Nỗi ân hận của người đàn ông hút 6.000 bao thuốc lá

[TinNhanh247]

Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây bệnh tim mạch và đột quỵ, với tác động nghiêm trọng đến hệ mạch máu não và tim.

30 năm hút thuốc

Trường hợp của ông N.V.Đ (63 tuổi, Hà Nội) là minh chứng rõ ràng về tác hại của thuốc lá. Với tiền sử hút thuốc gần 30 năm (18-20 bao/tháng, tương đương hơn 6.000 bao), ông Đ. đến khám tại một cơ sở y tế ở Thanh Xuân, Hà Nội vì những cơn đau đầu âm ỉ. Kết quả chẩn đoán cho thấy ông bị hẹp 90% động mạch cảnh trong bên phải do xơ vữa, lóc tách nhỏ động mạch cảnh trong bên trái, bệnh động mạch vành mạn tính, kèm theo rối loạn lipid máu.

Bệnh nhân có nguy cơ đột quỵ tiềm ẩn nghiêm trọng và thuốc lá là nguyên nhân chính. Khi biết tình trạng bệnh tật, ông Đ. cảm thấy tiếc nuối vì nhiều lần đã cố gắng bỏ thuốc nhưng không đủ quyết tâm.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Trần Hải Nam, chuyên khoa Tim mạch khám trực tiếp cho ông Đ. cho biết, hút thuốc lá làm tăng nguy cơ đột quỵ gấp 2-4 lần so với người không hút, do thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch, gây hẹp hoặc tắc nghẽn mạch máu. Điều đáng lo ngại là các triệu chứng ban đầu như đau đầu nhẹ, chóng mặt, yếu tay chân có thể chỉ là thoáng qua, nhưng là “hồi chuông cảnh báo” cho nguy cơ đột quỵ thật sự trong tương lai.

Tác hại của thuốc lá đối với hệ tim mạch

Theo bác sĩ Nam, thuốc lá gây ra hàng loạt tổn thương cho hệ tim mạch và mạch máu não, phổ biến nhất là các bệnh lý sau:

Xơ vữa động mạch: Khói thuốc chứa các hóa chất độc hại làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu, dẫn đến tích tụ mảng xơ vữa. Điều này gây hẹp động mạch cảnh và động mạch vành, làm giảm lưu lượng máu đến não và tim, tăng nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

Thuốc lá có hại cho tim mạch.

Rối loạn lipid máu: Hút thuốc làm tăng LDL-C (cholesterol xấu) và giảm HDL-C (cholesterol tốt), như trường hợp ông Đ. (LDL-C: 3,45 mmol/L, HDL-C: 1,02 mmol/L). Điều này thúc đẩy quá trình xơ vữa và làm tổn thương mạch máu.

Tăng nguy cơ huyết khối: Thuốc lá làm tăng kết dính tiểu cầu, dẫn đến hình thành cục máu đông, có thể gây tắc nghẽn mạch máu, dẫn đến đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

Tổn thương phổi và các cơ quan khác: Ngoài tim mạch, thuốc lá còn gây tổn thương phổi (như nốt kính mờ ở phổi trong trường hợp ông Đ.) và làm tăng nguy cơ ung thư, bệnh phổi mạn tính.

Theo thống kê, khoảng 33% bệnh nhân hẹp động mạch cảnh từ 80-99% có thể gặp cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hoặc đột quỵ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 ca đột quỵ, trong đó xơ vữa động mạch cảnh là một trong những nguyên nhân hàng đầu.

Bác sĩ Nam khuyến cáo những người hút thuốc lá lâu năm cần đặc biệt cảnh giác với các dấu hiệu giống với triệu chứng của thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ. Các dấu hiệu yếu hoặc tê một bên cơ thể (tay, chân, mặt), nói khó, nói không rõ lời; mất thị lực tạm thời ở một bên mắt, mất thăng bằng, khó phối hợp động tác.

Một số người có biểu hiện đau đầu dữ dội, bất thường, hoặc đau đầu âm ỉ kéo dài. Những triệu chứng này có thể chỉ kéo dài vài phút và tự hồi phục, nhưng là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ đột quỵ nghiêm trọng trong tương lai gần. Nếu gặp các triệu chứng trên, cần đi khám ngay lập tức.

Cai thuốc lá là bước quan trọng nhất để giảm nguy cơ đột quỵ và bệnh tim mạch. Ngay cả sau nhiều năm hút thuốc, việc bỏ thuốc vẫn mang lại lợi ích rõ rệt cho sức khỏe. Ngoài ra, người dân cần kiểm soát các yếu tố nguy cơ, duy trì huyết áp ổn định (dưới 120/80 mmHg); kiểm soát lipid máu và đường huyết.

Mỗi người nên xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, giàu rau xanh, trái cây, hạn chế chất béo bão hòa. Tập thể dục đều đặn (ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần), tránh stress, duy trì cân nặng hợp lý.

Những người trên 40 tuổi, hút thuốc lá lâu năm, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, đái tháo đường, béo phì hoặc ít vận động, có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, đột quỵ nên khám sức khỏe định kỳ.

Hút thuốc lá là “sát thủ thầm lặng” đối với hệ tim mạch, gây xơ vữa động mạch, hẹp mạch máu, làm tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Bác sĩ Nam nhấn mạnh, một điếu thuốc có thể rút ngắn cuộc sống, một quyết định bỏ thuốc có thể cứu lấy trái tim bạn.