Ông Trump đến Trung Đông, bỏ qua Israel, hướng đến các thỏa thuận kinh tế hàng trăm tỷ USD

[pizza]

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bắt đầu chuyến công du các quốc gia vùng Vịnh giàu có bằng chuyến thăm Saudi Arabia ngày thứ Ba 13/5. Chuyến thăm nhằm đảm bảo hàng nghìn tỷ USD đầu tư hơn là các vấn đề an ninh, từ chiến tranh ở Gaza đến chương trình hạt nhân của Iran.


Thái tử Saudi Arabia Mohammed Bin Salman đón tiếp Tổng thống Mỹ Donald Trump ở Riyadh ngày 13/5. Ảnh: Reuters.
Khi bước ra khỏi Không lực Một, Trump đã đấm tay vào không khí để thể hiện sự đoàn kết khi Thái tử Mohammed bin Salman chào đón ông tại sân bay sau khi ông đến Riyadh cùng với những nhà lãnh đạo doanh nghiệp nổi tiếng, bao gồm cả tỷ phú Elon Musk.

Tại Riyadh, ông Trump sẽ dự Diễn đàn đầu tư Saudi Arabia - Mỹ. Sau đó ông đến Qatar vào thứ Tư và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất vào thứ Năm. Nhưng ông đã không lên lịch dừng chân ở Israel, một quyết định đã làm dấy lên câu hỏi về vị trí của đồng minh thân cận này trong các ưu tiên của Washington.

"Trong khi năng lượng vẫn là nền tảng của mối quan hệ của chúng ta, các khoản đầu tư và cơ hội kinh doanh tại vương quốc đã mở rộng và tăng lên gấp nhiều lần" - Bộ trưởng Đầu tư Saudi Khalid al-Falih phát biểu khi khai mạc diễn đàn.

"Kết quả là ... khi người Saudi và người Mỹ hợp tác, những điều rất tốt đẹp sẽ xảy ra, thường thì những điều tuyệt vời sẽ xảy ra khi các liên doanh đó diễn ra", ông phát biểu trước khi Trump đến.

Ông Trump hy vọng sẽ bảo đảm được hàng nghìn tỷ USD đầu tư từ các nhà sản xuất dầu vùng Vịnh. ​​Saudi Arabia đã cam kết 600 tỷ USD nhưng Trump đã nói rằng ông muốn 1 nghìn tỷ USD từ vương quốc này, một trong những đối tác chiến lược quan trọng nhất của Washington.

Dự Diễn đàn Đầu tư Saudi - Mỹ có Larry Fink, Tổng giám đốc điều hành của công ty quản lý tài sản BlackRock, Stephen A. Schwartzman, Tổng giám đốc điều hành của công ty quản lý tài sản Blackstone, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Bộ trưởng Tài chính Saudi Mohammed Al Jadaan và Falih.

Saudi Arabia và Mỹ đã duy trì mối quan hệ bền chặt trong nhiều thập kỷ dựa trên một thỏa thuận chặt chẽ trong đó vương quốc này cung cấp dầu và siêu cường này cung cấp an ninh.

Trump cũng cho biết ông có thể sẽ đến Thổ Nhĩ Kỳ vào thứ Năm để tham dự các cuộc đàm phán tiềm năng giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky về cuộc chiến Ukraine. Một phụ tá của ông Zelenskiy cho biết tổng thống Ukraine sẽ chỉ tham gia nếu Putin tham gia. Nhà lãnh đạo Nga chưa nói liệu ông có tham dự hay không và đã đặt câu hỏi về tính hợp pháp của Zelenskiy.

Đây là chuyến công du nước ngoài thứ hai của ông Trump và là chuyến đi quan trọng nhất kể từ khi trở lại vị trí tổng thống vào tháng 1 - chuyến đầu tiên của ông là đến Rome để dự tang lễ của Giáo hoàng Francis. Chuyến thăm này diễn ra vào thời điểm có những căng thẳng địa chính trị.

Ngoài việc thúc đẩy giải quyết vấn đề ở Ukraine, chính quyền của ông đang thúc đẩy một cơ chế viện trợ mới cho Gaza sau 19 tháng chiến tranh và kêu gọi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đồng ý một thỏa thuận ngừng bắn mới tại đó.

Các quan chức Israel đã tỏ ra can đảm trước quyết định bỏ qua Israel của Trump trong chuyến đi của ông nhưng ngày càng có nhiều nghi ngờ ở Israel về vị thế của nước này trong các ưu tiên của ông khi sự thất vọng gia tăng ở Washington về việc không chấm dứt được cuộc chiến ở Gaza.

Vào cuối tuần, các nhà đàm phán Mỹ và Iran đã gặp nhau tại Oman để thảo luận về một thỏa thuận tiềm năng nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của Tehran. Ông Trump đã đe dọa hành động quân sự chống lại Iran nếu ngoại giao thất bại.

Nournews của Iran dẫn lời tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Mohammad Bagheri cho biết hôm thứ Ba rằng các nước láng giềng của Iran nên giữ thái độ trung lập và bất kỳ hành động xâm lược nào chống lại Iran sẽ dẫn đến sự trả đũa chắc chắn.

Ông Trump dự kiến ​​sẽ cung cấp cho Saudi Arabia một gói vũ khí trị giá hơn 100 tỷ USD, các nguồn tin cho Reuters biết. Gói này có thể bao gồm một loạt vũ khí tiên tiến.

Đặc phái viên Trung Đông của Trump, Steve Witkoff, cho biết tuần trước rằng ông mong đợi tiến triển sắp xảy ra trong việc mở rộng Hiệp định Abraham, một loạt các thỏa thuận do Trump làm trung gian trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, theo đó các quốc gia Ả Rập bao gồm UAE, Bahrain và Morocco công nhận Israel.

Nhưng sự phản đối của ông Netanyahu đối với việc chấm dứt vĩnh viễn cuộc chiến ở Gaza hoặc việc thành lập một nhà nước Palestine khiến cho các cuộc đàm phán tương tự với Riyadh khó có thể đạt được tiến triển, các nguồn tin cho biết với Reuters.

VietBF@ sưu tập