lực nhất thế giới đã đồng ý với nhau về những vấn đề như khí hậu biến đổi, việc cấp visa, và gia tăng đầu tư. Nhưng vẫn còn những câu hỏi quan trọng về tham vọng chiến lược của cả hai nước trong khu vực này.


Tổng Thống Barack Obama và Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nán lại thêm năm tiếng đồng hồ trong bữa tối, và nói chuyện với nhau cho đến khuya vào hôm thứ Ba. Rõ ràng chuyến công du đầu tiên của ông Obama tới Trung Quốc, tính trong 5 năm, không phải là một việc làm chiếu lệ. Và khi hai nhà lãnh đạo kết thúc chuyến viếng thăm chính thức của tổng thống Hoa Kỳ hôm thứ Tư, họ đã loan báo những cam kết đầy tham vọng, nhằm chống lại tình trạng khí hậu thay đổi, cùng với những thỏa thuật nhằm đẩy mạnh đầu tư, nới lỏng những hạn chế về đi lại, và làm cho quân đội hai bên nói chuyện với nhau nói chuyện thường xuyên hơn.
Tuy nhiên, có ít dấu hiệu từ những gì ông Obama và ông Tập Cận Bình nói trước công chúng cho thấy rằng họ đã đáp ứng vấn đề rất quan trọng cứ bám lấy những mối quan hệ giữa hai quốc gia hùng mạnh nhất trên địa cầu này: Liệu Trung Quốc có thể thực hiện được hay không tham vọng chiến lược của mình mà không thách thức các lợi ích của Mỹ mà Washington không sẵn sàng từ bỏ?
Trong một cuộc họp báo, Tập Cận Bình nhấn mạnh rằng “Thái Bình Dương đủ rộng để thích ứng với sự phát triển của cả Trung Quốc lẫn Hoa Kỳ”. Ông cũng nói rằng “hai nước cần phải hợp tác với nhau để đóng góp cho nền an ninh ở Á Châu”.
Nhưng những lời lẽ trấn an như vậy không thể che đậy một sự kiện là Bắc Kinh và Washington đang tranh giành quyền lãnh đạo ở Á Châu, vì các vấn đề an ninh đóng một vai trò lớn hơn nữa trong mối quan hệ song phương của họ.
Cuộc cạnh tranh này minh họa cho chuyện là “trong tình trạng pha trộn giữa cạnh tranh và hợp tác, các yếu tố cạnh tranh rõ ràng chiếm ưu thế trong những năm gần đây, và nó sẽ cứ vẫn như vậy”, theo David Shambaugh, một chuyên gia về Trung Quốc tại viện đại học George Washington University ở Washington. “Đó là điều bình thường mới”.
Tại mỗi cơ hội trong chuyến công du của ông tại Trung Quốc, Tổng Thống Obama lặp lại câu thần chú của mình rằng “chúng tôi muốn Trung Quốc phát đạt”. Nhưng không phải tất cả mọi người trong chính phủ Trung Quốc đều tin ông. Vẫn còn nhiều người tin chắc rằng Washington có ý định kiềm chế Trung Quốc và làm giảm bớt sức vươn lên tăng của nước này.Shen Dingli lập luận: “Ước mơ của Trung Quốc là trở thành một nước siêu cường, và giấc mơ của Mỹ là trở thành siêu cường độc nhất. Những giấc mơ này xung đột với nhau”. Dingli là một nhà phân tích ngoại giao tại Đại Học Fudan ở Thượng Hải. ”
Theo Wang Dong, giáo sư dạy khoa chính trị quốc tế tại Đại Học Bắc Kinh, ở tận gốc rễ, “vấn đề căn bản đối diện với mối bang giao Hoa Kỳ - Trung Quốc là một sự tích lũy của tình trạng mất tin cậy nơi cả hai bên”

VD