Mỹ chính thức ra chỉ thị siết cấp visa: Người mắc bệnh mãn tính hoặc thu nhập thấp có thể bị từ chối.
Ngày 10/11, Bộ Ngoại giao Mỹ ban hành chỉ thị mới quy định những người xin visa nếu mắc các bệnh lý như ung thư, tiểu đường, béo phì hoặc không đủ khả năng tài chính để tự lo cuộc sống có thể bị từ chối cấp visa.
Chỉ thị mới của Bộ Ngoại giao chặn con đường nhập cư Mỹ của số lượng lớn người nước ngoài muốn có thẻ xanh Mỹ. Ảnh: Reuters.
Chỉ thị siết visa của Bộ Ngoại giao Mỹ
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Tommy Pigott, ngày 11/11 cho biết: “Chính quyền của Tổng thống Trump luôn đặt lợi ích của người dân Mỹ lên hàng đầu. Việc thực thi chính sách này nhằm đảm bảo hệ thống nhập cư của chúng ta không trở thành gánh nặng cho người đóng thuế”.
Theo một quan chức am hiểu về chỉ thị, quy định mới này chỉ áp dụng cho visa định cư, không áp dụng đối với visa du lịch B-2.
Các hãng tin CBS News và Fox News trước đó đưa tin rằng Bộ Ngoại giao đã gửi chỉ thị này đến tất cả các đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ trên thế giới, yêu cầu thẩm tra kỹ lưỡng hồ sơ xin visa. Nếu người nộp đơn mắc các bệnh như ung thư, bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì hoặc rối loạn tâm thần và không có khả năng tự chi trả chi phí y tế, họ có thể không được cấp visa.
Chỉ thị mới yêu cầu các viên chức lãnh sự phải kiểm tra các tài liệu ngân hàng và tài chính, bằng chứng về tài sản, tài khoản vãng lai, tài khoản tiết kiệm, tài khoản chứng khoán, quỹ tín thác và tài khoản hưu trí của người nộp đơn khi người nộp đơn cố gắng chứng minh tình hình tài chính của mình rằng họ sẽ không trở thành gánh nặng xã hội.
Hãng AP phân tích rằng chỉ thị này cho thấy chính quyền Trump đang siết chặt tiêu chuẩn “gánh nặng công cộng” trong luật di trú — tức là nếu một người nước ngoài có khả năng phụ thuộc vào các khoản trợ cấp tiền mặt hoặc thực phẩm của chính phủ Mỹ, họ có thể bị từ chối nhập cảnh hoặc cấp quyền cư trú lâu dài.
Mặc dù luật liên bang vốn đã yêu cầu người xin thẻ xanh phải chứng minh không trở thành gánh nặng xã hội, nhưng chỉ thị mới mở rộng đáng kể phạm vi áp dụng.
Một bài phân tích của AP chỉ ra rằng chỉ thị mới yêu cầu xem xét toàn diện tình hình tài chính của người nộp đơn để chứng minh rằng họ sẽ không phụ thuộc vào các phúc lợi công cộng của chính phủ sau khi nhập cảnh vào Mỹ. Điều này làm sáng tỏ cách chính quyền Trump diễn giải khái niệm "gánh nặng xã hội" trong luật di trú.
"Gánh nặng xã hội" trong luật di trú đề cập đến tình huống mà công dân nước ngoài có thể bị từ chối nhập cảnh hoặc thường trú nếu họ bị coi là phụ thuộc vào các nguồn lực của chính phủ Mỹ, chẳng hạn như tiền mặt hoặc hỗ trợ thực phẩm.
Luật liên bang hiện đã yêu cầu người nộp đơn xin thường trú hoặc tư cách pháp lý phải chứng minh rằng họ sẽ không trở thành gánh nặng xã hội, nhưng chỉ thị của chính quyền Trump còn mở rộng phạm vi này hơn nữa.
Nhiều người nước ngoài tan vỡ giấc mơ đoàn tụ thân nhân ở Mỹ. Ảnh: Technews.
Những ý kiến chỉ trích
Bà Julia Gelatt, Phó Giám đốc Viện Chính sách Di trú ((Migration Policy Institute), phát biểu với hãng thông tấn AP rằng chỉ thị mới sẽ thu hẹp đáng kể các kênh nhập cư, làm giảm việc cấp thị thực nhập cư và có khả năng tác động không cân xứng đến các nhóm như người cao tuổi và người có thu nhập thấp.
Hơn nữa, các viên chức xét duyệt thị thực, vốn không phải là chuyên gia y tế, có thể bị thiên vị hoặc mắc sai lầm khi xác định liệu người nộp đơn có mắc bệnh mãn tính hay không.
Mặc dù những hướng dẫn này chủ yếu ảnh hưởng đến những người ở ngoài Mỹ hoặc đang xin gia hạn thị thực, một số chuyên gia cảnh báo rằng chính sách này cũng có thể ảnh hưởng đến các thành viên gia đình của những người đã cư trú tại Mỹ, bao gồm cả những người hy vọng được thăm thân hoặc đoàn tụ với gia đình.
Adriana Cadena, giám đốc điều hành của tổ chức Bảo vệ Gia đình Nhập cư (Protecting Immigrant Families), cho biết chính sách này "cực kỳ rủi ro" và có tác động tiêu cực đến các gia đình nhập cư hợp pháp.
"Phạm vi áp dụng và sự thiếu minh bạch của chính sách này gây ra sự nhầm lẫn và bất ổn, ngăn cản những người nhập cư hợp pháp đủ điều kiện và công dân Mỹ có gia đình nhập cư tìm kiếm sự hỗ trợ và chăm sóc mà họ được hưởng", bà Cadena nói.
Luật sư di trú Steven Heller lưu ý rằng các viên chức lãnh sự có quyền tự do đáng kể trong việc diễn giải các hướng dẫn. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng hướng dẫn này phản ánh sự thay đổi trong chiến lược truyền tải thông điệp, chuyển từ phương pháp đánh giá có xu hướng thiên vị ứng viên sang phương pháp chủ động tìm kiếm lý do từ chối từ nhiều hoàn cảnh khác nhau.
Ông Heller nhấn mạnh: "Cốt lõi của hướng dẫn mới này là 'truyền tải thông điệp'. Giờ đây, họ được phép sử dụng nguyên tắc 'xem xét toàn diện' như một vũ khí để từ chối, thay vì là lá chắn bảo vệ ứng viên".
Tác động đối với người Trung Quốc xin nhập cư
Theo giới truyền thông, những người nộp đơn định cư EB (visa định cư theo diện việc làm hoặc đầu tư) và IR (visa định cư cho người thân trực hệ của công dân Mỹ) chịu ảnh hưởng nặng nhất.
Trung Quốc hiện nằm trong nhóm có số lượng hồ sơ định cư lớn và tồn đọng cao, đặc biệt là visa EB-5 (đầu tư), EB-2 (tay nghề cao) và IR (đoàn tụ gia đình).
Chỉ thị mới yêu cầu kiểm tra tài chính và sức khỏe nghiêm ngặt hơn, khiến thời gian xét duyệt kéo dài, đặc biệt với những người cao tuổi hoặc mắc bệnh mãn tính. Một số trường hợp trước đây có thể “lọt qua” nhờ bảo lãnh tài chính từ thân nhân, nay sẽ bị từ chối vì không chứng minh được khả năng tự lực.
Dù chỉ thị không áp dụng với visa du học (F-1) hay B-2 (du lịch), nhưng việc siết tiêu chuẩn “public charge” (gánh nặng công cộng) sẽ khiến các viên chức lãnh sự thận trọng hơn khi xét các hồ sơ có yếu tố tài chính mờ nhạt. Nhiều du học sinh Trung Quốc sống nhờ trợ cấp từ gia đình có thể bị yêu cầu chứng minh rõ nguồn tiền hợp pháp và ổn định.
Chính quyền Trump vốn coi việc “chặn nhập cư trở thành gánh nặng” là phần trong chính sách bảo hộ lao động và y tế Mỹ. Với Trung Quốc – nơi dân số già hóa nhanh, tỉ lệ bệnh mãn tính cao, chỉ thị này được hiểu là một rào cản mềm nhằm hạn chế nhập cư dài hạn từ quốc gia đông dân này.
VietBF@ sưu tập
